«Gaur egun oso atzetik jokatzen dugu, horrela ez dago miraririk egiterik»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Julian Retegi pilotariari elkarrizketa
«Gaur egun oso atzetik jokatzen dugu, horrela ez dago miraririk egiterik»
JULIAN RETEGI
Buruz buruko txapelketan bere hamaikagarren txapela eskuratu berria, San Fermin giroan harrapatu genuen Julian Retegi Iruñeko Labrit pilotalekuan. Oraindik zapi gorria lepoan jartzeke, fraka eta alkandora txuriak etxean, erasundarrarentzat benetako festa egun pare bat lehenago hasi zen, Galarzari zorioneko hogeita bigarren tantoa egin zionean. Hizketa atseginekoa, esku sendotako zezen hau frontoietan gobernatuko duena ikusteko gaude oraindik. Berak, behinik-behin, ez du burua jaisteko asmorik. Ez horixe!
ARGIA. Txapelik gabeko bi urte, antza, gehiegitxo ziren Retegirentzat. Aurreko bi urteetan finala galdu ondoren, pentsatu al zenuen sekula txapela berriz jantziko ez zenuenik?
JULIAN RETEGI. Bi urte asko direla? Gehiago ere izango ote ziren espero nuen nik, nahiz eta esperantza txiki bat banuen beste txapel bat ateratzeko. Beldur horrekin nebilen, urteak aurrera doaz, eta aprobetxatu beharra zegoen. Aurten hala gertatu da, zorte pixka batekin, txapela etorri egin da berriz.
A. Finalean dirua Galarzaren alde atera zen. Ez zaude horrelakoetara ohiturik. Zure jokoan eraginik izan al zuen?
J.R. Aurten, gainera, dirua inoiz baino nire kontrago atera da, Galarzaren alde mila bostehuni kantatzeraino. Baina nik ez diot batere garrantzirik ematen horri. Dirua zure kontra ateratzen denean, jendeak ez duela zuregatik zentimorik ematen ikusita, gehiago ahalegintzen zara; oraindik hor zaudela erakutsi nahi izaten duzu.
A. Galarzari kontrakoa gertatuko zitzaion, askok irabazle segurutzat jotzen baitzuten.
J.R. Galarzak nahiko arazo bazituen. Bi urte zeramatzan txapeldun, eta dagoeneko normaltzat jotzen zen bera berriz txapeldun izatea. Neurri hori oso arriskutsua izaten da guretzat. Konfiantza hartzen duzu eta jendeak ez dizu estimatzen titulu hori. Horregatik Galarza ni baino okerrago zegoela uste dut, nahiz irabazi, jendeak ez baitzion titulu hori estimatuko.
A. Asko izan dira, hala ere, finala galdu arren Galarza egun zu baino pilotari handiagoa dela esanez jardun dutenak.
J.R. Nik ez dut uste gehiago denik. Esango nuke ez dagoela alde handiegirik bien artean, alde handiak joan zirela. Ni, nire adinean, goian nago oraindik, Galarzaren parean beharbada, baina txapela nik irabazi dut. Horrek ez du esan nahi ni hura baino hobea naizenik. Bien artean ia alderik ez dagoela argi daukat.
A. Aurtengo buruz buruko txapelketan, berriz ere, nafarrak nagusitu zarete nabarmen. Bueltarik gabea al da nafar pilotarien egungo nagusitasuna?
J.R. Nafarrak aspaldi kirol guztietan hor ari dira, baina bolada kontua izaten da hori. Gaur egun, nola harrijasotzen, aizkoran, edo pilotan, denak ari dira onak ateratzen. Gipuzkoa eta Bizkaiko herrietan ateratzen ari dira pilotari politak, baina ez dira hemengoak adina. Baina horrek ez du ezer esan nahi, orain bolada ona nafarrei egokitu zaie, besterik gabe.
A. Hogeita hemezortzi urte dituzu, eskuina ez omen duzu garai batekoa. Sasoian galdutakoa, zakur zaharra izanda ordezkatzen al da?
J.R. Zakur zaharrak asko daki, baina zakur zaharra sasoirik onenean dagoena izaten da. Nik alde horretatik zorte handia izan dut. Zahartzen zarenean, nahiz burutasun handia geratzen den, gatz pixka bat galtzen duzu, eta burutasuna ez da aski, sasoia behar du. Sasoia geratzen ez bada, buruarekin ez dago partidurik irabazterik.
A. Zenbat urte eta zenbat txapel geratzen zaizkio, baina, Julian Retegiri?
J.R. Nik argi daukat hauek nire azken urteak direla, beste bi, hiru, lau urtez aritu naiteke, baina. Zenbat txapel jantziko ditudan zail da esaten. Hamaikagarrena iritsi da. Halamau urte daramatzat urtero finalean. Nik uste dut gauza handia dela hamazazpi txapelketa jokatu eta hamalau finaletan sartzea. Hortik aurrera poliki joan behar da. Heldu den urtean finala jokatzen baldin badut, zenbaki oso polita lortuko nuke. Banaka atera behar dira.
A. Gazteak martxa bizkorrean datoz. Eugi eta Beloki omen dira etorkizuneko txapeldunak. Nola ikusten dituzu? Itzalik egingo dien pilotariren bat ba al dago?
J.R. Nola Eugi hala Beloki indartsu datoz. Azken urte hauetan, poliki-poliki, asko hobetzen ari den beste bat Errasti da. Hori oso garrantzitsua da, poliki ikasitakoa ongi ikasitakoa izaten delako. Eta sufrimenduz ikasten ari den pilotariak badaki zer den hori. Errastik urte pare batean finala jokatzeko aukera izan dezakeela uste dut. Beloki pilotakadaz oso bizkor dago, eta kantxan oso lasaia da, baina orain arte sen handiagoa ikusi diot Eugiri. Galarza ere gaztea dago oraindik, baina, noski, gogoa behar du. Arretxe ere hor ibiliko da.
A. Datorren urtean, bestalde, txapelketa sistema aldatu egingo dela dirudi. Pilotariak taldeka banatzea aipatu da, sailkaturiko lehenak final aurrekoetara sartuko liratekeela. Zer deritzozu?
J.R. Hurrengo urtean egokiera edukiz gero partidu bakarrera finala jokatzeko, berriz ere aukera izango nuke txapela eskuratzeko. Hori hala da. Ni pilotan hasi nintzenean, baina, pilotariak bi edo hiru taldeetan banatzen ziren, eta lehena geratzen zena final aurrekoetan sartzen zen. 1980. urtean, lehen txapela irabazi nuenean, halaxe izan zen. Nire ustez kanporaketa sistema onena horixe litzateke. Horretarako, noski, pilotari talde handiak egon behar du.
A. Pilotarien arteko liga sistema ere aipatu da. Lehenbizi kanporaketak, ondoren liga eta final aurrekoak, eta finala azkenik.
J.R. Niri oso sistema arriskutsua iruditzen zait hori. Alde batetik, pilotari batek baino gehiagok lesioren bat izanez gero, luzeegi joango litzateke. Horrelakoetan, bestalde, puntuak tartean direnez, gerta daiteke pilotari bati partiduren bat galtzea interesatzea, gero bere gustuko kontrarioaren aurka jokatzeagatik. Kirolari begira, oso gauza itsusia izango litzateke hori.
A. Martin Ezkurrak orain dela gutxi esandakoa da gaur egungo materiala oso txarra dela, ia alferrikakoa izaten dela pilotak frogatzea. Bat al zatoz berarekin?
J.R. Pilota asko aldatu da azken urteotan, pilota oso bizia jarri da, eta bote harroa egiten duena gainera. Hori ez da sistema ona, eta pixkanaka aldatuko dela iruditzen zait. Gaur egun pilotari guztiak oso atzetik jokatzen ari gara, sei eta zazpigarren koadrotik, eta handik ez dago miraririk egiterik. Egungo materiala aurrelarien kalterako da, aurrelariak pilotakada motzagoa baitu, eta bere taktikak sake eta dejadetan bilatzen baititu. Denekin jokatu beharra dago, eta alde horretatik ez dago kexatzerik. Baina gauza ona izango litzateke materiala pixka bat moteltzea eta pilota oso indartsuak jartzea. Indartsuak baina bote handi gabekoak.
A. Orain urte batzuk izandako beherakadaren ondoren, pilota denon ahotan dago berriro ere. Itxurazko loratzea al da?
J.R. Zaletasun handia jarri da gaur egun. Baina orain zazpi urte gu ere hor ginen, eta 30-32 urte ingurukoak izan arren, pilotari handiak ginen denak. Orduan, dena den, ez zen pilota gaur egun adina sustatzen. Orain hiru lau bat urte pilotari berriak ateratzen hasi ziren: Unanue hasi zen, Zezeaga asko hobetu zen... eta gero Beloki eta Errasti etorri ziren. Nik ez dut esango pilotari hobeak edo txarragoak direnik, berrikuntza dela baizik. Jendeak aurpegi berriak nahi ditu, hautsiko dutenak, eta hor mugimendu handia sortu da. Telebistak ere egundoko eragina izan du.
A. Asegarce ere elementu dinamizatzailetzat jo da.
J.R. Asegarcek asko bultzatu du, eta bere ekarpen nagusia beste planifikazio era bat ekarri duela izan da. Lehen ideia zaharrak hor zeuden, baina ez ziren gauzatzen. Asegarcen irudiarekin lan asko egiteko planifikazioa dago, publizitate eta telebistarekin hor dabiltza bueltaka esate baterako. Asegarcek asko mugitu du pilota mundua.
A. Asegarcera joan behar zenuela eta ez zenuela, nahikoa saltsa izan da azken asteotan. Azkenean Asegarcera zoaz.
J.R. Asegarcerekin lehendabiziko harremanak orain urtebete izan nituen, Iñaki Aseginolaza zenarekin. Asegarcekoek denbora asko zeramaten ni fitxatu nahian. Nengoen enpresan gustura nengoen, eta han segitzeko asmoa nuela esaten nien beti. Baina lehengo enpresan egonda ere gertutik, jarraitzen nuen Asegarceren ibilera.
A. Zure anaia Asegarcera eraman nahi zenuela aipatu izan da, bi urtetan 54 milioi pezeta ordaindu behar dizkizutela ere bai. Guzti honetatik zer da egia?
J.R. Ezer ere ez. Egunkariek egia ez diren asko esaten dituzte, eta nik ez dut hori onartzen. Baina ni ez naiz joko horretan sartuko.
Gero jendea irudipen horrekin geratzen da, isildu egiten garelako horiek egiak izango direla.
A. Asegarce sortu zenean lehengo enpresen monopolioa hautsi nahi zela aipatu zen. Gaur egun, ordea, pilotari entzutetsuenak bertan dituzte.
J.R. Monopolio hitz horrek zer esan nahi duen jakin nahi nuke. Lehen enpresek ideia batzuk zituzten, eta beharbada monopolioa izango zen partidu berak botatzea. Publizitate eta telebistarekin lan handiagoa egin beharra zegoen, berdin zion monopolioa izan ala ez. Orain Asegarcek talderik onena hartu du, baina ez du monopolioa izan beharrik.
Alberto Irazu
34-38

GaiezKirolaPilotaPilotariak
PertsonaiazRETEGI3
EgileezIRAZU1Kirola

Azkenak
2025-03-12 | Nicolas Goñi
Errumanian meatzaritzak eskuin muturra bultzatu eta krisi instituzionala piztu du

Errumaniako presidentetzarako kandidatu ohia Călin Georgescu, aurten berriro iragan behar diren hauteskundeetara erregistratzera zihoalarik, Poliziak atxilotu zuen otsailaren 26an. Egozten dizkioten krimenetarik bat “ordenu konstituzionalaren aurkako ekimenen... [+]


Hezkuntza Departamentuari ikasgelak ituntzeko plangintza bidezkoa eta legala eskatzen diogu

2025-2026 ikasturterako matrikulazio kanpaina hasi baino bi aste lehenago, Hezkuntza Saileko arduradunengana jo genuen, itunpeko eskoletako gelen ituntze maila ez delako egokitzen demografiaren jaitsierara eta indarrean dagoen lege esparrura.

Hiri gehienetan arazo orokorra... [+]


2025-03-12 | El Salto-Hordago
Lanaren Ekonomia
Fusilak, droneak eta interes ekonomikoak: heriotzaren negozioa

Trumpen garaipenak, Ukrainako gerraren birkokatze geopolitikoa eragiteaz gain, Europaren apustu belikoa agerian utzi du.


Egutegia zilarrezkoa ilargian

Chão de Lamas-eko zilarrezko objektu sorta 1913an topatu zuten Coimbran (Portugal). Objektu horien artean zeltiar jatorriko zilarrezko bi ilargi zeuden. Bi ilargiak apaingarri hutsak zirela uste izan dute orain arte. Baina, berriki, adituek ilargietan egin zituzten motibo... [+]


Boteretsuegia emakumea izateko

Hertfordshire (Ingalaterra), 1543. Henrike VIII.a erregearen eta Ana Bolenaren alaba Elisabet hil omen zen Hatfield jauregian, 10 urte besterik ez zituela, sukarrak jota hainbat aste eman ondoren. Kat Ashley eta Thomas Parry zaintzaileek, izututa, irtenbide bitxia topatu omen... [+]


Ezustekoa Groenlandiako hauteskundeetan: liberal independentistek irabazi dituzte bozak

Agintean dauden alderdiek kolpe gogorra jasan dute emaitzetan: Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistak eta Siumut sozialdemokratak aurreko hauteskundeetan lortutako botoen erdia inguru galdu dute, oposizioko alderdien onurarako.


2025-03-12 | Mati Iturralde
Gudaren jauntxoak

1986. urtean Espainiako Estatuak NATOn jarraitzearen aurkako botoa eman zuen euskal gizarteak. Denborak ematen duen perspektibak oraindik ez du azaldu zeintzuk izan ziren gizartearen arrazoi sakonak gerra erakundean parte hartzeari uko egiteko.

Felipe Gonzálezen... [+]


Ikusezinak

Martxoaren lehenengo lanegunarekin batera, komunikabideetan azalduko ez diren aldaketak etorri dira EHUn. Azken Lan Publikoko Eskaintzaren ondorioz, ehunka langile –arlo tekniko eta administrazio zerbitzutakoak– orain arte okupatzen zuten lanpostutik atera eta beste... [+]


Bolo-bolo

Bolo-bolo dabil energia berriztagarrien hedapenaren inguruko eztabaida. Sarri askotan, iritsi den proiektu zaparrada desordenatuak eragindako artegatasunak bultzatuta, albiste zein iritzi-artikulu mordoaz gain, hitzaldiak, eztabaidak, mahai inguruak, bideo emanaldiak eta abar... [+]


Elle-aren biya

Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]


Lankidetzaren aldeko aldarria

Unibertsitateko ikasleen artean, maiz topatzen ditugu beste lurraldetakoak ere, bereziki gradu ondorengo ikasketetan. Topaketa horiek badira errealitate berriak ezagutzeko bide, baita besteak entzun eta besteez ikasteko parada ere. Garapenerako lankidetzari loturiko gaiak izan... [+]


Mickael Forrest: “Arbasoek ziotena errepikatzen ari gara: gu ez gara frantsesak”

Kanakyko Gobernuko kide gisa edo Parisekilako elkarrizketa-mahaiko kide gisa hitz egin zezakeen, baina argi utzi digu FLNKS Askatasun Nazionalerako Fronte Sozialista Kanakaren kanpo harremanen idazkari gisa mintzatuko zitzaigula. Hitz bakoitzak duelako bere pisua eta ondorena,... [+]


Kanaky Herria
2024: deskolonizaziorako aukera oro sinesgaitz bihurtu zuen urtea

Urte bat beteko da laster Pazifikoko Kanaky herriko matxinada eta estatu-errepresiotik. Maiatzaren 14an gogortu zen giroa, kanaken bizian –baita deskolonizazio prozesuan ere– eraginen lukeen lege proiektu bat bozkatu zutelako Paristik. Hamar hilabete pasa direla,... [+]


Autobiografia linguistikoak eskolan euskara hauspotzeko

Eskolako zenbait gurasok euskalduntzeko egindako ahalegina ikusarazi, eta hezkuntza komunitatean euskararen aldeko jarrerak piztu. Helburu horiekin bultzatu du Autobiografia Linguistikoak ekimena Ramon Bajo ikastetxeko Basartea gurasoen elkarteak, Gasteizko Alde Zaharrean. Pozik... [+]


Eguneraketa berriak daude