Bederen 1:"Milan Kunderarekin harremanetan egin dugu obra"


2021eko uztailaren 28an
"Bederen 1" antzerki taldeari elkarrizketa "Jakes eta Nagusia" lana aurkeztu dutela eta
Idazle txekiarraren "Jacques eta Nagusia" lana aurkeztu berri dute
Bederen 1:"Milan Kunderarekin harremanetan egin dugu obra"
Donostialdean sortu zen, 1983 aldera, antzerki talde hau. Joan diren urte guzti hauetan hainbat lanen bidez eskenategi jorratzen aritu ondoren–aipagarri dira, besteak beste, "Erreleboa" eta "Gillermo Tellek triste ditu begiak"-, "Jacques eta Nagusia" aurkeztu zuten Gasteizen joan den hemezortzian, zeina Milan Kunderaren izen bereko obran oinarritua dagoen.
ARGIA. .Nola osatu zenuten Bederen Bat?
BEDEREN 1.Antzerki eskolako zenbait ikasleren artean, bertan ikasirikoa ahaz ez genezan taldea egiteko ideia sortu zen. Kalera "Gure Herria"rekin atera ginen, nahiz eta lehenagotik "la Casamentera"rekin saiakera batzuk egin. Ostera «Eclipse», «Bazen Garaia», zazpi edo zortziren bat antzezlan egin ditugu.
A. Gazteizen aurkeztu zenuten lana Milan Kunderaren obra bat da. Zer dela eta aukeratu duzue Milan Kundera eta ez besteren bat?
B.1. Alde batetik bizirik zeuden egileen lanak egin nahi genituen, bestetik azken bolada honetan bertako autoreak kontutan hartzeko joera izan dugu, Celaya eta Alfonso Sastre kasu. Azken obra honetan gaurko autore baten textua antzeztu nahi izatearekin batera, begira hasi ginen bai estatuan bai estatutik kanno, Milan Kunderarena to patuaz. Textua irakurri eta guretzako oso aproposa iruditu zitzaigun. Obra bera alde batetik oso teatrala da, eta bestetik, komedia aldera ere jotzen du.
A. "Jacques Eta Bere Nagusia" Dideroten obra batetan oinarritua egonik, aztertuko zenuten frantzes dramaturgia. . .
B.1. Milan Kunderarekin harremanetan jarri ginen, eta kartaz nahiko harreman polita izan dugu. Bere bidez erdarazko bertsioaren zuzenketa batzuk egin ditugu, frantzesezko bertsioa ere berreditatua izan bait da korrekzio berri batzuez. Itzultzaileek lana antolatzerakoan Dideroten obra kontutan izan dute, zeina estruktura bereziarengaitik nobela-teatro delakoaren barnean sartzen bait da. Honela lana egin dugu ahal izan den material gehienarekin: alde batetik Kundera eta Dideroten obrak hartuta.
A. Textuari dagokionez, obra erdaraz prestatzeak ez al du baldintzatzen euskarazko bertsioa?
B.1. Guk gehienetan kanpoko zuzendariekin lan egin dugu, eta honek beharbada zenbait arazo sortarazi ditu. Erdaraz muntatzen denez problema hizkuntzarekiko erlazioa izaten da. Denbora baten barruan egin behar da. Dena den hizkuntza bakoitzak bere berezitasunak, mugak... ditu. Aldi honetan oso lan polita egin da euskaraz moldatzerakoan. Batzuk esan eta guzti egin digute ea obra euskaraz idatzia dagoen.
A. Kanpoko zuzendarink aitatu dituzu. Zer dela kanpotarrak?
B.1. Aspalditik egiten diguten galdera da. Dena dela hemengo gero eta jende gehiago ari da zuzentzen. Hemen beti izan da jende falta. Gero eta gehiago egon arren oraindik eskasia dago. Gainera Jordi Mesalles, gure azken lan honetako zuzendariak, textua oso ondo ezagutzen zuen eta interes handia zuen obra honetan. Halere, gero eta errazagoa izango da bertako jendearekin aritzea.
A. Diderot autore klasikoa izanik eszenografiak klasito aldera jo ala jasan al du berrikuntzarik?
B.1. Eszenografian orain arteko jende ekipoarekin aritu gara:Jon Berrondo eszenografian eta Txema Noges jazkeretan. Alde hatetik, estrukturalki klasikoa bada ere baditu bere jokoak, eta hauek bisualki polita egiten dute oso antzezlana. Espazio ezberdinekin jokatzen da, gainera obra XVII-XVIII mende inguruan kokatua dago eta sasoi haietako giroa sortzen ahalegindu gara.
A. Subentzio baten jabe ere egin zarete...
B.1. Bai, zazpi milioi bi urtetarako, beste zenbait talde bezala. Urte batzuk badira Jaurlaritzak bere subentzio jokaera aldatu egin zuela. Orduan bost-sei talderi hamar bat milioitako dirulaguntza ematen zitzaien epe berdinerako; orain, berriz, talde gehiagori ematen zaio, baina diru gutxiago. Gu horrekin ados gaude. Halere diru gutxi da, muntaia egiteko ere ez bait digu ematen. Subentzioen arazo honetan infraestrukturetan borrokatu beharra dago edozein taldek bere lanak egin eta aurkezteko aukera izan dezan.
A. Obra hau publikatzekotan zarete, ez al da?
B.1. Bai, gainera Alfonso Sastre eta Celayaren obrak ere publikatuak izan dira. Horretarako "Susa"rekin kontatuan jarri gara.
Proiektu honetarako, noski, Kunderaren baimena beharko dugu. Horretan ari gara, bai Kundera, bai "Susa", bai itzultzaileekin kontaktuan gaude, eta ea...
A. Zenbat emanaldi?
B.1. Gasteizen izan ginen hemezortzi eta hemeretzian eta Donostian izantzi, hamar eta hamaikean. Hortik aurrera hemezortzian Durangon. Azpeitiko topaketetan ere parte harte hartuko dugu.
A.Eta ba al da arrakasta prebisiorik?
B.1. Textua eta autorea, ez dakit zenbateraino, baino nahiko ezagunak direla uste dut, eta horrek lagundu egiten du beti. Arrakasta edukitzea espero dugu noski.
E.Apaolaza
A.Irazu
Muntaia erdaraz egin denez problema hizkuntzarekiko erlazioa izan dela aitatu digute Bederen- 1ekoek.
48-49


GaiezKulturaAntzerkiaTaldeakBEDEREN 1
EgileezAPAOLAZA1Kultura
EgileezIRAZU1Kultura

Azkenak
2024-10-17 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez die etxebizitza-alternatibarik eskaintzen Gasteizen dauden Gazako bost familiari

Gobernuak aberriratu ondoren, ia urtebetez bizi behar izan dute aterpetxeetan eta ostatu pribatuetan, eta etengabe lekualdatu dituzte. Gaur egun erabiltzen duten aterpetxea urriaren 31n utzi beharko zutela esan zieten azkenekoz, nahiz eta badirudien beste luzapen bat ezarriko... [+]


2024-10-17 | Hiruka .eus
Lan-esplotazioa eta sexu-erasoak egotzita atxilotutako pertsonen taberna margotu dute, Getxon

Hainbat emakume-langile esplotatu eta horiei sexualki eraso egin dieten jabeen taberna pinturaz margotu zuten ezezagunek domeka gauean Getxoko Areeta auzoan. Pinturaz gainera, aldarri bat ere margotu zuten ondoko horman: "Erasoen aurrean klase batasuna".


2024-10-17 | Cira Crespo
Herriaren ahotsa onartuko duzu

Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]


Lanaldi murrizketaren aurka agertu da Carrefour, Ikea eta Eroski parte dituen banaketa-enpresen elkartea

Espainiako Lan ministro Yolanda Diazen proiektuaren aurka agertu da Banaketa Enpresa Handien Elkartea (Anged): "Joko-arauen aldaketa" ez du onartzen.


Adur Larrea eta Gorka Bereziartua
“Haurrek errazago barneratzen dute magia eta ezustekoa”

"Erraldoiei buruzko ipuina nahi dugu, haur txiki nahiz koskortuagoentzat". ARGIAk enkargua egin zien etxekoak ditugun Gorka Bereziartua kazetariari eta Adur Larrea ilustratzaileari. Emaitza: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira. "Gauza berriak probatzeko... [+]


2024-10-16 | Leire Ibar
TikTokek bazekien neska nerabeak gizonezkoen aurrean diru truke biluzten zirela

TikTok enpresaren barne-dokumentuen filtrazio batek adierazi duenez, enpresa jakitun zen 15 urteko hainbat neska zuzenekoetan biluzten zirela gizonezko helduek bidalitako txanpon birtualen truke. Sare sozialeko hainbat dokumentutarako sarbidea ahalbidetu zuen akats bati esker... [+]


2024-10-16 | Julene Flamarique
Italiak lehen migratzaileak deportatu ditu Albaniara eta Von der Leyenek ekimena Europa osora zabaltzea proposatu du

Kritiken artean deportatu ditu Italiak hamasei errefuxiatu Albanian eraiki duen "harrera-zentro" batera. Proiektua 2023. urtean erabaki zen Meloniren Italiaren eta Albaniako Ramaren arteko akordio bat izan zela eta, eta "migrazio-kudeaketak bizkortzea" du... [+]


2024-10-16 | Iñaki Murua
On Ángel!

Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!

Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]


Tlatelolcoko sarraskiaren aitortza

Mexiko Hiria, 1968ko urriaren 2a. Hilabete batzuk lehenago, ekainaren 22an abiatutako ikasle mugimenduak mitin bat antolatu zuen Hiru Kulturen Plazan, hiriko Nonoalco-Tlatelolco unitatean. Mexikoko ejertzitoak eta Batallón Olimpia talde paramilitarrak bildutako ikasleei... [+]


Merkatu librearen mitoa

Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]


Hezitopia dinagu zain

Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]


2024-10-16 | Edu Zelaieta Anta
Bira osoa

Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]


Popuerzakoa

Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]


Abdallah: Israelen lagun amerikarrek kartzelan hilik nahiko luketen libanoarra

Berrogei urte eginen du urriaren 24an Georges Ibrahim Abdallah libanoarra atxilotu eta preso sartu zuela Frantziako Estatuak, eta horrenbestez Europako preso politiko zaharrena da. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea... [+]


Eguneraketa berriak daude