"Orreaga" obrarekin Kukubiltxo antzokira.


2021eko uztailaren 23an
J. Camararekin elkarrizketan.
PABE-KO EPISODES TALDEAK SORTUTAKO OBRA EURENGANATUZ BILBOKO «CAMPOS ELISEOS» ANTZOKIAN ESTREINATU ZUTEN
"Orreaga" obrarekin Kukubiltxo antzokira.
Larrabetzuko «Kukubiltxo» taldea antzokiko taulara igo berri da Bilbon, sortu zenetik orain 13 urte–kalean aritu ondoren. Hala ere ez dituzte panpinak eta txotxongiloak aldebat utzi. «Orreaga»n, kale eta barne antzerkia arteko nahastetaz, umorea eta ironia dira ezaugarri.
Pabeko "Episode" antzerki taldeak "Orreaga" Muntaia" 86.urtean antzeztu dute, ohizko den bezala, euskaraz.Bertan, Karlomagno eta Rolandoren armadak VIII: mendean Orregara bidean burututako ibilaldietako gertakizunak berpizten dira, Zaragozako eta Iruñeko batailak kasu. Karlomagno erregek Orreagan euskaldanengandik josandako hondamendiaren bertsio satirifoa dugu istorio hau, garai desberdinetako ekintzak nahastuz.
ARGIA.–Nolaz sortu zen Episode taldearen eta zuen arteko harremana. eta hortik nola heldu zinetan "Orreaga"ra?J.KAMARA.-Kukubiltxol bere historian hiru zutebetan finkatu du bere lana: euskara, haurra eta antzerkia. Azken hau gehienbat txontxongiloen eta kalearen inguruan. Baina aspaldi honetan, laugarren bat gehitzeko asmoz ibili gara. Hau da Euskal Herriaren historiaren inguruko gaietan aritzea. Begiratzen ibili ginen nondik hartu eta hau eta beste. Kasualitatez "Episode" taldea Bilbora etorri zen eta "Orreaga" muntaia aurkeztu; nik ikusi nuen, gustatu zitzaidan eta beraiekin nolabaiteko harremana sortu zen geroztik.
Pabera ere joan ginen eurek antolaturiko jaialdi batetara, eta beraien zirkuitoan apur bat agortuta zuten muntai hau eskeini ziguten. Gaia eta panpinak ezagutzen genituen eta oso ideia ona irutitu zitzaigun; erraza zen gainera laugarren zutabe edo helburu hori betetzeko. Eta honela heldu gara "Orreaga"raino.
A.–Nola izan da antzeslanaren zeuenganatzea, zein arazo izan dituzue?
J.K.–Muntaia oso osorik erosi genien, eta Beñatek [Lefeyer] egin du zuzendari lana ez ezik irakaslearena ere. Guk ez genuen menperatzen "Orreaga" aurkezteko erabiltzen diren panpinen manipulazioaren tteknika. Zailatasuna baino gehiago, teknika guztien menperatzea lortu behar da, gero ongi aurkezteko eta panpinei behar den bizitza hori emateko.
Beñatekin lanean hasi ginenean, hasiera batetan gimnasia eta manipulazio ikasketa besterik ez genuen egiten. 33 panpina maneiatzen ditugu hiru jokolarien artean.
A.–Orain arte zuen antzerkia haurrei zuzendua izan bada ere"Orreaga"ko azken hau ikuslego zabalago bati zuzendua dago...
J.K.–Sorpresa bat izan da guretzat ere, ze hasierako planteiamendua haurrei zuzentzekoa zen, oraingo estreinaldia egin aurretik–joan den abenduan egin genituen ekinaldi batzu Larrabetzun, gero Durangoko azokan eta beste. Horrekin ikusi nahi genuen zein publiko moetantzako zen egokia. Durangon izan geneun publikoa heldua zen batik bat. Jaialdietan, Leioa eta Elorrion, haurrak ziren; eta Larrabetzun gazteak. Orduan konturatu ginen ez zela espreski umeentzako antzerkia. Uste dugu egokiago dela publiko heterogeneoa izanik. Horregatik "Euskal Antzerkiaren Kanpaina" honetan nahastu nahi izan ditugu eskoletako eta euskaltegietako ikuslegoa. Erantzunak zeharo desberdinak dira haurrenak edo nagusienak.
A. - "Episode" taldeak burutu zuen muntaia haren eta oraingo honen artean aldaketarik izan al da?
J.K.–Aldaketa asko dago. Eszena batzu goitik behera aldatu ditugu. Baina aldaketarik gogorrena gaiaren tratamenduari dagokio. Eurak frantsesak izanik, gai hori landu nahi izan zuten–eta oso ondo egiten zuten, baina uste dut beste zerbait jartzen diogula guk, gure gaia delako eta zuzenean egiten dugulako. Eurek euskarazko pregrabatua erabiltzen zuten.
Ikuslego euskaldunaren aurrean jokatzea ere ezberdina da. Karlomagono etsaia da; aldiz «Episode»koek Frantzian egiten zutenean, Karlomagno heroia zen.
A.–Zer nolako esperientzia izan da antzoki barrura sartzea txontxongilo istori bat?
J.K.–Gogorra, nekagarria, baina beste alde batetik oso polita. Guri beste esparru bat zabaldu digu, beste mundu bat, beste antzerki mota bat barne antzerkia. Kukubiltxoren egiturak aldetu eta beste leku batetan finkatu dira. Oso bide handia zabaltzen digu; eta ez guri bakarrik, trasplantagarria suerta daiteke eta. Azken baten honelako proiektuekin Euskal Herriko txotxongiloak eta hauen zaleok, denok irabaziko dugu.
LOREA AGIRRE.

"Orreaga" obran hiru jokalarik 33 panpina ezberdin maneiatzen dituzte.
Ezkerretik eskuinera, goian, Beñat Lefever eta Josu Kamara, estreinaldi ostean.
46,47


GaiezKulturaAntzerkiaTaldeakKUKUBILTXO
PertsonaiazKAMARA1
EgileezAGIRRE9Kultura

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude