«Euskal Kultur Erakundeak bere lanak mugatzen hasi beharko du»


2021eko uztailaren 19an
Seomin Hegi eta Daniel Landart aurrez aurre
«Euskal Kultur Erakundeak bere lanak mugatzen hasi beharko du»
Txomin Hegi eta Daniel Landart, Euskal Kultur Erakundeko gidariak
Euskal Kultur Erakundea sortu zelarik, herrien sindikatua asmatu zuten Ipar Euskal Herriko herri gehienak bilduz eta herri horiek biztanle bakoitzarentzat libera bat ematen zutela euskal kultura sostengatzeko. Txomin Hegi zuzendaria eta Daniel Landart zuzendariordeak adierazi digute zein lan mota saiatu diren egiten eta bereziki nolako beharrak dauden Iparraldean etorkizuna prestatzeko.
ARGIA. 1990ean sortu zen Euskal Kultur Erakundea. Zeintzuk izan dira hiru urte horietan zuen lanaren helburu nagusiak? Lortu al dituzue helburu horiek?
TXOMIN HEGI. Uste dut lehen puntu baten egiteko sasoian gaudela, nahitanahiez pentsatzen dugu bihurgunean gaudela. Bi urtez funtsezko aldaketarik ez da izan, abiatu dugun segida daramagu, baina une honetan ,abiatu genituen gauza batzuen egituratzen ari gara iraupenerako. Guk eraman dugun lana antzinako garaietan eramandakoaren araberakoa izan da. Euskal kultur zentroen esperientzia baliagarria izan da gaur egun daramaguna erabakitzeko.
Botere publikoek ideia bat baitzeukaten hemen eginen zen lanaz. Helburu nagusiak aipatzeko, oro har, kultura osatzen duten sail guztiak kontuan hartzea da, hori araudietan finkatua baita. Hori, dudarik gabe, Pizkunde elkartearen barnean eztabaidatuak izan ziren puntuak dira, eta bertan zeuden elkarteen kezkak kontuan hartzea saiatu gara. Herri honetan lanean aritu eta jarraitzen dutenekin partaidetza bat martxan ezartzen aritzen gara, eta lan egiten. Botere publikoen aitzinean azkarki defenditua izan den ideia.
ARGIA. Konparaketa bat egiten ahal ote da euskal kultur zentroak eta Euskal Kultur Erakundearen artean?
DANIEL LANDART.
Euskal kultur zentroak sortu zirelarik, ez botere publikoek, ez euskal kultur mundukoek, elkarteetakoek, zer nahi genuen ere ez genekien. Gauza guzti horiek ez ziren definituak. Aldiz, Euskal Kultur Erakundea sortu delarik euskaldunek bagenekien bederen zer nahi genuen, esperientzia bat hartu genuen eta ikasi. Bestalde, gogoratu behar da, eta uste dut hori ez dela behin ere sobera errepikatuko, Euskal Kultur Erakundea sortu zelarik, herrien sindikatua sortu zela: 133 herri bildu ziren euskal kulturaren alde. Jakinez 158 herri daudela Iparraldean, horrek izugarrizko ofizialtasuna ekarri zuen euskal kultur elkarte guztientzat, bai Seaskarentzat, bai guretzat... kultur munduan aritzen diren guztientzat.
Bestalde, sindikatu honek autofinantzaketa eskaintzen digu, eta parada ematen digu, eta funtsean gure eginbeharretariko bat da ekitaldiak edo kultur asteak edo nik dakit zer antolatzeko zailtasun horiek arintzea. Aritzen gara dirulaguntzak ekarriz, baina beste lan bat da luzerako proiektoak ere sortzea, bultzatzea, eta hori da «Xirrixta» aldizkariarekin egiten ari garena.
ARGIA. Kultura konzeptu biziki zabala da, ez al duzue pentsatzen sobera antolaketa sortzea itogarria izan daitekeela?
DANIEL LANDART.
Euskal kultura beti gogo onez eta amateurrei esker egina izan da, musutruk, alta beste herri guztietan kulturan aritzen diren profesionalak badira. Ez dut erran nahi Hegoaldean gertatu den pareko zerbait behar genukeela hemen, inondik ere, han profesional sobera sortu baitzituzten eta horrek egoera kezkagarri bat ekarri du diru iturriak agortu direlarik. Dena den, erran behar da, bestalde, musutruk egiten zen lan hori anitz txikitu egin bada ere, biziki garrantzizkoa dela herriko lan hori. Baina nire ustez, luzerako lan bat martxan jartzeko profesional batzuen presentzia eta laguntza beharrezkoa da.
Sinetsi behar dugu euskal kulturak etorkizun bat daukala eta horretarako jendea osatu behar dugu. Ahalkea, lotsa sartu digute, Errepublikako eskolaren bidez euskara debekatuz, horregatik gure kulturarekiko konfiantza hori galdu dugu.
ARGIA. Hain zuzen, gaur egun ez al zarete aitzakia bat botere publikoentzat? Euskal kultura, herrietan hiltzen den momentuan sortzen den tresna, kontzientzia ona atxikitzeko.
DANIEL LANDART.
Beharbada, baina harria ez da beti besteari bota behar, euskaldunek berek indar bat egingo balute euskaraz egiteko eta normalki mintzatzeko, edozein frantses hitz hartu gabe, euskara lantzeko eta hizkuntza normal bat bezala hartzeko beste egoera bat genuke.
TXOMIN HEGI. Bistan da, arriskuak badira eta benetan horren kontra gogoz eta azkar jokatzen ari gara. Azken urteetan gauzak irekitzen hasi badira ere, gure egoera biziki kezkagarria da eta lan bolondres bat ez bada egiten, eguneroko bizian eta gizarte mailan, ez dakigu ea hamar urteren buruan hemen izanen garen, euskal kulturarik izanen ote den. Hegemoniarik ez zegoelarik gure kulturaren bizia bestelakoa zen. Gaur egun gure problematika bestelakoa da, eta gure eginbeharra da euskal kulturara jendea ekartzea. Aitzakia bat gara nonbait, eta horren kontzientzia osoa daukagu. Beste alde batetik, untzia urperatzeko arriskuan dagoelarik zuloak esataltzeko tresna da beharbada, baina egia da ere gutizia, nahikeria berri batzuk sumatzen ari direla. Danielek gauza inportantea erran du: konfiantza. Ez badugu sinesten gure gauzetan, ez dugu deus ere lortuko. Erran behar dugu hor garela eta badugula zer erran.
DANIEL LANDART.
Produktuak landu behar ditugu, gutxiago sortu beharbada, baina landuagoak euskal kulturara ekarri eta erakutsi euskara ez dela bakarrik gaizki ahoskatua eta arrunkeriak errateko tresna bat; baizik eta plazerra hartzea, gauza ederrak egiteko gai garela, horrela irabaziko dugu.
ARGIA. Militantismoa lotzen al duzue egiten duzuen lanari?
TXOMIN HEGI. Kultur munduan ari garenok denak militantismotik heldu gara. Nire lana ez dut militantismotik banatzen ahal, eta datorren hamar urteetan militanteek eta profesionalek elkarrekin lan egin beharko dugu.
DANIEL LANDART.
Adibide bat emateko, Baionara puntako antzerki talde bat ekartzen bada ez dut egokia atzematen euskal antzerki bat ekartzea euskaraz zerbait ematearren, gure aurka atera baitaiteke azken batean. Ahul agertzen baikara, ez dira gauzak nahasi bahar. Haatik, euskarak urte ederrak ditu aitzina, baina indar handi bat egin behar dugu denak borroka honetan.
ARGIA. Bihurgune batean zaudela diozue. Nola pentsatzen duzue hartzea eta nola ikusten dituzue datozen hilabeteak?
TXOMIN HEGI. Geroari buruz uste dut gaurko egoera oso hauskorra dela, seinale batzuk daude: herrien sindikatua hiru urterako egina zen eta aurten bere eginkizuna berplanteatuko da. Azken berriek diote 134ek esperientzia jarraitzeko asmoa agertzen dutela. Oso epe laburra genuen beharrezkoak garela edo egiten dugun lana beharrezkoa dela frogatzeko. Afera gure eskuetan da zeren hemengo sindikatua desagertzen baldin bada, frantses ministerioak ere bere arrautzak aterako ditu saskitik. Euskal kultur etxeak zeudelarik, ministerioek Baionako Herriko Etxea zeukaten bitartekari gisa. Gaur egun, aipaturiko herrien sindikatuak betetzen du ardura hau.
Bestalde, hasi gara erraten erakundeak bere lanak mugatu beharko dituela edo bost pertsona gehiago egon beharko garela hemen. Nik ez dut defenditzen jende gehiago behar denik erakundean bertan, baina zenbait egituratan profesionalak beharko dira. Gure borroka guztia da eremu batzuk antolatzea.
Guk dugun aurrekontua da gaur egun Miarritzeko Herriko Etxeak kulturari ematen dion aurrekontuaren erdia, eta beste konparaketa egiteko Baionako liburutegiaren herena: Baionako liburutegiak baditu 36 langile. Konparatu behar da konparatzen ahal dena.
Ixabel Etxeberria
44-47

GaiezKulturaKultur ErakEKE
PertsonaiazHEGI1
PertsonaiazLANDART1
EgileezETXEBERRI11Kultura

Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Sostengua adierazi diote Marieniako lurren aldeko borrokari hogei kolektibok

Kanboko Marienia eremuan etxebizitzak eraikitzeko proiektua badu Bouygues Immobilier agentziak. "Elkarlanaren bidez" zein "indar harremana" mantenduta, proiektua ezeztatzeko borroka eramateko determinazioa plazaratu dute adierazpen bateratu... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Langile bat hil da Zornotzan, Forest Trafic SL enpresan

Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.


Eguneraketa berriak daude