«Bere freskotasuna, zintzotasuna eta egiazaletasuna jendearengana heltzen ziren»


2021eko uztailaren 19an
Anjel Zelaieta EHUko irakasleari elkarrizketa Arestiri buruz
«Bere freskotasuna, zintzotasuna eta egiazaletasuna jendearengana heltzen ziren»
Anjel Zelaieta EHUko irakasleak liburu bat idatzita dauka Gabriel Arestiri buruz:
ARGIA. Noiz ezagutu zenuen Gabriel Aresti?
ANJEL ZELAIETA.
Ez dut data ondo gogoratzen, baina 1965. urtean izan daiteke. Euskararen arazo eta gorabeherekin kezkatuta nengoen garai horretan, Juan San Martin ezagutu nuen, eta bisitatu egiten nuen batzuetan. Behin, bisita batean aurkitu nuen Gabriel Aresti. Bere idatzi eta artikuluen bidez ezagutzen nuen, batez ere «Harri eta Herri» ordurako argitaratuta zegoelako, baita «Zeruko Argia»ko artikuluak zirela medio, eta han topo egin genuen.
A. Zein izan dira zure bizipen garrantzitsuenak berarekin?
A.Z. Orduan apaiz ikasten nengoen. Bilbo ondoan den Etxebarri herritxora joan nintzen behin apaiz lanak egitera, hor zegoen hiribarren batera eta berak handik gertu zegoen enpresa bateko bulegoan lan egiten zuen. Nik tailerrean ziharduten langileak ezagutzen nituen eta horrela gure harremanak estutu egin ziren.
Artikulu batzuk idatzi nituen behin «Zeruko Argia»n inmigrazio munduaren inguruan, egun batean eztabaida sortu zen aldizkarian eta berak artikulu bat idatzi zuen ildo horri jarraituz, eta lerro beretik gindoazela ikusten zen. Ideologia edo giza arazoetara hurbiltzen ginen.
A. Zure ustez, zein izan da Gabriel Arestiren literatur lanen balio nagusia?
A.Z. Bera bizi zelarik, eta berak idazten zuenean, komunikatzeko gaitasun handia zeukan. Gogoratzen dut Ibon Sarasolak artikulu bat idatzi zuela orduko denboretan, esanez gazteak liburutegi batera joaten zirenean euskarazko testurik eskatu behar bazuten Arestirena eskatzen zutela. Beraz, orain esaten den moduan, komunikatu egiten zen orduko gazteria eta era guztietako jende bihurriarekin. Bere freskotasuna, zintzotasuna eta egiazaletasuna jendearengana heltzen ziren.
Garai horietan Mikel Zaraterekin behin berbetan egon nintzen eta berak hauxe esan zidan: «Aresti orain oso modan dago, baina ez da geldituko gerorako». Nire ustez erresistituko du denboraren indarra. Bere literaturtasunak segitzen du orduko lekuan egoten. Bere egiatasuna, zintzotasuna, naturalitatea eta ia profetikoa ziren bere indarrak.
A. Arestiren euskara ereduak zer garrantzi izan zuen bere garaian? Zertan uste duzu eragin duela ondorengo literaturan?
A.J. Literatur zaletasun handia zuen eta aurkitu zuen erdal poesian bideak oso landuta zeudela, eta euskaraz, berriz, oso gutxi landuta zegoen mundu zabala aurkitu zuen. Euskara batuaren arazoa ere. Villasantek esan bezala, esan daiteke berak erabili zuela lehenengoz euskara batua, berak eman zituela lehenengo urratsak.
Joxi Goikoetxea
44

GaiezGizarteaIrakaskuntzUnibertsitaEHUIrakasleakBesteak
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakBesteak
PertsonaiazELAIETA1
EgileezGOIKOETXEA7Kultura

Azkenak
Donostiako metroko Mirakontxa-Easo zatiaren lanek %164ko gainkostua dutela salatu dute

Satorralaiak plataformak eman du gainkostuaren berri, informazioa Jaurlaritzari eskatutako txosten batetik aterata. Donostiako metroaren Mirakontxa-Easo zatiaren lanak 53 milioi eurotan esleitu ziren, eta egungo aurrekontua 139,4 milioi eurokoa da. Donostiako metro-pasantearen... [+]


Haur miopeen gorakada handia, kezka iturri: “Kanpoan jolastea oso inportantea da”

Miopia gero eta gehiago eta gero eta lehenago ari da garatzen, eta horren arriskua da dioptriak gehitzen joatea eta helduaroan begiari lotutako hainbat gaitz izateko aukerak dezente handitzea. “Eguzki-argia jasotzea inportantea da, eta denbora asko ez igarotzea oso gertu... [+]


M8an faxismoaren kontra eta aliantza feministen alde egingo du Euskal Herriko Mugimendu Feministak

Martxoaren 8an kalera ateratzera deitu ditu herritarrak mugimendu feministak, "desberdinkeriek bere horretan" dirautelako. Zapalkuntza mekanismo berriak agertu direla salatu dute, eta feminismoa "ezkerreko borroken erdigunera" eramateko beharra... [+]


M3moria Auzolana ekimena sortu dute, Martxoak 3ko grebekin loturiko objektuak eta testigantzak biltzeko

Martxoaren 3ko Memoriala hornitzeko erabiliko dira bildutako objektuak. Ekimena ahalik eta jende gehienarengana iristeko asmoz, jardunaldiak antolatuko ditu Martxoak 3 elkarteak Gasteizko auzoetan.


12-18 urteko ikasleak zaintzaz gogoetatzen jarri ditu Euskadiko VII. Olinpiada Filosofikoak

Une delikatua igarotzen ari den zure lagun minak Taylor Swiften kontzertura joatea proposatu dizu, baina kide zaren elkarte ekologistak elkarretaratzea deitu du, abeslariak sortuko duen kutsadura salatzeko; nora joango zara? Dilema etiko horri erantzun diote gazteek, baita... [+]


Punto de Vista: mundua pantailan ikusteko beste modu bat

Otsailaren 24tik eta martxoaren 1era bitartean, astebetez 60 lan proiektatuko dituzte Punto de Vista zinema dokumentalaren jaialdian. Hamar film luze eta zazpi labur lehiatuko dira Sail Ofizialean; tartean mundu mailako lau estreinaldi eta Maddi Barber eta Marina Lameiro... [+]


PSNk AHTaren Gasteizko lotunearen alde egin du, Ezkiokoa ez dela “bideragarria” argudiatuta

"Gasteiztik egin ezean, ez da egingo", adierazi du PSNren bozeramaile Ramón Alzorrizek. Kontra azaldu dira Geroa Bai, UPN eta PP.


CAFek Jerusalemgo tranbiaren proiektua utz dezala eskatzeko manifestaziora deitu du BDZk

Larunbatean egindako prentsaurrekoan adierazi dute manifestazioa ekainak 14an Donostian egingo dutela. 130 kolektibo, alderdi politiko eta sindikatu batu zaizkie eta "atxikimendu kanpaina oraindik zabalik dagoela" gogorarazi dute.


Famili'on egonaldi ibiltaria aurkeztu dute lehendabizikoz Baionan

Plazara, AEK, Uda Leku, Dindaia eta Ebete antolakundeak Baionan elkartu dira Famili'on egonaldi ibiltariaren lehen edizioa aurkezteko. Hizkuntza mailaren arabera eskaintza bat edo beste egongo da eta haur zein gurasoentzat izango da udaberrian.


Hamahiru urte eta erdiko kartzela zigorra ezarri diote Mario López Gernikako saskibaloi entrenatzaileari

Neska adingabeari sexu abusuak era jarraituan egin zizkiola frogatutzat jo du Bizkaiko Lurralde Auzitegiak.


25 urtez 300 haur bortxatu zituela aitortu duen zirujauaren aurkako epaiketa hasi da Frantzian

1989tik 2014ra, Frantzia mendebaldeko hainbat ospitaletan egindako erasoengatik epaituko dute. 74 urte ditu Joel Le Scouarnec zirujau ohiak, eta espetxean dago beste lau sexu eraso kasurengatik.


2025-02-25 | Angula Berria
Iratxe Sorzabal preso politikoaren absoluzioa eskatu dute Irunen

Iratxeren Bidasoaldeko Lagunak ekimenak deituta, dozenaka lagun kalera atera ziren atzo Iratxe Sorzabal preso politiko irundarraren absoluzioa eskatzeko eta behingoz etxera ekartzeko, torturak salatzeaz gain.


Paxkal Indo
“Apaizek jipoitzeko beldurrez, isiltasunak sekulako lekua zuen Betharramen”

Azken asteetan François Bayrou Frantziako lehen ministroaren harira ezaguna egin bada ere, aspalditik dira albiste Betharram eskola katolikoko apaizen gehiegikeriak. Lau urtez barnetegian ikasle izan zen Paxkal Indo lapurtarrarak Euskal Irratiaki adierazi eta ARGIAk... [+]


Hasi da AEBetako Greenpeace desagerrarazi dezakeen epaiketa

Greenpeaceko kideak Dakota Acces oliobidearen aurka protesta egiteagatik auzipetu dituzte eta astelehenean aztertu du salaketa Dakotako auzitegiak. AEBko Greenpeacek gaiaren inguruan jasango duen bigarren epaiketa izango da, lehenengo kasua epaile federal batek bota zuen atzera... [+]


2025-02-25 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Txinako Alderdi Komunista eta enpresa pribatu erraldoiak: tolerantziatik lankidetza goxora?

Otsailaren 17an Txinako Alderdi Komunistaren arduradun gorenak bildu ziren bertako enpresa pribatu handienen zuzendari nagusiekin. Ez da ohikoa aldi eta areto berberean Huawei, BYD, New Hope, Tencent, SWSC, Yushu, Xiaomi edo DeepSeek bezalako konpainien nagusi gorenak bilduta... [+]


Eguneraketa berriak daude