«Euskal kulturak, nahi ala ez, herrikoitasun bat galdu du»
Baserritar guztiak bezala berant arte aritzen da lanean Frantxoa; ardi lanetan aurkitu dugu eta arreta ezin hobea egin digu. Artzain lanbidez, kultur ekintzetako Ipar Euskal Herri barneko parte hartzaile honek kantua hautatu du espresabide gisa, azken urteetan plazaz plaza ibiliz. Baina badu beste eginbehar asko ere beren ofizioa ozenki defenditzen hasi behar izan dutenetik Iparraldean.
Gure borroka geroztik ekonomikoa, soziala bezain bat gizonen artekoa izan da, ez dute onartu ordura arte isilik geundenak oldartzen ikustea. Poliki 75 artzain kanporatu gaituzte, baina biltzar nagusi bat erdiestera iritsi gira, hor hitza hartuko dugu. Konflikto hau oso eraginkorra izan da mintzatzeko, manifestatzeko beldurra gainditu dugulako. Laboraria besteen meneko izaten usatua da, langile bat bezala. Saltzaile xume batzuen lerrora jaitsi guituzte, eta orain esnea ez biltzeaz mehatxatzen gaituzte.
Datorren biltzar nagusia biziki inportantea izango da, gauza asko berplanteatuko baitira . Adibidez, Iparraldean bertan esnea eraldatzeko, saltzeko egiturak eskas dira, geroari buruz bide hori ere ireki zaigu. Abiatu gara esnearen preziotik, pasatu gara gizartean daukagun lekura eta orain auzitan duguna da egitura eskasa, autonomia gehiagoren beharra. Hori dena eraman dugun borrokari esker. Borroka honetan asko ikasi dugu, eta gure ibilmoldea oso sinplea izan da.
Orain arte, baliatzen ditugun haziak ekoizteko eskubidea genuen. Orain hazi guztiak erosi behar ditugu. Bestalde Euskal Herrian badugu gure tokia zaintzeko gogoa. Bada hemen ere fenomeno oso interesgarri bat: hemen inon baino gehiago laborari gazteak plantatzen dira. Baina hori dena ez da sartzen industriaren logikan Egitura berri batzuk kolektiboki eramanak behar ditugu txoko hau zaintzeko, axuriarekin, Hirugarren Munduan bezala, dena kanpora doa ez dugu ezer transformatzen.
Eta kantatzeko aukerak... Hegoaldean badira zirkuito batzuk dirulaguntzarekin. Baina hemen ez denez laguntza handirik, errealitatea latzagoa da Zerbait asmatu beharko litzateke. Badira saiaketa batzuk, ostatu txokoak, baina nabarmena da jendea zenbateraino kontsumitzailea bilakatua den kultura mailan ere. Bai irratiarekin bai telebistarekin. Ostatu txokoetan horrelako erabe batekin agertzen da jendea.
Orain euskal kulturak irauteko behar du beste nonbaitetik ekarritako indar bat. Atzokoa, atzo genuen hura, hiltzen ari da, eta bitartean zulo batean bezala gaude. Hegoaldetik datorren uhin bat bezala da, euskal kultura berri hori. Baina zubiak, loturak behar ditugu egin, atzoko eta biharkoaren artean, ahal bezain beste behar dugu atxiki atzokotik eta nostalgiaz edo biharkoa ukatu gabe, biak lotu. Konfliktuak izan daitezke. Gorde egin behar ditugu eta baikor izan batzuk besteekiko. Barnealdean jendea txikitzen ari da. Kostaldean harrotzen ari da. Indar txikiak dauzkagu eta ez dugu eztabaidetan denbora galdu behar indarrekin aurrera egin behar dugu.
Ni barnealdekoa naiz. Gure euskaran egiten ditugu kantuak baina besteen moduak ere onartzen ditut. Gure artean irekiak izan behar dugu. Etxean sua dugu, ez da zein altzari atera begiratzen hasteko unea. Ahal den guztiak salbatu behar dira.
Sobera alderdi dago. Alderdiak ez zaizkit hainbeste gustatzen. Beti pentsatu izan dut alderdiak tipo batek boterea eskuratu ahal izateko tresna bat direla. Ez dakit beste funtziorik duten, ez naiz seguru. Mugimendu bat bezala ikus dezaket, baina horretarako bestea jasan behar da eta Iparraldea hain txikia da...
NORTASUN AGIRIA:
Ainhize-Monjolosen jaio zen duela 35 urte, semea eta alaba ditu. Hazparneko eskolan ezin zituen oinarrizko ikasketak 18 urte bete zituen arte. Ikasketak utzi bezain laster gurasoen baserrian hasi zen lanean. Anaiarekin aritzen da kantatzen herriz herri. Animaliek sufritzen ikustea oso mingarria egiten zaio
Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]
Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]
Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]
Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]
Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]
Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]
Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]