"Artista bakarrik egon da beti, eta horrela jarraituko du"
Ziburun bildu gara nazioartean jadanik ospe handia duen pintore donostiar honekin. Gaur taldearen sortzaileetariko bat, urte askotan hamaikatxo erakusketa eta sari eskuratu ditu. Hala ere, ospeak ez dio sormenik lokartu, eta bere gela erakustean, burutzen ari den filmearen zati batzuk ikusi ditugu. Ia berrogei urtez lanean aritu arren, ez dio etenik eskaintzen bere arte ekoizpenari. Oraindik ez. Pintatzea arnasa hartzea bezain beharrezkoa zaio nonbait.
Zenbait koadro egin nituen, baina arte munduan orokorki gertatzen ari ziren gauza guztiak ulertzearekin nahikoa lan banuen. 1954 zen, eta berrikuntzak pil-pilean zeuden. Oso bortitza izan zen neretzat, eta bortxaketa hori, hala ere, oso interesgarria iruditzen zitzaidan, gizondu egin bait ninduen. Hausdura bat izan zen, eta hori nere ustez beharrezkoa da.
Paperean sartu nintzen, eta koadroa amaituta zegoela konprenitu nuen. Horregatik da pintzelkada bakarrekoa, hurrengoa zuloak betetzeko besterik ez litzatekeelako. Dramatikoa da, ez bait dakizu zer gertatuko den gero. Baina oso argi neukan ezinezkoa zitzaidala etikoki ezer gehiago pintatzea. Bolada batez behintzat. Ordurako lehen seme-alabak jaioak ziren, eta beren heziketara zuzendu nituen nere indarrak.
Bi urtez egon nintzen pintatu gabe. 1965ean hasi nintzen berriro, eta estiloa guztiz kontrakoa izan zen. Hiru urte beranduago lehen filmearekin hasi nintzen. Horrek nahiko denbora mantendu ninduen lanpeturik.
Nere lanak egiten ditudanean ez dut ikuslea kontuan izaten. Ikusle bakoitza mundu bat da, eta ezin zara bakoitza asetu nahian ibili. Artea benetakoa baldin bada, jendea konturatu egiten da. Jendea ez da leloa.
Uste dut eremu guztiak erakargarriak direla. Tresna gutxiena da. Nik adibidez, nere lan gehienak paperean egin ditut, oihalak oso garestiak direlako. Materialak ez du axola. Materiak inoiz ez du sorkuntza ordezkatu behar.
Neure esperientzia pertsonala, haurra nintzenean, ez zen oso betegarria izan. Eskolan ematen genuena ez zitzaidan batere interesgarria iruditzen. Ezta erabilgarria ere. Eskolan gustatzen zitzaizkidan gauza bakarrak lorategi botanikoa, frontoia eta irakurketa orduak ziren, beste guztia alferrikako denbora galtzea iruditzen zitzaidan. Hilabete osoak pasatu nituen gelatik azaldu gabe. Mendira joaten nintzen.
Horregatik, nere haurrei beste zerbait eskaini nahi nien. Freinet sistema egokiena iruditu zitzaidan, haurren sormena errespetatu eta bultzatu egiten duelako.
Filme bat ere egin zuten. Denak umeak ziren baina filme bat egiteko gai zirela erakutsi zuten. Nik egin nuen gauza bakarra materiala ematea izan zen. Oso aberatsa da haurren sormena. Guztiena.
Garai informalistako euskal artista gehienok izan dugu harremana Ugartetarrekin eta harremanak errespetoan oinarritzen ziren. Harreman horien emaitzak Estatuarekin izandakoenak baino askoz ere aberatsagoak dira, Juan Ugartek bere erabakiak hartzen dituelako. Berak pertsonalki erabakitzen du. Juan Ugarte gehiago beharko lirateke.
Edozein Gobernuk, Eusko Jaurlaritzak adibidez, aholkulari talde bat du. Aholkulari horiek dirua irabazten dute eta ekonomia nazionalak kontseilari eta aholkularien eskutan amaitzen du, sormenerako oso diru gutxi geratuz. Gizon handi batek duela mende bat zioen bezala, guztiak bizi dira arteari esker, artistak ezik.
Bitartekaritzaren bidez erabakiak hartzen dituztenak babestea besterik ez da nahi izaten. Horrela, Kultur kontseilariak akats bat egiten badu, errua bere taldearena da. Horregatik nahiago dut partikular batekin aritu, askoz ere zuzenagoak eta bizkorragoak bait dira prozesuak. Gainera, askoz ere merkeagoa ateratzen da. Kulturarako diru publikoa burokratengana doa.
Administrazioa baldarra eta zinikoa da. Ez dago elkarrizketarik bera eta artisten artean. Ezin da ahaztu Jaurlaritzan elizgizon ohi asko dagoela, eta Elizaren ikasketek menpekotasun harremanak ezartzen dituela. Horrela heziketa hori jaso duen politikari bati oso zaila zaio mentalitate laikora aldatzea, eta faxismo hutsean mugitzen da. Horren ondorio da egungo politika, eta horregatik gaude gauden egoeran. Eta artistei geratzen zaigun aukera bakarra duintasuna eta energia mantenduz jarraitzea da. Argi daukat artista bakarrik egon eta egongo dela beti. Hau da bere errealitatea.
Museoak artisten ikasgunea dira batipat, hemengo politikariak oraindik konturatu ez diren arren. Museoen lehen bezeroak artistak dira. Gero zaletu amorratuak daude, eta hauen ondoren jakinminez inguratzen direnak. Azkenik, patata frijituekin azaltzen direnak daude, larrera bezala ehundaka bidaltzen dituztenak.
Beraz, artistak izanik lehen bezeroak, ezin da ulertu geurea den museo bat ez egotea. Indarra eta dirua alferrik galtzea da. Horrela egoneza sortzen da artisten artean, besterik ez. Herri serio batek ez du kultura alokatzen, egin baizik.
NORTASUN AGIRIA
1932an jaio zen, Donostiako Easo Plazan
Iparragirre bere berramonaren etxean hil zen
Zazpi seme-alaba ditu, eta guztiek artista ospetsuen besoetakoak dira
Ordenagailuak gorroto ditu
Etorkizunean urteetan zehar egin izan dituen marrazki erotikoekin liburuska bat osatu nahi du
Pariseko Louvre Museora joatea oso gustokoa du, eta azken aldian sail egipziarrean igarotzen ditu orduak
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
_2.jpg)
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]
Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]
Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.
.jpg)
Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]