«Industria indartsuek hondoa jo dute baina bide bukaera argitsua da»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Jaurlaritzako Industria Saileko Xabier Retegiri elkarrizketa
«Industria indartsuek hondoa jo dute baina bide bukaera argitsua da»
XABIER RETEGI
Bere izendapenaren berri argitaratu zenean, «supersailburuordea» goitizena eman zioten, bere gain uzten baitzen Jaurlaritzako sailik zailenanetariko bat: Industria Saila. Lakuatik ezin dira Bizkaiko Labe Garaien ke hodiak edo Acenorreko langileen borroka ikusi, baina egoera ezagutzen duela dirudi, Azuaren buruhausteak eta Madril eta Brusselako haserreez ere askotxo dakien bezala.
ARGIA. Aurten bukatu dira 3-R izeneko dirulaguntzak eta hemendik aurrera Garapen Plangintza martxan jarriko da. Zein da zuk egingo zenukeen balantzea 3-R plangintzen gainean?
XABIER RETEGI. Behar beharrezkoak ziren, enpresa batzuen egoera larria zela eta. Hauetako batzuk ixtear zeuden eta beste batzuk indartu behar ziren. Baliabide propioak sortu eta hartzekodunekin akordio batzuetara helduz gero, enpresa hauen egoera nahiko `osasuntsua' izatea lortu dugu. Hau horrela egin izan ez balitz enpresen jausia etengabea zatekeen.
Oso programa positiboa izan da. Diputazioek zein sindikatuek eta patronalak oso hurbiletik jarraitu dute prozesu osoa. Abenduan izan genuen bileran patronalak eta hiru sindikatuek oso balorazio ona egin zuten 3-Rren gainean.
A. Dena den, sindikatuek aipatu dutenez, lanpostuak sortu baino langileen kaleratze gehiago suertatu dira programa honen pean.
X.R. Programa hau ez zen burutu lanpostuak sortzeko, larri zebiltzan enpresei laguntzeko baizik, enpresariei laguntzeko. Azken batean, ixtear dagoen enpresari laguntza eskaintzea lanpostuak mantentzea da. Ez da izan promozioa edo lanpostuak sortzeko, horretarako beste programa batzuk daude. Bestetik, 3-R hauek behin-behineko laguntzak izan dira, puntualak eta ezin diegu jarraipen bat eman, behin-behineko programa moduan sortu zelako.
A. Programa honek jaso duen beste kritika bat une zehatz bateko konponbidea edo adabakia izatetik datorkio.
X.R. Jakina 3-R-a adabakia izan dela. Gorputza gaixo dagoenean, botika ematea ala kirurgia egitea bezala. 3-R programa behin-behineko kirurgia izan izan da. Eta enpresak `antigorputzak' sortu ditu egoera larri honi aurre egiteko.
A. Baina Eusko Jaurlaritzatik ez al da erabili politika industrialaren ardatz moduan?
X.R. Ez. Politika industrialak hiru aurreoinarri behar zituen: altzairugintzaren berrindustrializazioa, hau da, Acenor eta Bizkaiko Labe Garaiak; larri zeuden enpresei laguntza, 3-Rak alegia; eta inbertsio berria erakartzea. Azken hau dugu aurten martxan jarriko dena, Garapen Plangintza. Hauek dira politika industriala martxan jartzeko behar genituen hiru zutabe, beraz, ez dira politika industriala, behin-behineko konponbideak baizik.
A. Bizkaiko Labe Garaiak aipatu dituzu. Zer gertatuko da Brusselan egingo den bileran? Zein jarrera hartuko duzue?
X.R. Eusko Jaurlaritzatik ahalegin guztiak egin ditugu altzairutegi txikia defenditzeko. Badakigu sindikatuek ez dutela onartu irtenbide hori baina Brusselan ezin da gehiago eskatu. Hori emanda ere, Brusselak onartzen badu, nahikoa izango litzateke. Indar guztiak jarri ditugu horretan. Azuak Erresuma Batuko Ekonomia ministroarekin hitz egin du eta gure irizpideak mantentzea nahiko genuke. Zaila izango da, baina itxaronpentsu gaude.
A. Zer gertatu zaio euskal altzairugintzari?
X.R. Europa osoan eman den krisia izan da. Produkzio ahalmena izugarri handitu da teknologia berriarekin, konpentitibitatea... eta kontsumoa gutxitu. AFORA eta PESAren arteko fusioa aurrera badoa, adibidez, lanpostu gutxiagorekin ekoizpen ahalmen berdina manten dezakete.
A. Bizkaiko Labe Garaietatik eta Acenorretik botako dituzten langileentzat badago lanpostu berria emateko azpiegiturarik edo programarik?
X.R. Gure borroka ez da langile horiei lanpostu berria ematea, jubilazioaren bidez doazelako kalera, baizik eta gutxitu diren herrietan lanpostuak sortzea. Lanpostuak sortu bai baina zonaldeka, zonaldea berrindartzeko. Horretarako Industriaren Sustapen eta Eraldaketarako Baltzuaren (ISEB) bitartez Sortu izeneko elkarteak martxan jarri ditugu. Elkarte hauen helburua bospasei urteen buruan zonaldean galdu diren lanpostuak bersortzea da. Ezkerraldea, Laudio, Legazpi, Azpeitia-Azkoitia, Hernani, eta mugaren inguruan Hondarribia berrindustrialtzea da Sortu elkarteen eginbeharra.
A. Zein sektore indartuko da? Nondik joko duzue?
X.R. Ezin da zehaztu. Polita izango litzateke sektore berriak ekarriko ditugula esatea, baina hori ezinezkoa da bost urtean egitea. Jantzi zurien sektorea erakartzen saiatuko gara baina epe luzera. Ukaezina da Euskal Herriak tradizio industriala izan duela eta hori ezin dugu aldatu. Nire ustez, gabiltzan industriaren inguruko sektore horiekin jarraitu behar dugu. Sektore zaharrak berrituz etorkizun handia dugu. Bertan badauzkagu enpresa onak eta ondo funtzionatu eta kudeatzen direnak. Horiek indartu behar ditugu. Azken batean, gure helburua da euskal enpresak inbertsiorako duten ahalmena sendatzea, laguntzea, eta abar. Etorkizuna bertako indarretan oinarritu behar dugu, kanpotik ez da inor etorriko gure egoera konpontzera; irtenbidea ez dago atzerrian. Hemengo enpresek kanpoko enpresekin akordio batzuetara heldu eta horrelako tarteko irtenbideak bai, baina nik ez dut sinesten kanpotik etorritako irtenbideetan.
A. Mercedes Benz eta General Motors, kanpotik etorritako konponbideak dira.
X.R. Horrelako saioak ere egin behar ditugu. Eta une eta leku zehatz batean azterturik, lagungarriak dira, oxigeno bolada bat dira.
A. Zer gertatzen da General Motorsekin hasitako elkarrizketekin, etenduta daude.
X.R. Eusko Jaurlaritza ez dago elkarrizketa horietan, enpresa pribatuak baizik. Guk jarraipen bat egiten dugu. Ez da ezer aldatu azken hiruzpalau hilabeteetan. Horrelako inbertsioek elkarrizketa luzeak behar izaten dituzte eta bestetik, aztertu behar da General Motorsen egoera ere. General Motors ez dago momenturik onenean inbertsioak egiteko. Baina Euskal Herrira etortzeko lehengo aukera berdinak daude. Lehen aipatu duzun Merceds Benzek ere inbertsio garrantzitsua egingo du, 27.000 milioi pezeta ingurukoa.
Dena den, ezin gara horiei begira egon eta pentsatu horiek izango direla Euskal Herriko arazoak konponduko dituztenak. Konponbidea bertako enpresetatik dator.
A. Bertako enpresen inbertsioa sustatzeko Garapen Plangintza martxan jarri duzue. Zenbat lanpostu sortuko dira? Zenbateko inbertsioa espero duzue? Zenbat enpresak jasoko dute laguntza?
X.R. Hogei bat kontaktu ditugu, gehienak hemengoak, beste horrenbeste proiektu aurrera ateratzeko. 75.000 milioi pezetatik gorako aurrekontua dugu aurten, eta 3.200 lanpostu berri sortuko dira. Enpresa bakoitzeko egingo ditugun inbertsioak 2.000 milioi pezeta ingurukoak dira; beraz ez dira enpresa handiak, bat izan ezik. Hau da, enpresa bakoitzean 100 lanpostu berri gutxi gorabehera. Bospasei urteren buruan gure asmoa da 140.000 milioi pezetako inbertsioa egitea eta 7.000 lanpostu sortzea. Nik uste dut bete daitekeela, gainditu ere agian.
A. Baina programak soilik enpresa handiak babesten ditu. Enpresa txikiekin zer gertatuko da?
X.R. Horientzat beste programa batzuk daude. Gure arazoa zen enpresa handientzat ez zegoela ezer, eta Garapen enpresa handientzat da hain zuzen ere. 50 lanpostu sortzea ez da batere erreza.
A. Dena den, sindikatuek politika industrialaren falta salatzen dute. Azkenengo eztabaida Arzallus eta Elorrietaren artean horren ingurukoa izan da.
X.R. Guk hilero hiru sindikatuekin eta patronalarekin bilera iraunkorra egiten dugu, eta bilera horretan politika industriala aztertzen da. Martxan dauden politika guztiak aztertzen dira banan-banan. Politika industriala ez da 3-R, ez da Garapen, gauza asko dira: konpetitibitate programak, politika teknologikoa, kalitatezkoa, giza baliabideena, enpresen arteko harremanak eta fusioak bultzatzeko, herrialde bakoitzeko politika... asko dira eta 1993an hauek indartsu arituko dira. Gure helburua bertako inbertsioei lehentasuna ematea da. Orain arte gutxitan izan da kontuan sustapen industrialerako behar diren inbertsioak: industrialdeak, gune teknologikoak eta abar. Promozio industriala eta sozio-ekonomikoa bultzatu behar dugu. Beraz, politika industriala ez dagoela esaten duenak gure bileren berri ez duela esan nahi du, bilera hori politika industraialari jarraipena emateko baita.
A. Eusko Jaurlaritza zein puntutaraino mugatzen dute Brussela edota Madrileko gobernuek?
X.R. Zorte txarra izan dugu altzairugintzarekin. Gure planteamenduak eta euren interesak desberdinak ziren. Euskal Herria altzairuan oinarrituta dago eta bere garrantzia eman behar zaio. Eta pena izan da ez iristea Madrilekin Acenorren inguruko akordio zabal batera. Orain oso indartsu gabiltza AFORA eta PESArekin. Beraz, industria handiak hondoa jo dute baina bide bukaera argitsua da. Oso itxaropentsu gaude badakigulako Euskal Herrian oraindik enpresa indartsuak geratzen direla eta aurrera egingo dugula.
Myriam Gartzia
Myriam Gartzia
36-40


GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakJaurlaritza
GaiezEkonomiaIndustriaBesteak
PertsonaiazRETEGI4
EgileezGARTZIA3Politika

Azkenak
Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


Eguneraketa berriak daude