Ramon Barea: "Santa Kruz apaiza sinesgarri bihurtu behar izan dut"

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Ramon Barea aktoreari elkarrizketa.

Tudurik zuzendutako "Santa Kruz apaiza" Donostiako Zinemaldirako prest
Ramon Barea: "Santa Kruz apaiza sinesgarri bihurtu behar izan dut"
Angel Amigok ekoiztutako pelikularen osaketa bukatuta dago jadanik, ahotsak bikoiztuta eta Pascal Gaigne-ren musika erantsia. Errodaiaren gora-beherez mintzo zaigu Santa Kruz apaizaren papera betetzen duena, Ramon Barea aktorea.
"Bakeroen pelikula bat da 'Santa Kruz Apaiza ' baina kasu honetan bakeroek txapela daramate". Halaxe dio Ramonek, edo Santa Kruz-ek, produkzio berri hau hitz pare batean definitu nahian.
"John Houston-en pelikulen elementu klasikoak ditu: koadrila, pertsonaia sekundario oso inportanteak, tabernak, mendia, borrokak, traizioak...".
ARGIA. Azal iezaguzu zein den gidoiaren muina.
RAMON BAREA. Santa Kruz apaizak zuzentzen zuen gerrilaren azken hiru hilabeteak kontatzen dira. Santa Kruz borrokalari izan zeneko azken fasea da, Karlismo ofizialak ez bait du jadanik Santa Kruz karlistatzat jotzen. Partiden gainbeherakadarik handieneko momentutik hasi eta gerrilari honek ihesean muga pasatzen duen arteko pasartea da pelikularen mamia. Santa Kruz misiolari zintzo bilakatu zela eta indio artean karitatea eginez hil zela argitzen duen ahots batek ematen dio amaiera filmeari.
Ez da kronika estua edo apaizaren biografia zehatza egin nahi izan. Sintesira joz, pelikula batek irauten duen denboran, gizon honen funtsezko ezaugarriak kontatu nahi izan dira. Asmatutako pertsonaia baten ikuspegitik azaltzen zaigu Santa Kruz. Azurmendi, Santa Kruzek bortxaz erreklutatu duen gaztea da. Honen maitasun istorioak pisu handia du.
ARGIA. Maitasun istorio hori da, beraz, pelikularen haria.
RAMON BAREA. Ez, Santa Kruz apaizarengana heltzeko aitzakia baino ez da.
ARGIA. Zein da, orduan, bietatik, pertsonaia nagusia?
RAMON BAREA. Paraleloan doaz biak. Azurmendi, pelikulako zintzoa, ikuslegoarekin gehien identifika litekeen pertsonaia da. Berak nahi ez duela, maitasun kontuak tartean dituela, propiotzat ez duen istorio batetan sartarazi dute. Santa Kruz, berriz, pertsonaia karismatikoa da, arraroa. Bapatean agertzen da pelikulan, oso ekintza gogorretan gainera. Biek daramate pelikularen haria.
ARGIA. Zintzoarena Azurmendik egiten du. Nolako itxura du Santa Kruzek?
RAMON BAREA. Santa Kruzi buruz dakiguna oso azalekoa da. Kontatzen diren istorio pertsonalak lasai asko kondaira izan daitezkeen ipuinak dira. Gertaera errealak, ordea, oso gordinak dira.
Jainkoa, aberria, erregea eta foruak ororen gainetik defendatzeak halako gizon gogor, arriskutsu eta erradikalaren fama ekarri zion. Horregatik uste dut, hain zuzen, egin zela hain ospetsu.
Santa Kruzek arazo ideologiko eta pertsonalik latzena jasaten duen momentua da pelikulan jaso duguna, bere tropan ere traizioak ezagutzen ditu. Objetiboki izan zenaren imajina ematen duela uste dut: erabaki drastiko ugari hartzen duen pertsonaren imajina.
Bere kondaira beltza azaltzen da pelikulan, baina gehiegi nabarmendu gabe, gizakume bezala zuen izaerari garrantzia ere eman zaio.
Historiarekin oso zorrotz direnentzat zer edo zer falta dela irudituko zaie ziurrenik. Ohituta gaude, hala eta guztiz ere, Estatu Batuetako sezesio guda aitzakitzat harturik, amodio istorioak ikusten. Hau antzeko zerbait da.
ARGIA. Garai hartako prentsak Santa Kruz gaizkile, hiltzailetzat jotzen du. Jende arruntak, ordea, asko maite omen zuen, babesa eskeintzen omen zion...
RAMON BAREA Santa Kruzen presentzia agresiboa izan ez zen lekuetan edo karlismoarekin bat zetozten herrietan oso imajina idealizatua dute. Pertsona zintzo eta zuzenaren itxura hartzen du, kasu hauetan.
Ahozko tradizioaren heroia da beste ezer baino, oso gauza idatzi gutxi dago. Santa Kruz berpiztu eta bere historia kontatzen jarriko balitz, botako lituzkeenak ez lirateke oso fidagarri eta sinesgarriak izango. Dena dela, bere garaian ulertu beharreko pertsonaia da, gizarte zahar eta berriaren arteko gatazkaren barruan. Arriskutsua da oso paralelismoak eginez euskal kausaren gerrilero zahar sutsua zela esatea.
Pelikula honekin ez da honen inguruko metaforarik egin nahi izan. Gaur egungo borroka armatuarekin zerikusirik balu, kasualitate hutsa luke.
ARGIA. Santa Kruzek, beraz, bere mendetik kanpo, ez du zentzurik.
RAMON BAREA. Ideologikoki behintzat mendez kanpo dago erabat. Tranpak egin daitezke, eta egin dira dagoeneko. Bapatean Santa Kruzen figura erreibindikatu nahi izan da, Telesforo Montzonek, adibidez bere hitzaldi famaturen batean. Omenaldiak ere egin omen zaizkio bere herrian. Baina defendi ezinik asko zuen Santa Kruzek. Armak hartu eta mendian barneratzen den oro ez da euskal kausaren aldeko borrokalariaren eredu. Honek Carlos, erlijioa eta lehengo mendeari dagozkion ideiak defendatzen zituen.
ARGIA. Asko kostatu al zaizu bizia ematea pertsonaia honi?
RAMON BAREA. Errodaia hasi aurretik izugarri, batez ere ideiak garbi eukitzea. Aktore bezala izan dudan egin beharra Santa Kruzen eta nere arteko distantzia murriztea, pertsonaia bera naizela sinestea izan da. Maiz hezur, giharre eta odola eman behar izaten diozu zeure pentsakerarekin bat ez datorren tipo bati. Pertsonaia historikoa denean oso zaila gertatzen da, jendeak kontuak eskatzen bait ditu.
Sinesten duenarekin tinko dabilen pertsona, jendea erakartzeko eta liderra izateko ahalmena zuen gizona azaldu nahi izan dut. Lider karismatiko bat zen Santa Kruz, sinesgarri bihurtu behar izan dut.
ARGIA. Zer moduz zuzendu du Tudurik pelikula?
RAMON BAREA. Oso Ondo. Giro arras polita izan dugu. Bertakoak ginen gehienak, gure artean ezagunak, teatreroak. Ekipo lan handia egon da. Askotan biltzen ginen errodatu behar zen sekuentzia berrikusteko. Tuduriri planteatzen genion gero gure ustea, eta Jose Marik maiz onartzen zituen gure aportazioak. Aipatzea merezi duen gauza izan du zuzendariak. Harek bazekien ederki asko zer istorio kontatu nahi zuen, eta zein girotan kokatuta, baina hasieratik esan zigun, ez zela bera aktoreak zuzentzen oso aritua eta beldur handia ziela, guk hori kontutan hartzeko. Beti utzi dizkigu proposamenetarako bideak pelikula honetan. Aukera izan dugu aktoreok pertsonaiaren jabe egiteko. Eta hori pelikula ikustean nabaritu egingo da.
Garbiñe Ubeda
Ramon Barea, eszena errodatu bitartean zain. Santa Kruzi hezur eta mami ematea zail egin zaiola dio.
Kanpamentuan. Bandera garai hartakoa da. Bi inskripzio ditu josirik: "Patria o muerte" eta "guerra sin cuartel". Buru hezurra, piraten ikurretan ez bezala, elementu erlijiosoa da.
Mikel Garmendia alkatearen paperan. Santa Kruzen partida diru eske joango zaio.
Partida, apaizaren etxearen babesean. Gela iluminatzen ari diren bitartean aktoreak, eszenaren gora-beherak zehazten ari dira.
Carlos Zabala aktorea, "Azurmendi", Santa Kruz apaizarekin batera pelikularen haria daramana.
Ramon Barea, "In Fraganti" atsedenaldi batean argazki makinarekin jolasean. Partidako gehienek elementu erlijiosoak daramatzate soinean. Santa Kruzek balen kontrakoa eraman ohi zuen bihotzaren inguruan.
Tudurik bertako jendea izan du laguntzaile. "Segoviako ihesa"tik aurrera sortu den ekipo teknikoa gaur egun estatu espainoleko onenetarikotzat jotzen da.
Ramon Agirre aktorea, " jaboneroa", pertsonaia historikoa izanik ere baditu fikziozko elementuak. Azkenean traidoretzat joko du Santa Kruzek.
44-47

GaiezKulturainemaFilmeakLuzemetraia
PertsonaiazBAREA1
GaiezKulturainemaAktoreakBAREA1
EgileezUBEDA1Kultura

Azkenak
2024-11-27 | ARGIA
Gaur banatuko dituzte Rikardo Arregi Sariak

Kazetaritza arloko zortzi finalisten artean dago June Fernández, ARGIAn argitaratutako Nerabeak eta sexu-heziketa: pornoa ote da arazoa? erreportajeagatik. Sari banaketa ekitaldia Andoainen egingo dute.


2024-11-27 | ARGIA
Joxerramon Bengoetxea EHUko errektore, botoen %64 lortuta

EHUko errektoretzarako hauteskundeak irabazi ditu Bengoetxearen hautagaitzak, botoen %63,6 lortuta. Beste taldeak berriz, Eva Ferreirarenak, botoen %36,3 jaso du. Parte hartzea %21,9koa izan da eta gora egin du aurreko hauteaskundeekin alderatuta


2024-11-27 | Julene Flamarique
Espetxe zigorra ezarri dio Turkiak Beritan Canözer kazetari kurdu feministari

Urtebete eta hamar hilabeteko zigorra ezarri diote PKK Kurdistango Langileen Alderdiaren aldeko "propaganda2 egitea leporatuta. Canözerrek hamar urte daramatza kazetari lanetan. Tarte horretan sei bider aldiz miatu du bere etxea Turkiako Poliziak, bost aldiz atxilotu... [+]


Black Friday-aren kontrako egitasmoak, hitzaldiak eta mahainguruak, Nafarroako GKE-en eskutik

Kontsumismoaren kontrako bizikleta martxa Setem GKE-aren eta Masa Kritikoaren artean antolatu da ostiral honetarako.

 


2024-11-27 | Leire Ibar
Ertzaintzak komisarian jipoitu zuen emakume arrazializatuaren kasua itxi dute prokuradoreak helegitea aurkeztea “ahaztu” eta gero

2018ko maiatzean Getxoko Ertzaintzaren komisarian jipoitu zuten Silvia emakume migratu eta arrazializatua, bidegabeki atxilotu ostean. Epaiketan zigor arinak ezarri zizkioten ertzain bati, baina emakumea ere zigortu zuten desobedientzia leporatuta. Silviak Espainiako Epaitegi... [+]


2024-11-26 | Julene Flamarique
"Euskara ez den hizkuntza bat” erabili du Barakaldoko Udalak kanpaina batean

Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]


2024-11-26 | Leire Ibar
Kutsadura akustikoa egotzita isuna jarri diote Barakaldoko Oxinorte enpresari

Barakaldoko Udalak 11.800 euroko isuna ordaintzea eta gauez hiru hilabetez ixtea exijitu dio Bizkaiko enpresari. Abuztuaren amaieratik txistu etengabe, desatsegin eta jasangaitza igortzen du inguru zabalean entzuten dena.


Laguntza humanitarioa, etenda: 130.000 haur elikagai eta botikarik gabe

Save the Children erakundearen esanetan, Gaza iparraldeko 130.000 haur artatu gabe daude 50 egunez, gutxienez.


2024-11-26 | Leire Ibar
Nafarroako Musika Kontserbatorioko hiru irakasle salatu dituzte indarkeria matxistagatik

Hainbat ikaslek egin dituzte salaketak. Irakasleetako bat sare sozialen bidez ikasleei egindako jazarpenagatik eta sexu proposamenengatik salatu dute. Bigarrena, berriz, ikasgelan izandako jarrera desegokiengatik eta iruzkin sexistengatik. Hirugarrenari dagokionez, ikasleen... [+]


2024-11-26 | Iñigo Satrustegi
Lorategiak eta lorezainak zaintzeaz

RR
Nork: Maialen Lujanbiok
Noiz: azaroaren 21ean.
Non: Katakraken (Iruñea) plazan.

----------------------------------------------

Hementxe gaude, Katrakakeko aulki guztiak beteta, hementxe. Erorien monumentua eta Landaben hizpide, hasi da koplaka emanaldia edo... [+]


2024-11-26 | EHU Palestina
EHUn Israelen genozidioa eta apartheidarekin harreman oro aztertu eta eteteko batzordearen alde

Palestinan genozidio bat burutzen ari den Israelgo estatu eta berarekin batera diharduten enpresa eta erakunde guztiekin eteteko asmoz sortu zen EHU Palestina. Israelen inpunitatea Europan eta Estatu Batuetan dituen harreman politiko, militar, ekonomiko, zientifiko zein... [+]


DBHko ikasleak literaturzaletzea helburu duen irakurketa-lehiaketa aurkeztu dute

Esloveniako eskoletan izan duen arrakastari tiraka, Alberdania argitaletxeak Euskal Herriko ikastetxeetara ekarri du Joko Ona Denontzat irakurketa-lehiaketa: DBHko ikasleek “kalitate handiko liburuak” irakurriko dituzte taldeka, eta avatarra aukeratuta, horiei... [+]


2024-11-26 | Mikel Aramendi
India, Trump 2.0 aldirako kontuak ateratzen

Ari da mundu guztia kontuak ateratzen Trump 2.0 aldian norberari gerta dakiokeenaren eta munduan gerta daitekeenaren inguruan. Subjektuaren mudakortasuna ezagututa, ziur samartzat eman daitekeen aurreikuspen bakanetakoa da Estatu Batuen Txinarekiko harremanak, ekonomikoak... [+]


2024-11-26 | ARGIA
Indarkeria matxistaren aurkako egunean, gizonei mezua: “Konponbidea ez bazarete, arazoa zarete”

Milaka lagun bildu dute Indarkeria Matxistaren Kontrako Egunean deitutako manifestazio eta elkarretaratzeek. Gizon, hedabide eta erakundeei zuzendu zaie Mugimendu Feminista.


Guraso bileran hizkuntzak nola kudeatu ez badakizu, gida honek lagunduko dizu

Zenbat komunikazio egoeratan ateratzen da galtzaile euskara? Arduradunak ez duelako aurrez pentsatu hizkuntzak nola kudeatu, erresistentziak egoten direlako eta haiei erantzuteko argudioak prest ez daudelako… Soziolinguistika Klusterrak jendaurrean.eus gida ipini du... [+]


Eguneraketa berriak daude