«Genozidioaren aurrean aukera bakarra autodeterminazioa dugu»


2021eko uztailaren 19an
Afrika Berriaren bozeramaileei elkarrizketa
«Genozidioaren aurrean aukera bakarra autodeterminazioa dugu»
Makundu Akinyela eta Akinyele Umoja, Afrika Berriaren bozeramaileak:
Makundu Akinyela, Malcolm X Oinarrizko Komiteen koordinatzaileordea eta Akinyele Umoja, Afrika Berria erakundeko sortzailetariko bat eta erakunde honen garapen ideologikorako arduraduna ditugu. Jarrairen eskutik heldu dira Euskal Herrira masa mugimendu eta erakunde hauen helburuak azaltzera. Afrika Berria nazioaren autodeterminazioa lortzea da helburuotako bat.
ARGIA. Zer da Afrika Berria?
A. UMOJA. Afrika Berria guk aldarrikatzen dugun estatu-nazioa da. Honek gaur egun EEBB diren Loussiana, Mississippi, Hego Carolina, Alabama eta Georgia hartzen ditu.
M. AKINYELA. EEBB eta Afrika Berriaren arteko desberdintasunak handiak eta asko dira. Egitura gramatikala, sintaktikoa eta fonologia desberdinak ditugu, esate baterako; estatubatuarrek ingelesaren eragina eta guk Afrikaren eragina dugulako. Hizkuntza propioa ere badugu, ebonics edo afrihs izenekoa. Bestalde, oso desberdinak gara giza harremanei dagokienez. Guk afrikar eredu sozial batzuk mantendu ditugu eta, esklabutza eta arrazakeriaren ondorioz, beste batzuk sortu ere. Gure artean, adibidez, komunitate harremanak oso garrantzitsuak dira eta familia handietan, klan gisakoak, oinarritzen gara. Estatubatuarrek familia eredu itxia dute eta gu baino askoz ere indibidualistagoak dira.
Datuek nabarmentzen dituzte gure arteko desberdintasunak. Desberdintasun ekonomikoak handiak dira. 1990eko datuen arabera, EEBBetako zurien langabezia tasa % 4,1ekoa zen eta afrikar berrien artean % 11,3koa. Beste adibide bat: gizon zurien per capita errenta 30.500 dolarrekoa zen, afrikar berri gizonezkoena, berriz, 22.167koa. Emakumeen artean, zurienper capita errenta 20.759 dolarrekoa zen, eta Afrika Berriko emakumeena aldiz, 18.838. Berdin gertatzen da heziketa, osasuna eta gizarteko beste hainbat eremutan. Afrika Berriko familietan guraso biek lan egiten dute, beharrezkoa dutelako; aldiz, zurien artean, aukera eta erosotasun ekonomiko kontua da. Neokolonialismoaren ereduak dira.
A. Nola ulertzen duzue autodeterminazioa?
M.A. Malcolm X Oinarrizko Komiteetan bi dira ikuspuntu nagusiak autodeterminazioari buruz eta afrikar berrien etorkizunaz. Batzuek Afrikara itzultzea nahiago dute, jatorrizko herrira; eta beste batzuek uste dute egokiena dela EEBBetan independentzia lortzea eta Afrika Berria izeneko estatu-nazioa gauzatzea. Dena den, gure borrokaren helburua Afrika Berriaren autodeterminazio eskubidea lortzea da, eta horretan denok gaude ados. Eskubide hau eskuratuta, erabaki ahal izango dugu zein den etorkizunerako aukera.
A.U. Gu ados gaude Malcolm X Oinarrizko Komiteekin, baina gure ustez, genozidioaren aurrean daukagun aukera bakarra autodeterminazioa da; eta Afrika Berria estatu-nazioa eraiki behar dugu. Gure erakundeko partaide izateko baldintzak dira independentzia eta garapen sozialistaren aldekoa eta zapalkuntza sexistaren aurkakoa izatea. Ezinezkoa da jende gehienarentzat Afrikara itzultzea, EEBBetan 40 milioi afrikar berri baikara. Bestetik, ez diogu sozialismoaren eredu estuari jarraitu nahi, baina kapitalismoa ere ez dugu nahi, gaur egun kapitalismoan bizi garelako; eta badakigu zer den hori. Jakina, sozialismo honek Afrika Berrian dauden beste nazio batzuei _indioak esate baterako_ errespetoa zor die, kolonialismoa ez da gure eredua.
A. Zuen helburuak lortzeko, borroka armatuaren aldekoak zarete.
A.U. Gaur egun ez dago baldintzarik gerrila edo borroka armatu bat mantentzeko. Horregatik, ez gara ekintza armatuetan oinarritzen, gure borroka mota masa borroka gogorra da, masa indarkeria. Dena den, beharrezkoa da masa borroka honi talde txikiek egindako ekintzekin laguntzea. Talde armatu bat badago erakunde, manifestaldi eta beste ekitaldi batzuen defentsarako.
A. 100 preso politiko dituzue. Zein egoeratan daude?
M.A. Kuban ere errefuxiatuak ditugu. Euren egoerari dagokionez, bakartzea ezartzen zaie, presoen sakabanatzea ematen da: batzuetan bakar bakarrik egoten dira eguneko 23 edo 24 orduz, ez daukate inongo bisita edo kanpo harremanik eta badaude tortura kasu dexente. Emakumeen artean, adibidez, bortxaketa kasu asko salatzen dira.
A. Zein paper betetzen du erlijioak zuen mugimenduetan?
M.A. Izpiritualtasuna gure kulturaren parte oso garrantzitsua izan da, eta zapalkuntza garaian babesleku eta bilgune bezala funtzionatzen zuen. Baina gaur egun, erlijioak banatu egiten gaitu; horregatik gure mugimenduan erlijio guztietako eta sinesmenik gabeko pertsonak daude.
A. Zein da zuen iritzia Rodney Kingen kasuko epaiari buruz?
M.A. Nire barnean eta Afrika Berriaren barnean dagoen sentimendua amorrua da. Lau polizietatik bi izendatu dituzte errudun, eta jipoia ikusi zuten polizia buruak ez dituzte epaitu. Injustizia hau dela eta, udaberriko matxinadak edozein momentuan errepika daitezke. Ez zen hala gertatu bigarren epaia kaleratu zenean okupazio polizial izugarria izan zelako, eta ez geniolako Estatuari aitzakiarik eman nahi berriro ere afrikar berriak kriminaltzeko.
A.U. Nahiko argi geratu da bi justizia mota daudela EEBBetan. Azken matxinadaren ondorioz, beste batzuen artean lau beltz epaituko dituzte kamioi gidari bati emandako jipoiagatik. Egingo den epaiketa ez da udal mailakoa ezta estatu mailakoa ere izango, Epaitegi Federalak epaituko ditu. Honek esan nahi du bizitza osorako egon daitezkeela espetxean. Epaiketa hau erabiltzen dute beste gazte batzuk beldurtzeko, matxinadetan parte har ez dezaten. Hau kasu ezagunena da, baina badaude bide bera jarraituko duten beste asko. Izugarrizko eztabaida eman zen polizien kasuan, nork epaitu behar zituenentz; ez da berdin gertatu lau gazte hauen kasuan. Fidantza oso txikia jarri zen polizientzat eta, aldiz, gazte hauentzat, oso handia. Ez hori bakarrik, gazte hauetako baten ama diruarekin agertu zenean, epaileak erantzun zion lehenbizi ikertu egin behar zela diru hori ez zela droga trafikotik ateratakoa. Amorrua sentitzen dugu.
A. Malcolm X eta Martin Luther King bi mugimendu desberdinen bozeramaileak ziren. Zein da bi mugimendu hauen gaur egungo egoera eta haien arteko harremana?
M.A. Martin Luther Kingen mugimendua eskubide zibilen aldeko mugimendua zen, kristauak eta Mahatma Gandhiren filosofiaren jarraitzaileak ziren. EEBBetan eta Konstituzioan sinesten zuten eta estatu honen jarrera arrazista apurka apurka aldatzen joango zela espero zuten. Baina Martin Luther Kingek gero eta gehiago ulertzen zuen arazoa EEBBetako sisteman zegoela, eta jarrera aldatu zuen.
Malcolm Xren mugimendua iparraldean sortu zen eta bertako apartheid-a desberdina da eta, beraz, mugimendua ere bai. Bestalde, musulmana zen eta ez zituen gauzak kristauen erara ulertzen; eta EEBBetako hutsune eta akatsak salatzen zituen. Salaketa hauen ondorioz eta Malcolm Xren eraginez, Martin Luther Kingen mugimenduaren ordezkari batzuek jarrera aldatu zuten. Malcolm X EEBBetatik atera zenean, elkartasuna adierazten zioten pertsonekin egon zen, hauetako batzuk zuriak izanik, Che Guevara eta Fidel Castro, adibidez.
Une honetan Malcolm X eta Luther King gauza berdintsu ulertzen hasi ziren. Aldi berean, Malcolm Xren filosofia hegoaldera zabaldu zen eta jende asko eskubide zibiletatik, giza eskubide eta nazio eskubideen defentsara pasatu zen. Gaur egun, bi mugimendu horiek batuta daude eta borroka bera burutzen dute.
Myriam Gartzia
14-17

GaiezGizarteaSektore bazHerri indig
PertsonaiazAKINYELA1
PertsonaiazUMOJA1
EgileezGARTZIA3Gizartea

Azkenak
2025-02-18 | Euskal Irratiak
Miarritzeko euskal ihauteriak berpiztu dituzte tokiko elkarteek

Hamarkada batez lokarturik izan ondotik, otsailaren 22an iratzarriko dute hartza Miarritzen. Festilasaik, Arroka elkarteak, Maritzuli dantza konpainiak, Gaztetxeak eta Ikastolak bat egin dute, aurten, programazio berezi bat eskaintzeko.


2025-02-18 | Antxeta Irratia
Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek hamabostaldia antolatu dute euskararen erabilera hauspotzeko

Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]


Ekainaren 1 era atzeratu dute Iparraldetik zirkulatzeko ingurugiro agiriaren derrigortasuna

Apirilean zen sartzekoa araua baina atzeratzea erabaki dute. Derrigorrezkoa izanen da ibilgailuetan agiria eramatea, ez soilik hiri eta herri nagusienetan sartu ahal izateko, baita kostalde osoko errepideetan mugitu ahal izateko ere.


Sabotaje algoritmikoaren alde

«I will overturn, overturn, overturn, it[…]»
Ezekiel 21:27 – King James Version

«Algoritmo guztien gainetik, algoritmo guztien azpitik»
Xabier Landabidea

Deseroso nago, deseroso gure jendarteak teknologiarekiko hartu duen jarrera kasik... [+]


HezkuntzArtea taldeak manifestua aurkeztu du: “Moda pedagogikoak bata bestearen atzetik ezarri dituzte”

Irakasleek urtetan pilatutako jakintza kontuan hartzea, klaustroek erabakiak hartzeko autonomia bermatzea, IKTen “uneoroko erabilera” sustatzen duten planak geldiaraztea, eta ikasgeletan aldaketa metodologikoak sartu aurretik dituzten ondorioak tentuz aztertzea... [+]


2025-02-17 | ARGIA
Ikasle feministek elkarretaratzea egin dute Gasteizko EHUko campuseko irakaslearen sexu erasoak salatzeko

Gertatutakoak ez direla kasualitatea azpimarratu dute. Unibertsitateko eremuetan indarkeria matxista gertatzen dela azaldu dute, eta arazoa sistematikoa dela. Protokolo bat eskatu dute erasotuak babesteko. Erasotzaileak inpunitate osoarekin jokatu duela salatu dute.


Bi futbol taldek planto egin dute irain arrazisten aurrean Bizkaian eta partiduak bertan behera geratu dira

Gaztelueta C -Berango C gazteen futbol partidua bertan behera geratu zen Larunbatean. Jokatzen ari zirela Gaztelueta C taldeko gazte batek aurkariari "beltz zikin madarikatua" deitu zion. Gorengo erregional mailako Otxarkoaga-Iturrigorri partiduan ere... [+]


Bederatzi pertsonari lau eta hamar hilabete arteko kartzela-zigorrak ezarri dizkie Voxen kontra protesta egiteagatik Bilbon

Atxuri auzoan 2019ko azaroaren 5ean Voxen kontra egin zuten bederatzi pertsonaren kontrako epaia iritsi da. Akusatuek ez dute espetxean sartu beharko.


2025-02-17 | Axier Lopez
Itziarren semea?

Ia mende batez, Euskal Herrian ez da belaunaldirik tortura ezagutu ez duenik. 1960tik 5.379 lagun dira ofizialki, baina askoz gehiago dira, publikoki torturatu gisa agertzeak min egiten duelako oraindik ere. Eta seguruenik, oinarri-oinarrian ez delako ezer aldatu. Polizia... [+]


Eneko Anduezak PSE-EEko idazkari nagusi izaten jarraituko du

PSE-EEren zuzendaritza berriak alderdikideen %95en onespena jaso du. Anduezak proposatutako Batzorde Exekutiboan aurreko 26 kideetatik zortzi aurpegi berri daude soilik.


Europak toki bat aldarrikatu nahi du Ukrainako bake negoziaketan, AEBen bazterketaren aurrean

Macronek egindako deiari erantzunez, NATOko eta Europako agintariak Parisen elkartuko dira astelehen honetan, AEBek eta Errusiak iragarri ostean Ukrainako gerra amaitzeko elkarrizketei heltzekotan direla. Europak diru asko xahutu du Ukraina laguntzen, eta gerra amai dezakeen... [+]


Erantzukizun publikoak hartzea eskatu dute Euskal Herriko Torturatuen Sarearen aurkezpenean

Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]


Labrazaren defentsan
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"

Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]


Gazteen arteko genero arrakalak gora egin du kokapen politikoari dagokionez

Azken hogei urteetako gazteen kokapen politikoa izan dute aztergai The Economisten. Europan 18-29 urte arteko gizonak emakumeak baino posizio kontserbadoreagoetan kokatzen dira. 


Gasteiz inguruan Vitoria Solar 1 eta 2 parke fotovoltaikoak eraikitzea onartu du Eusko Jaurlaritzak

Parke bakoitzak hirurogei hektarea izango ditu, eta 32 milioi euroko aurrekontua du proiektuak. Ingurumen eta baimen teknikoak berretsita, egitasmoari hirigintza baimena baino ez zaio falta eraikitzeari ekiteko.

 


Eguneraketa berriak daude