«Kantatzeko giroa ez da erraza, baina bada nahikeria gazteen aldetik»


2021eko uztailaren 19an
Erramun Martikorenari elkarrizketa disko berriari buruz
«Kantatzeko giroa ez da erraza, baina bada nahikeria gazteen aldetik»
Laster egongo da kalean Erramun Martikorenaren disko berria
Bere aurreko diskoa plazaratu zuenetik zazpi urte pasatu ondoren, laster argitaratuko da Elkar etxearen eskutik «Olerkarien oihartzun», Erramun Martikorenaren laugarren lana. Baigorrin dagoen bere baserrian, gazta nola egiten den azaltzen zigun bitartean, kontatu dizkigu artzain ere baden kantari honek disko berriari buruzko xehetasunak eta gaur egungo kantagintzaren inguruan dituen iritziak.
ARGIA. Kantu zaharrak eta ezagunak bildu dituzu disko berrian.
ERRAMUN MARTIKORENA.
Joan den urtean horietariko batzuk kantatu nituen bizpahiru herrietan. Kantu horiek gaurkoak ere badirela iruditzen zait. Hemen, Ipar Euskal Herrian, gero eta gehiago dena kanpoko jendea da. Nekazaritza eta langileria ere anitz aldatzen ari dira. Barnealdean hemengo jendea dago gehienbat, baina hemen ere ttikitzen ari da eta gutxituko da. Pixka bat ezkorra agertzen naiz alde horretatik.
Muga kendu dutela eta ez dutela, ni pasatzen naizenean ikusten dut hor behar direla paperak erakutsi. Hori gauza bat da, baina burdinaz egin den muga horren ondorioak ez dira horrela aldatzen jendearen izpirituan. Behar izan dira urteak jendeak ohiturak hartzeko; baita hizkuntza aldetik ere. Guzti hau kantu batean aipatzen dut. Badira momentuak. Badituzu kantu batzuk, sentitzen dituzu eta nahi dituzu kantatu.
A. Aurreko lanean Tomas Aragues arduratu zen moldaketez, eta disko berrian, berriz, Mixel Ducau.
E.M. Lan hau grabatua den bezala, errazagoa da publikoaren aurrean kantatzeko. Aurrekoa, etxean lasai entzuteko diskoa da. Jendeak hori erran izan dit. Egin daiteke abesti bat plaza batean kantatzeko, baina etxean ere entzun daiteke musika hori.
A. Orain dela zazpi urte inguru plazaratu zenuen aurreko diskoa. Ez al da denbora asko disko bat eta bestearen artean?
E.M. Batzuek erraten didate baietz. Nik ikusten dut zazpi urte pasatu direla konturatu gabe. Bestela, nekazaritza eta artzantzarekin, kantaldiak eginez gero, ez da denbora gelditzen disko bat egiteko. Zaila da. Azken hau joan den urte bukaeran grabatu nuen, ardiek arkumeak sortu behar zituztenean. Uda pasata zen, eta banekien gero ez nuela denborarik ukanen. Gainera, azken grabaketa eginik, gauean, goizeko hiruretan joan nintzenean, etxera iritsi eta hamar bat ardik erditu zuten ordurako. Denbora asko kentzen dit nekazaritzak, eta dudan denbora librea kantaldietan pasatzen dut.
A. Nahiz eta urteak pasatu, laster argitaratuko den diskoko doinuak orain kantatzeko egokiak direla aipatu duzu lehen. Nola aldatu da urte hauetan kantu giroa?
E.M. Kantatzeko giroa ez da erraza, gaur egun, baina bada nahikeria gazteen aldetik. Gazteak ari dira kantuak ikasten, kantatzen, taldeetan... Txapelketak ere ibilerazten du, bultzatzen du, pixka bat akuilu bezala. Kantatzeko giroan, bertsotarako giroan bezala, antzematen dut behar dela lasaitasun bat kantuak kantatzeko eta entzuteko ere.
Barnealde honetan badira ostatuetan kantatzen den herri ttiki batzuk. Hauetan ez da kantua besterik entzuten. Ez dago musika azkarra. Gero, badago dantzaldia, baina afaltzeko garaian gazteak eta ez hain gazteak kantuz aritzen dira. Hori da niretzat kantu giroa.
Kantua aldatzen ari da. Gero eta gehiago soinua sartzen zaio kantuari, musika tresna asko, baina musika lagungarria izan daiteke edo ez.
A. Urte asko aritu zara ahots soilez kantatzen.
E.M. Hasi nintzen 1978. urtean, eta urte horretan Donostiako auzo batean ahots hutsez kantatzen izan nintzen, zazpi edo zortzi bertsoetako doinuak; eta han entzuten zegoen jendea bertso bakoitzaren ondoren txaloka hasten zen. Gero, kantaldia bukatu zenean bertsolaria al nintzen galdetu zidaten. Han bertsolariak entzuteko ohitura zuten, eta kantaria gitarrarekin, baina ez ahots soilez. Aldi bat baino gehiagotan erran didate bertsolaria naizela.
Egia da soinu pixka batek laguntzen duela. Zaila baita jendea entzuten egotea. Ostatu batean egonen da giro lasai batean, baina plaza batean zaila da jendearentzat ahots hutsez ari den kantari bat entzuten egotea.
A. Zer nahiago duzu, ostatuetan edo plazetan kantatzea?
E.M. Ostatuan ez da jende askorik izaten. Hogei edo hogeita hamar bat lasaitasun batean. Hori maite dut. Afarietan, jendea lasai egoten da, entzuten, orain kantu bat, ordu laurden bat eta gero beste bat... Baina ostatuan maiz gertatzen da giroa ez dela egokia. Dena den, herrietako festetan, plazan ere gustatzen zait kantatzea.
A. Zein ezberdintasun ikusten dituzu Hego eta Ipar Euskal Herriko giroen artean?
E.M. Herri txikietako festetan berdintsuak dira. Han jende gehiago izaten da, eta hango jendeari ere gustatzen zaio hemengo kantua. Nik ez ditut hiriko abestiak kantatzen, baina hango jendeak ere baditu baserriko erroak.
Ikusten dut han beren erroak nahi dituztela hobeki ezagutu. Batzuetan han hobeki estimatzen dute kantua hemen baino. Hemen ohituta daude eta bere gauza dena arras ondo dakite. Hego Euskal Herrian badaukate, hala ere, lurreko edo baserriko erro bat, eta dena ez, ez daukate dena eta hor zerbait sentitzen dute. Nik lau kantalditik hiru han egiten ditut.
Joxi Goikoetxea
42-44

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakMARTIKOREN1
PertsonaiazMARTIKOREN1
EgileezGOIKOETXEA7Kultura

Azkenak
2024-10-15 | Leire Ibar
Hiru pertsona atxilotu ditu Ertzaintzak sexu-esplotaziorako gizakien salerosketa egotzita

Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]


2024-10-15 | Estitxu Eizagirre
Aixeindar enpresak Iturrietako mendilerroan jarria duen dorreak ez ditu hegaztien babeserako neurriak bermatzen, Arabako Mendiak Askek salatu duenez

Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]


2024-10-15 | Mikel Aramendi
Urriak 10: komeria bihur ote daiteke mundu mailako drama?

Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]


“Tratu iraingarria” salatu dute Laudioko San Roke adinekoen egoitzan

"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".


2024-10-15 | iametza
Euskarazko ahots teknologia zertan da? Norantz goaz?

Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]


2024-10-15 | Leire Ibar
Fiskaltzak EHUko zuzenbideko irakaslearen “mezu faxistak” ikertzeko eskatu dio Ertzaintzari

Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.


Hobari fiskalak gazteei: ‘On falling' filmaren eragina?

Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]


Eskola-jantokietan catering-enpresen zerbitzua blindatu du Jaurlaritzak

Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]


2024-10-15 | Julene Flamarique
Gabriel Arestiren argitaratu gabeko olerki bat eskuratu du Jon Kortazarrek

Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]


2024-10-15 | Jon Torner Zabala
Zubietako erraustegiaren “ezohiko” jarduera onartu du Jaurlaritzak

Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]


Urruña eta Segurako udalek ofizialdu egin dituzte herritarrek sortutako zubiak

Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]


Mecaner Herriarentzat
“Fabrikaren erosketa publikoa behar dugu”

Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]


2024-10-15 | Julen Orbea | Zuzeu
Bizitza oroit dezagun

1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.


Galizieraren egoera larriaz ohartarazi dute, azken datuak ikusita

Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.


Eguneraketa berriak daude