Estibalitz


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Aita Baztarrikari elkarrizketa
Estibalitz
Araba'ko uririk nagusienak ikuskatu berri ditugu gure eus kaltzale ezagun Labaien eta Otaegi jaunekin batean, atsegiñaldi bat igarotzeko zoriederra idukirik Estibaliz'ko Lekaidetxe edo Monasterio zoragarrian.
Araba'ko Lekaidetxe ospetsu au, Silosko lekaide beneditarrak beren gain eukia zuten oraintsu arte, oraiñaldin Lazkao'ko beneditarren ardurapean aurtitzen dalarik.
Bertako buru egiten duana. orain, euskal_idazle ospetsua dan Baztarrika Aba, ezaguna degu, eta etxeratzerakoan egin dizkiogun galdera guztai atsegiñez erantzunaz, ona emen nolao berriak eman zizkigun, "ZERUKO ARGIA"ren irakurlentzat:
–Aita Baztarria: zerbait esan bear diguzu "ZERUKO ARGIA"ren irakurleentzat. Noiztik zaudete leku_zerukoi ontan?
–Oraintxe bi urte onutz etorri ginala. Lazkaiko beneditarren lekaidetxetik etortiak gera geientsuok. Batzuk, berriz, lendik emen zeudenak eta bertan gurekin geldituak
–Nortzuk ziran emen lendik zeuden lekaideak?
–Silos'ko Abatetxetik etorritako beneditarrak 1923'garren urtetik emen zeuden. Aiek jaso zuten Lekaidetxe edo Monasterio au. Gero, guti eskeini ziguten, berak naiko jenderik etzutela_ta.
–Ze asmakin jabetuak zerate Lekaidetxe onekin?
–Gure asmoa Estibaliz'ko Lekaidetxea aurrera ateratzea da. Aspalditik beneditarren bizitoki izan da muiño zoragarri au. Aiek jaso zuten Estibaliz'ko Andre Maria'ren izenean gaurko Eliz_eder eta bikain au, 12' garren mendean .Geroztik Estibalitz, mende asketan Euskal erriko fedeleku beroenetako bat izan da. Andra Mari onen aurrean aukeratzen zituzten, aratarrak, beren agintariak eta baita ere_berriak egin ere. Mendixka ontara etortzen ziran zazpi Euskalerri'etatik kristauak Andre Mariari fede biziz argizari anndiak eskeintzera. Gaurko egunez ere joera aundia dute euskaldunak toki_santu ontara, ta geroz geiago. Emen beneditarren Lekaidetxe batek on aundia egin dezake Euskalerria'ren fede, biziera ta kulturaren alde. Gure lenengo lana, beraz, anaidi on bat osatzea da. Asiak gera Araba ta inguruetan gazte billa, landara bila...
–Orain zandeten lekaide edo praillek, euskaldunak altzerate denak?
–Geienak bai, eta gipuzkoarrak. Ba'ditugu euskaldun berri batzuk ere: bat, Portugalete'tarra; bestea: Gazteiz'tarra.
–Nundarra zaitugu zu, Aita Baztarrika?
–Ataundarra, jaiotzez eta biotzez. Oso gazterik Lazkai'ko beneditarren etxean sartu nintzan lekaide_apaiz izateko asmoz.
–Apaiz _ ikaskizunak, nun egin zenduzen?
-Lazkao ko Lekaidetxean bertan Gero, bi urtez, Teolojia Erroma'n.
–Zu, euskal_idazle gain_gaiñekoa zaitugu. Noiz eta ze aldizkaritan asi ziñan euskeraz idazten?
–"Gain?gaiñeko" euskal_ idazlea, diozu. Ori uste det txapel aundiegia dala neretzat. 17_ 18 urtekin asi nintzan euskal_ lanetan. Lenbizi itzulpenak egiten Gero, "JAKIN"; "ZERUKO ARGIA" ta "LOINAZ" aldizkarietan zerbait idazten. Orain. Lazkao'n liturpi_gaietaz ateratzen duten "JAUNAREN DEIA"ra bialtzen det, tarteka, lantxo. ren det, tarteka, lantxoren bat.. Ba'ditut eskuartean beste eus. kal_lan batzuk, baiñan nai. aña astirik ez...
–Badakit, Aita Baztarrika' laister argitaldua izango dan_ "ORIXE' omen _ LIBURUAN zure bi idazlan guztiz irakur_ garri ta jakingarriak distiratsu azalduak izango dirala: "ORIXE" IDAZLE_MISTIKU' eta ORIXE JAINKO_BILLARI PURRUKATUA deritzaenak...
–Lotsatzen nazu, Zeleta, zure goraitapen oiekin; baiña ORIXE_ZALE bizia izan nazu eta nazu Lazkao'ko gure Lekaidetxean ezagutu nuan bera. Bati_ bat, ari zor diot nere euskaltzaletasuna ta zorra nolabait ordaindu bearrez, idatzi nitun zuk aipaturiko lantxo oiek. Orixeren JAINKO_LANA artu nuan gai liburu ortarako, bear bada gure artean gutxten ezagutua dalako, ta "JAINKOAREN BILLA" liburua Lazkao'n, gure etxean zualako. Nere ustez edo nere iritziz, "Orixe" euskal_idazlerik aundi ta bikaiñena izan degu.
–Bejundaizula! Eta... beste Imt arte... AGUR!!
Izketaldi jakingarriaren ondoren irten ginan gure etxeetarauntz, Urdiain'en egiñaz geratu_une atsegingarri bat. Euskaldu utsa baita, izaeraz eta izkuntzaz, Naparroa'ko uritxo polit eta garti au, bertak Erretre jau agurgarri Satrustegi euskaltzaña guzien gaidik dala. Berakin igaro genduzen ordu atsegiñak, etzaizkigu berealakoan aztuk. 800 biztanle ditu, erriak, eta guzien arte; bat bakarra, euskera ez dakienik... Jakte au izan zitzalgun benetan pozgarri ta ukigarri. Eleiza ta kaleak, oso txukunak; jendea, euskalduna; eta euskaltzale jaitun eta porroktua: Erretore jau! Orrela dezu, irakurlea, Otxoa barrakalari ospatsua izanikaren jaioterri polita!
Etxerakan, Lazkao'ko beneditarren legaiboru argia dan Aita Mauro agurtu gendon, gure atsegiña agertuaz Estitalitz' en bere menpeko lekide maitagarriak guretzak izan zituzten begirapen eskergarriengatik; eta orrenbstez buktu gendun gure Alaba_aldek ibilkn de gogoangarria
Zeleta
12

GaiezGizarteaErlijioaEliza katolApaizak
PertsonaiazBAZTARRIKA1
EgileezELETA1Gizartea

Azkenak
Gaindegiaren 20 urteko argazkia
Euskal Herriak biztanlerian, energian eta pobrezian gora egin du, CO2 isurketetan eta elikagaien kontsumoan behera

Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]


2024-11-29 | Irutxuloko Hitza
Donostiako musika teknikari ezagun bat salatu dute hainbat emakumek, sexu jazarpenagatik

Atzo hasi ziren zabaltzen Iñaki Castro musika teknikariaren kontrako salaketak '@denuncias_euskalherria' kontuan, eta dagoeneko dozenatik gora emakumeren testigantzak bildu dira.


Komunikazio libreago baterantz

Azaroaren 21ean Errenteriako Torrekuan eta Badalaben egon nintzen "Komunikazio libreago baterantz trantsizioan" izeneko jardunaldian.


2024-11-29 | Euskal Irratiak
Eguberriko merkatu solidario, etiko eta euskaltzale bat Baionan

Lau egunez idekia izanen den merkatu bat antolatzen du Plazara kooperatibak euskararen aldeko beste hamar bat eragilerekin –horien artean ARGIA–.


2024-11-28 | Leire Ibar
Tolosan Ertzaintzak pilotakadaz zauritu zuen gaztearen kasua artxibatu dute, biktimak deklaratu aurretik

Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.


2024-11-28 | Julene Flamarique
Bi presa kendu dituztenetik, izokina Bidasoatik Baztanera heltzen hasi da

Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.


2024-11-28 | Leire Ibar
Jasotako isun bakoitzeko helegiteak aurkeztu dizkio Ernaik Eusko Jaurlaritzari, guztira 133

Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.


94 urteko emakume bat hil dute Gasteizko IMQ Igurko zahar-etxean, eta gizon bat atxilotu

Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


Eguneraketa berriak daude