Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

asteartea 2025eko apirilaren 01ean

"Banketxeen merkatua lortzea dugu aurrerantzean helburu"

2007ko otsailaren 21ean

GOTZON OLARTE
"Banketxeen merkatua lortzea dugu aurrerantzean helburu"
Eusko Kontseilu Orokorra, lehendebiziko Eusko Gobernu eta Jaurlaritza ezagutu dituen azpeitiarra da Gotzon Olarte. Orain, politika publikotik kanpo baina beti politikan, Gipuzkoako Kutxako lehen lehendakari exekutiboa da. Bere helburua, batasuna lortu eta frantziar mailako entitate handi bat osatzea da.
ARGIA: Politikan sartu aurretik, ekonomia titulua atera eta lan ezberdinak egin dituzu.
G. OLARTE: Daukadan titulu ofizial bakarra zuzenbide titulua da, ekonomiazkoa Deustuako unibertsitatean atera arren, ez zen garai hartan titulo ofiziala. Dena den lehen lana Gasteizko DKV enpresan egin nuen eta gero bost urtez Luzuriaga untzioletara joan nintzen, Pasaiara. Gero Bankoa sortzean deitu egin ninduten eta hantxe izan nintzen, beste bost urtez. Hortik politikara. 1979ean, Euskal Kontseilu Orokorretara. Estatutua onartu genuenean, 1980an, ekonomia edo finantza kontseilariorde izendatu ninduten, Pedro Luis Uriarterekin.
A..Nola izan zen garai hura, sortze hura?
G. O. Nik ez dakit ea garai hartako sentimendua trasmititzerik ba ote dagoen, are gehiago, berritzerik ba ote dagoen ere. Estatutuaren arabera itxaropen berri bat zetorrela zirudien hainbatentzat. Ilusioa, lan egiteko gogoa izugarria zen. Azpiegitura aldetik berriz ezer ez. Nire lehen mahaia eta aulkia, Arabako Aurrezki Kutxak aldatu berriak zituenak izan ziren, traste zaharrak. Lakuara joan aurretik, Bilbon, lokatz artean sartzen nintzen nire bulegora.
Duela hamar urte jakin izan begenuen hain epe laburrean ze eboluzio edukiko zuten Jaurlaritzan daudenek, ze burokrazi sartu den...! Hamar urte besterik ez dituen Gasteizeko Administrazioa zertan bereizten da beste administrazioekin, Espainiakoarekin, Frantziakoarekin? Zertan bereizten da gogoan, asmoan, jarreran, helburuan? Oso epe motzean lortu behar ez zen zerbait lortu da. Burokrazia nagusitu da.
A. Nahiko ezkor agertzen zara ezta?
G.O. Ez, ezkorra ez. Penatua. Nik uste nuen bazegoela Euskal Herrian abertzaletasuna aurrera ateratzeko gogoa, zerbitzu zentzu batez lan egiteko jendea. Orain, beste lan postu bat bezala ikusten da Administraziokoa. Funtzionarizatu egin da jendea.
A. Lakuatik Madrileko Legebiltzarrera 1982an...
G.O. Bai, alderdiak aginduta. Nire lana ekonomia eta aurrekontuen ardura eramatea zen. Lan bereziena, urteroko aurrekontuetan, gai nagusian, bozeramale izatea zen.
Aldaketa handia izan zen bai pertsonal mailan eta baita politika mailan ere. Jaurlaritzan kargu politikoa nuen baina gestio munduan bizi nintzen. Publikoa baino laneko gizona naiz. Baina Madrilen Diputatua izatean, alde publikoko politikaria bihurtu nintzen. Ni politikoa banaiz, baina politikoa maiuskulaz, hitzaren zentzu noblean. Ni gaur egun ere, abertzale naizenez politikari naiz, baina ez publikoa.
A. Madrilen zinela PNVren haustura gertatu zen, ilusioaren galera izan ote zen?
G.O. Une hura ez zen bapatean etorri, prozesu bat izan zen. Zoritxarrez, pertsonalki gertu-gertutik bizi behar izan nuen PNVren zatiketa. Izugarrizko mina egin zidan. Hilabete oso latzak izan ziren. Hala ere bai orduan, eta baita gaur ere, erabaki hura ondo hartua eta beharrezkoa izan zela uste dut. Mingarria benetan, zaharrei, baseei begira, baina baita bertan ginenoi begira ere. Espainiari begira indar gutxi daukagu, eta indar politiko garrantzitsuena zatitu beharrak, min ematen du.
A. Nahiz eta banaketarako arrazoi ezberdinak egon, lurralde Historikoen Legeez egin zen irakurketa oso ezberdina izan zen haietako bat. Zu beti herrialdeen berezitasunaren aurka eta gobernu fuerte baten aldeko agertu zara.
G.O. Esan bezala EAJren etena prozesu bat izan da. Arlo ezberdinen artean, lortzen ari ziren trasferentzien bitartez Elkarte Autonomoan zein nolako egitura osatzea eztabaidetariko bat genuen. Ni Eusko Jaurlaritza indartsu baten aldekoa nintzen, eta naiz. Abertzale bezala, eta Euskal Herria ez den arren, Elkarte Autonomoa baizik, zatikatutako herri batean bizi naizenaren irudipena daukat. Orduan ere bai eta orain gehiago. LHL legeak ekarri duen eragina, belaunaldi atzerakada bat izan da. Sortu genuena Euskal Herriaren zati bat besterik ez denez sortu beharreko Euskal Herri proiekturako Eusko Jaurlaritza sendoa behar da. Eusko Jaurlaritza arerio bat balitz bezala ikustea hiru lurraldeen aldetik, ez da joko ona, kezkagarria. Madrilekin dugun joko bera, berdintsua. Eta Gasteizekoa nire jaurlaritza da, ez bestea. Espainia eta munduaren aurrean erreferentzia nagusi indartsu bat eduki behar dugu, eta hori Jaurlaritza da. Honela lortuko bait dugu nahi duguna: nazio bat garela, aurpegi bakarra dugula erakustea.
Nik uste herrialdeak ez zeudela bakoitzaren berezitasun horiek indartzearen alde, baizik alderdi politiko batzuk bultza duten zerbait izan dela. Ondorioz, piztu behar ez zuen zerbait piztu da orain, bakoitza bere herrialdekoa sentitzea lehenik eta gero euskalduna. Gure kulturan sartzen ari da hori. Nire ustez abertzaletasunak atzerakada bat izan du.
A. Garai hara izan al zen politika publikoa utzi eta finantza munduan sartu zinena?
G.O. Ez dauka zerikusirik. Ni EAJko kide nintzen, Gipuzkoako Exekutibako lehendakariordea. Eusko Alkartasuna sortzean alderdiak politikan jarraitzeko eskatu zidan, Gasteizeko legebiltzarrera joanaz. Baina Kutxetako hauteskundeak izan ziren eta Euskal Herriko Kutxen Federaziotik nolako politika jorratzen ari ziren ikusiz, Aurrezki Kutxen koordinazioa, batasunerako bidea bultza nahi izan nuen. Finantzen Kontseilariorde nintzenetik neukan asmoa zen hau, eta orain lortu egin dut. Juridikoki bat gara Gipuzkoako bi kutxak, eta bi edo hiru hilabete barru errealitatean ere bat izango gara.
A. Zure asmoa, batasuna, egina dagoenez, horrek zar esan nahi du zure betebeharra amaitua dagoela Kutxan?
G.O. Ez. Eginkizun bereziena bai, baina ez dira hor amaitzen kutxen eraketa mailan nik ditudan asmoak. Mc Kinzeyk egindako txostenean agertu bezala, bi helburu daude: bata herrialdeetan kutxak batzea eta bestea konsortzioak eratzea. Lehengoa egina dago baina bigarrena falta da. Konsortzio hitza gaindituta dago, ez gaude hori sortzekotan, bai ordea konsortzio mailako jitea sortzekotan. Epe honetan aurrerapausu handiak eman ditugu. Nik pentsatzen dudanez, eta lehen esan bezala, zoritxarrez zatikatutako herri bat daukagu. Gure herria egituratzeko bide bat, mundu finantzierotik ekitea izan daiteke. Aurrezki Kutxak Euskal Herriaren egituraketaren ardatz bihurtzea lortu behar da orain.
A. Zer adierazi nahi duzu konsortzio mailako jiteaz mintzatzean?
G.O. Hemendik aurrera kutxek elkarrekin aurrera egin behar dugula. Agian ez dugula konsortziorik sortu behar, baina elkarlana, gauzak batera eztabaidatu eta aurreikusi beharra nahitanahiezkoa dela. Eta maila honetan Nafarroak ere parte hartzea espero dugu, baina gurea baino askoz egoera zailagoa dute. Prozeso honetan sartzeko eskaintza egiten diegu, behin eta berriz, baina denok dakizkigun arrazoiengatik orain arte Nafarroa ez zaigu batu. Ni itxaropentsua naiz hala ere, gaur ez bada bihar, eta bihar ez bada etzi, nafartarrak batuko zaizkigu.
A. Orain kutxek duten erronka handiena berrikuntzari aurre egitea da. Nola egingo da hau?
G.O. Elkarren artean egin behar dugula garbi dago. Besaide proiektua hor dago. Denon artean, datorkigun konpetibitateari aurre egiteko beharko dugun informatika maila eskuratzeko proiektua, punta-puntako teknlogia. Gero, hainbat elkartetan batera gaudenean, bakoitzak bere nortasuna edukiz, guzti hori koordinatzeko modurik onena konsortzioa, holdinga, koporazioa... behar dugun, gero ikusiko dugu. Zergatik aurreratu orain? Kontua orain arte sartu ez gare arlotan sartu eta elkartzea bultzatuz egoera berri horri erantzuna eskaintzea da. Printzipio teoriko hau praktikan jartzen ari gara hiru mailatan batez ere, aseguruak, kapital merkatua eta informatika mundua.
A. Kutxen orain arteko merkatu pribatua, familiarra, lantzen jarraitu egingo da baina beste edozein finantziar entitate bezala, beste arlo guztietara zabalduko da. Nola da hori?
G.O. Duela gutxi arte kutxak, partikularrekin soilik lan egiten zuten entitateak izan dira, eta banketxeak aldiz enpresekin. Baina ez hala nahi zelako, legeak hala zioelako baizik. Egun egiten ari garena egin ahal izateko ahalmenik ez zegoen lehen. Orain arte Estatuak kutxei bere ehuneko hirurogeitamarra non inbertitu behar zuen agintzen zion. Finantziar sistimaren liberalizazioarekin banketxeak eta kutxak finantziar erakunde berdinak dira legearen aurrean. Nik uste behartuta gaudela lurraldeko egitura ekonomikoari bizkarrik ez ematen. Beraz, Kutxa merkatu berri horietan sartzera behartuta dago. Gertatzen dena da banketxeak orain gure merkatua izan den horretan sartzen ari direla, aurrezpen pribatu txikian hain zuzen. Baina gu ere arlo ekonomiko guztietan egongo gara, hor dugu Norbolsaren adibidea. Aurrera egin dugu eta Aurrezki Kutxen jatorria desnaturalitzatzearen beldurrik ez da izan behar. Aseguruetan sartzea adibidez kutxak sortu zireneko asmo bati erantzutea dela ulertu behar da. Orain aurrezteko modu asko daude eta hauetako bat aseguruak dira. Kutxon helburua azken finean aurrezpena bultzatzea da eta aseguruak eta kapital merkatua aurrezteko moduak dira.
A. Baina orain bertako konpetentzia berria sortu da. Liberalizazioaren ondorioz beste kutxekin konpetentzia batetik, eta banketxeekin bestetik.
G.O. Hala da. Baina liberalizazio legea aurreko hamarkadan onartutako legea, martxan jarri zenetik dago konpetentzia hori. Beste kontu bat Europari begira dagoen konpetentzia da. Markoa irekita dago, konpetitu daiteke, baina gero konpetitzea erabakitzea beste gauza bat da. Kanpoko kutxak etor daitezke eta banketxe eta kutxen segmentua edo merkatua berbera da orain. Konpetentzia bultzatu da eta honi aurre egiteko zerbitzuak hobetu eta gehitu eta kostuak murtiztu behar dira epe luzera. Hainbat pertsona liberatzeko modua izango dugu enpresen merkatu hori geureganatzeko, bateratzea dela eta zerbitzuak, jendea, bikoiztuta bait daukagu. Bi sareak landu behar ditugu.
A. Nola egingo da kostuen murrizketa, lanpostuak ziurtaturik al daude?
G.O. Birmoldaketa egitea da gauza zailenetariko bat. Bateraketa dela eta gastuak handiago izan dira, baina fusioaren erabakia ez da koiunturala, estrategikoa baizik eta aurreikusia zegoen. Bateraketan dirutzak inbertitu ditugu eta kostuak murriztea piskanaka egin beharko dugu epe luzera, ez urte batean. Baina langileei dagokionez, ez da inor kanporatua izango. Nola lortuko den kostuak murriztea? Gastu orokorrak murriztu behar dira, baina gustu orokorretan pertsonalaren gastua %70a da eta beraz urte batetik bestera portzentaia handiena ez da aldatuko. Kutxaren gastu orokorrak hemeretzi mila milioi pezeta pasa dira, eta pertsonalaren gastuak hamairu mila milioi pezeta. Gestioa, kudeaketa hobetu behar da, langileak lehenagoko berak izango dira eta. Langileak berrikuntza horretarako prestatu behar ditugu eta gero hor daude jubilazioak...
A. Jubilazio aurreratuak?
G.O. Hori ere hor dago baina oraindik ez dugu planteatu ere egin, jubilazio naturalak ere egongo dira. Batzuk hil egiten dira eta beste batzuk jubilatu, baina bidali ez da inor bidaliko. Baina esan bezala jendea formatu behar dugu orain, soberan daudenak aktibitate berrietarako prestatuz. Jakina da batzuk ez dutela erreziklatu nahiko, adina edo dena deneko arrazoiarengatik.
Edozein modutan ere aurreko legealdian Gasteizeko jaurlaritzan onartu ez zen Aurrezki Kutxen legea onartzeke dago eta, hitz eman duten bezala, ea orain kaleratzen den behingoz.
B.Artola
35-38

Gaiez\Ekonomia\Zerbitzuak\Banka
Pertsonaiaz\OLARTE1
Egileez\ARTOLA3\Ekonomia

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Efemeridea: Lehen Gazte Topagunea egin zuten Etxarri Aranatzen

ARGIA

Save the Children, saldu bonbak (II)

Zigor Olabarria Oleaga

Seiko motz berria, EAJren erreleboari jarria

Gorka Bereziartua

Eskolaz kanpoko jarduerek kanpoan uzten dituzte premia bereziak dituzten haurrak

Mikel Garcia Idiakez

Zuberoa dantzan batuko da berriz ‘Aitzina Biga’ ikusgarrian

dantzan.eus

Azkenak

2025-04-01 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Hainbat irakaslek kanpaldia egin dute Lakuan greba deialdiaren atarian, eta gaur ere egingo dute

ARGIAri jakinarazi diotenez, 40-50 irakasle inguruk Eusko Jaurlaritzaren Lakuako egoitzaren pareko belardian igaro dute gaua. Dozena bat kide identifikatu ditu gauerdian Udaltzaingoak.

2025-04-01 | Eneko Imaz Galparsoro

Laborantza lur sail bati buruzko eztabaida piztu da berriz Arbonan

Kriztian Borda hautetsi ohia eta Lurzaindia elkarteko kideak sare sozialetan zabaldu duen bideo baten harira piztu da ika-mika. Arbonan laborantza lurrak "arriskuan" daudela salatu du Bordak, eta jakinarazi du Arbonako Herriko Etxeak bere kirol zelaia Baionako promotore... [+]

2025-04-01 | Mikel Aramendi

ANALISIA

Myanmar: lurrikarak ekar ote dezake gerraren amaiera?

Triskantzaren balantze humano eta ekonomiko ilunaren esperoan, galdera berehala bururatzen zaigu urrutiko begirale baino asko gehiago ezin izan garenoi: zer gertatuko da orain gerra zibil horretan? Nolako eragina izango du lurrikararen suntsiketak? “Nargis efektu”... [+]

2025-04-01 | Mikel Garcia Idiakez

Eskolaz kanpoko jarduerek kanpoan uzten dituzte premia bereziak dituzten haurrak

Bai ikastetxeek antolaturiko eskolaz kanpoko jarduerek, bai aisialdiari loturiko ekintzek eta udalekuek desgaitasunen bat duten haurrak kanpoan uzten dituzte maiz, eta hain justu, jarduera horiek bereziki onuragarriak dira premia bereziak dituzten haurrentzat. Hala dio... [+]

2025-04-01 | Euskal Irratiak

Arrate Isasi: “Iparraldeko haur elebidunek euskara nola ikasten duten ikertu nahi dugu”

Euskal hizkuntzalaritza esperimentaleko katedra berria estreinatu dute Baionako fakultatean.

2025-04-01 | Gedar

Aurtengo Maiatzaren 1ean ere Bilboko kaleak hartzera deitu du EHKSk

"Gerra inperialistaren eta Europako estatuen berrarmatzearen aurka" mobilizatuko da Langileon Nazioarteko Egunean.

2025-04-01 | dantzan.eus

Zuberoa dantzan batuko da berriz ‘Aitzina Biga’ ikusgarrian

Aitzindariak elkartea Aitzina Biga ikuskizuna prestatzen ari da. Ehun parte-hartzailetik gora izango dira dantzan, musikan, antzerkian, kantuan eta bertsotan apirilaren 19an Maulen aurkeztuko den ikuskizunean. Uztaila bitarte, beste lau emanaldi izango dira: Miarritze, Arrasate,... [+]

2025-04-01 | Elhuyar

Antidepresiboen preskripzioak gora egin du pandemiaren ondorioz

Antidepresiboen kontsumoa aztertuta, Euskal Autonomia Erkidegoan COVID-19aren pandemiak sintoma depresiboen intzidentzia handitu zuela ondorioztatu du ikerketa batek. Halaber, azterlanak nabarmendu du herritarren osasun mentala arazo fisikoekin batera artatzearen garrantzia, bai... [+]

2025-03-31 | Unai Lomana Uribezubia

Emisio gutxiko eremua behin-behinean etetea erabaki du Euskal Hirigune Elkargoak

Frantziako legebiltzarrean Errepublikanoek eta Batasun Nazionalekoek egindako zuzenketen harira dator erabakia. Zuzenketak onartu dituzte, eta, beraz, Euskal Hirigune Elkargoak emisio gutxiko eremua ezartzeko gastu ekonomikorik ez egitea erabaki du.

2025-03-31 | Inaxio Esnaola | Irutxuloko Hitza

Birundaren aldeko manifestazioa egin dute Donostiako Parte Zaharrean barrena

Pasa den asteko "kaleratze ilegala" salatu dute hainbat herritarrek, ostiral arratsaldean.

2025-03-31 | Unai Lomana Uribezubia

Euskal Herriko II. Ekotopaketak egin dituzte asteburuan, garaiko erronkez eztabaidatzeko

Jauzi Ekosizialeko kideek antolatzen duten bigarren edizioa da. Euskal Herriko trantsizio ekosozialak "inoiz baino premia handiagoa" duela adierazi dute, "datozen aldaketa sakonen aurrean trantsizio justua nahi bada".

2025-03-31 | Ahotsa.info

Burlatako Gazte Asanbladak gaztetxearekin jarraitzeko akordioa iragarri du Udalarekin

Manifestazio jendetsu batek herriko kaleak zeharkatu ditu, Poliziaren gehiegizko dispositibo batek zainduta, gazteek kudeatutako guneen defentsan eta Gaztetxeak erasoen aurrean defendatzeko. Manifestazioaren amaieran, publiko egin dute iragarpena.

2025-03-31 | Eneko Imaz Galparsoro

Bost urterako inhabilitatu dute Marine Le Pen, Europako Parlamentuko funtsak desbideratzeagatik

Parisko Auzitegi Korrekzionalaren arabera, 2,9 milioi euro desbideratu zituen Frantziako RN Batasun Nazionalak 2004 eta 2016 artean. Le Penez gain, alderdiko beste 24 kide ere errudun jo dituzte. Helegitea aurkeztuta ere, RNko buruzagia ezingo da aurkeztu 2027ko Frantziako... [+]

2025-03-31 | Unai Lomana Uribezubia

BDZk CAFi exijitu dio Israelekin harremanak mozteko, igandeko manifestazioetan

Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan egin dituzte manifestazioak. Israelek Palestinan egin duen eta aurrera daraman genozidioarekin kolaboratzen duten enpresei laguntza publikoa emateri uzteko eskatu diete Nafarroako Gobernuari eta Eusko Jaurlaritzari.

2025-03-31 | Eneko Imaz Galparsoro

STEILASek eta LABek jakinarazi dute Hezkuntza Sailak bertan behera utzi duela gaurko deituta zuten bilera teknikoa

Hezkuntza Sailak EITBri azaldu dioenez, ikastetxe bakoitzean izan beharreko baliabideak batzar teknikoetan negoziatu partez, mahai negoziatzailean landu beharko lituzkete. Bihar eta etzi greba egingo dute EAEko ikastetxe publikoetako irakasleek.

Eguneraketa berriak daude