"Euskaldunentzat ez da beranduegi oraindik"
Denis Langlois, lege-gizon, idazle, eta Frantziako giza eskubideen alde iharduten duen gizona dugu. Hemen, arestian Euskal Herriari buruzko Nazioarteko Bake Konferentzia bat proposatu zuelako aditu dugu haren izena azkeneko aldiz. Utz dezagun horraino iristeko korritu bidea berak konta diezaigun.
Euskal Herrian, Bilboko Autodeterminazioaren gaineko Konferenizia batean aipatu eta gero, azken hilabete hauetan pribatuki goi funtzionari frantses batzurekin mintzatu naiz eta gehienak, borondate onekoak baziren, ados zeuden errepresioa ez dela auzi hori konpontzeko soluzioa, mahaira eseritzea beharrezkoa dela.
Barne ministroari, Atzerri ministroari, idatzi izan diet, bigarren horrek hartu egin nau, baina Joxeren atea ate egokia ez dela konpreniarazi didate. Nik orduan gutun baten bidez Nazioarteko Konferentziaren proposamena aitzinatu nuen, eta erantzuna izan da, ez dela oso proposamen errealista, solasaldien publikotasunak negoziaketak berak galeraz litzakeela –negoziaketa diskretoagoen alde ziren, beraz.
Orain, nik uste, negoziaketak berrar litezke, baldin eta Gobernu espainola eta ETAren aldetik borondate oneko seinaleak ematen badira; esate batera, ETAk odol atentaturik burutzen ez balu, eta Gobernuak euskal presoei tratu hobea ematen badie.
Pertsonaren eskubideei dagokienean, atzera egin dugu; nabarmenki, langil inmigratuei begira: egun, ez bait dago haien beharrik ghiago, xenofobia, arrazakeria igotzen dira. Krisialdi batean kanpotik heldu den guztia, frantses askorentzat behintzat, susmagarri bilakatzen bait da.
Eta hala ere, 1993garre" nak, esperantza data bat izaten segitzen du, sentidu batean. Behar ekonomikock agian mugez gaindiko erregioak sorizera eramango dute. Akitania, Bordele aldea adibidez Frantziako beste erregioekin baino Euskal Herriarekin ("Pays Basque"diolarik, beti Hego eta Iparraldeaz ari dela argitzen digu) harreman estuagoak konkretatzen ari da dagoeneko.
Frantzian, hasieran bazirudien jende gehiena Mitterrand sartzen ari zen gerra logikaren aldekoa zela, eta gezurra da:.jendeari alde zela sinistarazi zaio, baina herri frantsesak ez du gerrarik nahi; inongo herrik nahi ez duen bezala. Hala behintzat, lehengo larunbatean, munduan beste hainbat tokitan bezala, "Gerrari ez" lemapean manifestaldia egin zen Parisen, xifra guztiz fidagarrien arabera 20.000 lagun elkartu ginela. Zuek ohituta zaudete, baina honerako asko da hori. Hamabost urtez gero lehenengo aldiz, PSFz ezkerragoko mugimendu guztiak batu dira horretan.
Bestea erremarkatu nahi nizun ordea: Frantziako ezkerraren bizkortzea. Alderdi Sozialista boterera heldu zelarik, esperantza anitz deuseztu ziren. Zenbaitetan, patronalarekiko harremanetan kasu, eskuinak egingo lukeena baino politika eskuindarragoa egin izan du. Eta orain, gerraren kontrako manifestaldi hori eta batean, egunero manifestaldiak, ekintzak ari gara ikusten, deskontentu handia dago.
Euskal Herrian, datozen asteak oso interesgarriak izango dira. Nik, hauteskundeak eta gero, berriz ere Joxerengana joko dut eta Iparraldeari buruz departamenduaren promesari eutsiko al dion, galdetuko diot.
Lehenbiziko fase batear Gobernu frantsesak Iparraldekoa bideratzen bada (Iparretarrek armak utzirik, egitura horien alde), orduan Gobernu frantsesak Gobernu espainolaren gainean eragin handia izan lezake, Hegoaldean ere bidea deblokatuz.
Lantoki ere baduen bere etxe modestoan laga dugu Langlois. Hor burutu ditu, kontsultatu nahi dituenarentzako, besteak beste, «Dossier noir de la justice française» eta «Dossier noir de la police française», umeentzako «La politique expliqué aux enfants», eta beste dozena bat liburu. Liburuen teoriak praktikara eraman nahi duen gizona. «Horregatik nabil Golkoaren arduraz, eta Euskadiren arduraz, eta Frantziako presoen Estatutua landuz...» Eta, hain zuzen ere, Golkoari buruzko bilera batera joan behar duela eta despeditu gaitu.
Ostegun arratsaldean hasiko dira baraualdiak, eta bost gune antolatu dituzte ekimenari lotuta: Bilbon, Altsasun, Donostian, Gasteizen eta Iruñean. Larunbat eguerdian, berriz, manifestazio handi bat egingo dute Bilbon, palestinar erresistentziarekin elkartasunez eta... [+]
Miguel Angel Blanco PPko zinegotzia bahitu eta hiltzearen ardura politikoa egotzi nahi zioten, baina auzia preskribatuta dagoela iritzi dute epaileek.
Azken egun hauetan, "Faxistak kanpora!" lelopean EHUko Zuzenbide fakultatean eramandako borroka antifaxistaz hitz egin dugu anonimotasuna atxiki nahi izan duen ikasle batekin. Sare sozialetan frankismoa goraipatzen eta mezu xenofobo, matxista eta homofoboak zabaltzen... [+]
Honakoa dio Arartekoak argitaratu duen ikerlanak. Jarrera matxisten inguruko azterketak Euskadiko nerabe eta gazteetan jarri du fokua. Diskriminazio gehien gertatzen diren espazioak kalea eta sare sozialak dira.
Iruñeko Arrosadia auzotik pasatzen naizen aldiro sartzen dut burua Santa Marta kaleko tailerrean. Hor da Montse normalean: potetxoan pintzela sartu, trapu batean ia pintura dena kendu eta pintzela mihisean igurzten, begiztan. Bere espazio-denboran sartu naiz gaur eta... [+]
Iruñerriko Laneko Autodefentsa Sareak The Champions Burger jardunaldian langileek pairatzen dituzten lan-baldintza kaxkarrak salatu zituen aurreko astean The Champions Bugerrek langileak esplotatzen ditu lelopean.
Aldarri eta kanpaina, lege, arau, plan eta aurrekontu, babes-mekanismo eta zigor-makinaria oro gorabehera, etenik gabe jarraitzen dute kasu gogorrek eta jokabide zitalek betetzen albistegiak, tantaka zein zaparradan, eta gizon-desmasiak salatzeko protesta-ekintzek,... [+]
Ikasi berri dugu Earl Tupper jaunak Floridako Orlandon, 1947an, sortu zuen mila koloretako ontzi enpresa peko errekara doala, desagertzeko zorian dela, preseski. Badirudi plastikoak konkurrente larriak dituela, adibidez, linean egiten diren salerosketena edo erabilpen bakarreko... [+]
Gisèle Pélicot-en kasuak bortxaketetatik haratago dagoen arazo bat erakusten du: gizonezkoon konplizitatea indarkeria matxistaren aurrean. Kezkagarria ez da soilik erasoa, baizik eta, gertatutakoa jakinda, egoera ez salatzea erabaki zuten gizonen isiltasuna... [+]
Gaur egun, gure munduan eraiki diren hierarkia guztiak mundu mailako kolonizazio prozesu baten emaitza dira. Menderatze-hierarkia global horiek elkarren artean txirikordaturiko beste hierarkia zehatzagoek osatzen dituzte, hau da, klasekoek, etnikoek, estetikoek, eta baita... [+]
Directa-ren ikerketa batetik abiatuta ezagutu dugu iruzurra. Bartzelonan egiten ari den belako Amerika Koparen antolatzaileek argitaratutako audientzia eta bisitari kopuruak faltsuak dira. Gaia garrantzi sozial eta politiko nabarmena izaten ari da, faltsututako datu horiek izan... [+]
Irailaren 17ko astean, Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk erabaki zuen Hezbollah-rekin Libanon zuen misil trukea beste maila batera eskalatzea, eta erabateko gerra hastea.
Maule, 1892. Zaraitzu ibarreko zortzi emakume espartingile Zuberoako hiriburutik etxera abiatu ziren, baina bidean, Larrainen, elurteak harrapatuta, hotzak hil omen zituen denak. Zortzietatik zazpiren izenak iritsi zaizkigu: Felicia Juanko, Felipce Landa, Dolores Arbe, Justa... [+]