Ramon Lazkano: "Ezinditut nire lana eta errealitatea, kaleko musika, berezi"


2021eko uztailaren 23an
Ramon Lazkano konpositoreari elkarrizketa.

Ramon Lazkano: "Ezinditut nire lana eta errealitatea, kaleko musika, berezi"
Bere Pariseko lanetatik atsedenalditxo bat hartuz Donostiako kafetegi batean topatu dugu Ramon Lazkano konpositore gaztea. Hiri horretako Musika Hamabostaldian "Chant III" bere azken obra aurkeztu du abuztuan.
ARGIA. Hogeitabi urte eta dagoeneko historia luzea duzu.
RAMON LAZKANO. Bai, txikitatik, hamaika-hamabi urterekin hasi nintzaion honi gusto hartzen eta ikastola eta gero Escuderorekin ikasi nuen konposizioa eta hemezortzi urterekin bukatu nuenez 1987an Pariserako beka eskatu nuen.
A. Gustora ari al zara, Parisen?
R.L. Bai, eta azaroan ikasketak bukatu arren hantxe segitzeko asmotan nago, hemen ezer ez dago eta. Noski, Madriletik pasa ez izanak zenbait problema ekar diezadake, Espainian ez bait dut projekziorik baina...
A. Frantzian bai ala?
R.L. Bai, han urte hauetan Evreux, Angers, La Corneuve, Parisen estrenatu izan ditut zera batzuk... Han azpiegitura nahiko ona dago, eta bestalde lan egiteko medio hobrak ere. Elektroakustikarekin esate batera hemen hasi baizik ez dira egin eta han ikasteko aukera izan dugu.
A. Zuk lanean erabiltzen al duzu?
R.L. Nik neuk beste era bateko musika nahiago dut, baina elektroakustika, besteren artean, musika instrumentalean aplikatzeko ere oso baliogarria da. Esate baterako apirilean burutu nuen "Chant II" viola eta zinta magnetikorako konposizioan, denbora eta tinbre arloan aplikatu nuen.
A. Eta hemen, egiten al zaizu jaramonik?
R.L. Bueno, hemen Euskadiko orkestak sinfonia bat egin dit, eta 89ko Musika Asterako ere pieza bat egin nuen...
A. Chant IIIz esaiguzu zerbait.
R.L. Ba, pieza honetarako ez nuen formazio tradizionalik nahi eta, hiru tronboi, hiru txelo eta klarinete baju bat erabili ditut.
A. Nolakoa izan da sortze prozesua?
R.L. Ikaragarria. Sei hilabeteko lana, idaztea hilabete terdiz egin badut ere. Ez bait dago zerutikako inspiraziorik honetan: etxean giltzaperatuta ordu piloa egin beharra dago.
A. Eta pozik gelditu al zara?
R.L. Bai. Momentu honetako nire behar espresibo guztiak biltzen dituen obra da.
A. Zein dira zure erreferentziak?
R.L. Bizirik dauden konpositore askorengatik jaso dut zerbait, dela pentsamentuan, dela teknikan edo estetikan... Baina bat esan eta beste zazpi ahaztuko litzaizkidake.
A. Esan bada zortzirak.
R.L. Lutoslawski eta Dutilleux, 10.etakoak, eta Boulez, Donatoni, Halffter, Henze, Berio eta Maderne, 20-30.etakoak. Berriagorik ezin esan oraingoz.
A. Eta bestelako musiketatik?
R.L. Eraginak asko dira: entzuten ditudan hots eta doinu guztietatik jasotzen dut zerbait. Baina, igual obra bat asko mirestu arren hartatik ez duzu ezer jasotzen, eta gero berriz maite ez duzunetik –nire arrebak batzutan jartzen duena edo taberna musika errepikakor horretatik esate batera–zer edo zer jaso egiten duzu.
Nik ezin ditut nire lana eta errealitatea, kaleko musika, berezi. Horregatik, nire lankide batzuk ez bezala, garbi esatea daukat niri kale musika horiek, rocka, erritmo karratua, parte ahulak azentuatzen dituena, ez zaidala gustatzen. Iruditzen zait musika horiek, zenbat eta interes gutxiago izan, orduan eta altuago jartzen direla.
A. Zer iruditzen zaizu Hamabostaldia?
R.L. Hau eta hura esango nuke baina, egia esan, perspektiba falta dut kritika sakon bat egiteko. Dena den, Malher-en kontzertua eta beste zera interesante pare bat izan da baina, gauza handirik ez. Victoria Eugeniako programari soilik ematen bait zaio garrantzia, beste guztia bazter utzita. Bertoko prentsak aldiz XX. mendeko musikaz batere kritikarik ez du argitaratu.
A. Euskadito orkestraz.
R.L. Bere programazioa ez zait oso egokia iruditzen, halere kalitatez igo direla uste dut. Hemengo jendea preparatzea ongi litzateke baina horrek luze joko du, Kontserbatorioko maila ez bait da izugarria.
A. Noizko diskoren bat?
R.L. Mesedez! Bururatzea ere! Alemanian argitaratzen da era honetako musikarik gehiena, eta han ere klasiko kontenporaneoak soilik argitaratzen dituzte.
A. Esaiguzu zein den zure instrumento faboritoa.
R.L. Niri grabeak gustatzen zaizkit, demagun klarinete bajoa.
A. Orain zer?
R.L. Lasaialdia bukatzen ari zait. Aurki Parisera joango naiz eta berriz ere lanean sartuko naiz buru-belarri.
Pablo Sastre
"Madriletik pasa ez izanak zenbait problema ekar diezadake, hemen ez bait dut projekziorik, baina".
"Chant III-k momentu honetako nire behar espresibo guztiak biltzen ditu".
48-49

GaiezKulturaMusikaMusika klasPertsonak
PertsonaiazLAZKANO8

Azkenak
2025-01-20 | Bertsozale.eus
Gasteizen aurkeztu da 2025eko Arabako Bertso Kuadrilla artekoa
Gasteizko Amaia Zentroan elkartu dira larunbatean Arabako Bertso Kuadrilla artekoan parte hartuko duten 14 taldeetako ordezkariak. Kuadrillartekoaren zortzigarren edizioa izango da aurtengoa.

2025-01-20 | Euskal Irratiak
%221ko gainpopulatzea, Baionako presondegian

Alarma jo du, beste urte batez, OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak. Abenduaren lehenean marka berri bat hautsi zen frantses estatuan, 80.792 pertsona atxiloturekin. Espetxe-administrazioaren aitzinikuspenen arabera, gainera, 86.000 baino gehiago izan litezke 2027an egungo... [+]


‘Goazen lagunok’: sare sozial toxikoetatik fedibertsora trantsizio kolektiboa

Trumpek AEBetako presidentetza hartuko duen eguna baliatuta, Goazen lagunok lelopean, multinazionalen jabetzako sare sozial "toxikoak" utzi eta fedibertsora trantsizio kolektiboa bultzatzeko kanpaina egiten ari dira eragile ugari. “Internet gizatiarrago batean... [+]


Aurtengorako irakurgaiak

Urte berriaren hasieran asmo berritu egiten gara dirudienez, eta egin beharreko zereginen zerrendak egiten ditugu gutako batzuk. Egiteko horien artean irakurtzeko ditudan liburuen zerrenda izaten da bat, gero eta zerrenda gizenagoa. Zuetako ez gutxik zer irakurtzen dudan galdetu... [+]


2025-01-20 | Iñaki Sanz-Azkue
Hotza maite duen igela

Arboletako hostoak eroriak dira eta basoko lurra estalia dute. Lurraren eta hosto gorrituen artean, alabaina, sortzen da geruza fin bat, arreta gutxi jasotzen duena, baina espezie askoren biziraupenerako garrantzi handia izan dezakeena. Hezetasuna mantentzen du, zomorroak... [+]


2025-01-20 | Jakoba Errekondo
Euskal Herria banana errepublika

Sekula bananarik jan ez duten bi lagun ezagutzen ditut; nerau bat. Bananazalea da, ordea, jendea. Afrika eta Asia aldean sortutako landare generoa da banana (Musa x paradisiaca), baina gaur egun Ameriketan ere asko egiten da. Ekoizlerik handiena India da, eta esportatzaile... [+]


2025-01-20 | Garazi Zabaleta
Aleko
“Nekazaritza birsortzailerako eta proiektu kolektiboetarako test gunea da gurea”

Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]


2025-01-19 | Urtzi Ugalde
Agur, amatxu

Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.

Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]


Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


2025-01-17 | ARGIA
Spoiler, gurasokeria, ziborg, santujale eta guakamole, Euskaltzaindiaren Hiztegiko azken eguneratzeen artean

2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.


Eguneraketa berriak daude