Bederen-1: "Derrigorrezkoa zen Sastreren obra bat euskaraz antzestea"


2021eko uztailaren 20an
Alfonso Sastreren "Gillermo Tellek triste ditu begiak" trajedia estreinatu berri dutela eta, Bederen-1 antzerki taldekoei elkarrizketa.

"GILLERMO TELL-EK TRISTE DITU BEGIAK" TRAJEDIA ESTREINATU AZPEITIKO TOPAKETEN AZKEN EGUNEAN, ETA SEGIDAN DONOSTIARA
Bederen-1: "Derrigorrezkoa zen Sastreren obra bat euskaraz antzestea"
"Erreleboa" obraren 100. antzespena begi bistan duenean, Bederen-1 taldeak Alfonso Sastreren "Gillermo Tellek triste ditu begiak" trajedia estreinatu zuen Azpeitian. Schilleren idatzian oinarrituta, drama honek 40 ditu, eta urtarrileko bigarren astean taularatuko dute Donostian.
Alfonso Sastreren obra antzesteko premiaz oharturik, Bederen-l taldeak bere "Gillermo Tellek triste ditu begiak" idazlana taularatu zuen lehengo astean Azpeitian. Azken urteotako ildoari jarraituz, konpainiak idazle euskaldun eta bizi baten lana bilatzen ahalegindu da, eta Urzelai zein Celayaren piezak trebatu ondoren, derrigorrezkotzat jo du idazlearen bibliografia mamitsuari errepasoa eman eta bertako obraren bat aukeratzea "Errelebo"aren ehungarren antzespenera iritsi aurretik.
"Sastreren obra nahiko isil eta zokoratuta egon da urtetan, eta Celayarekiko genuen zorra ordaindu ondoren, harengana abiatu gara propio. Orain, kasualitatez, bere bost antzerki lan prestatzen ari dira, eta guk dakigunez behintzat, zenbait talde bildu da Bilboko Ayala antzokiaren inguruan 'Woyczek'en bertsioa estreinatzeko".
Eta gogoan daukagu halaber Goaz taldeak egindako "Ez da pale egiteko oldua" egin zuenekoa ere.
"Hasieran guri asko kostatu zitzaigun aukeratzea, baina gustora gaude egindako lanagatik"
adierazi ziguten taldekideek estreinuaren bezperan Azpeitiko Zelaitxo antzokian, azken ukituak txukuntzen zituzten bitartean.
"Gaur egun, pertsona eta dramaturgo planu bikoitzean, bizirik badago dramaturgo bat, hau Alfonso Sastre da".
Desmitifikazioa
"Guillermo Tell"ek berrogei urte pasa ditu. Sastrek 1955. urtean bukatu zuen, Madrilgo antzerki ofizialeko zuzendari batek Schilleren bertsioa eskatu zion urte berean. Idazleak, enkargua onartzeko helburuarekin, astiro eta sakonki leitu zuen berriro obra; orduan orduantxe, bere lan berriari lojika berriaz eransteko ideia bururatu zitzaion, Tellen ballestatik ateratzen den geziari norabide desberdina aginduz: semearen bihotza.
"Heroe baten historia landu eta kondatzen digu, baina era anormal batez desmitifikatutako heroe baten paraderoa hain zuzen. Protagonista, izan ere, behartu egin baitute heroe bihurtzera. Horrezaz gain, Sastrek herri baten menpekotasuna azaltzen digu, boterearekiko erreferentziak isladatuz gaurkotasunez beteriko drama honetan".
Obra zentsuratuta egon zen bere garaian.
Trajedia honen barruan alabaina, umoreak bere agerpen majikoaz bustitzen ditu zenbait pasarte, hasiera batean bereziki:
"Obra antolatu, apaindu eta burutzen joan garen heinean, umorea badagoela egon konturatu gara, zentzu trajiko batez kutsatuta badago ere. Jatorrizkoarekin zeharo lehialak izaki, ikuskizun nahiko konpaktoa lortu dugu ohizko bideori segituz; hots, 'Erreleboa'n eratutako ekipo tekniko eta artistikoa mantendu eta euskal idazle interesgarrien obren antzespena bermatuz. Zaila gertatzen da bestela, hogei pertsonaien papera jokatu behar duten hamabi aktore batu eta koordinatzea",
agertzen du Bederen-1eko tropel guzti honek.
Zuzendari gaztea
Amaiera zoriontsu hau trajediaren malkoekin kontrajartzen bada ere, entseiuen lehenbiziko pasarteak arras nekagarri bihurtu ziren, zuzendari aldaketa izan baitzen hasieran.
"Estrainekoz, 'Erreleboa'n gurekin aritu zen Antonio Malonda aukeratu genuen, baina zenbait arazo medio, beste batengana jo beharrean aurkitu ginen. Orduan, Eduardo Fuentes ezagutu genuen Madrilen; une horretan, Rafael Mendizabalen 'Mala yerba'rekin zebilen, eta 'El indio quiere el Broux' lana aurrera ateratzeko amorrazioz. 'Laboratorio metodu' deituraz ezagutu antzerkiaren barruan ikasitabo zuzendari honek, José Carlos Plaza izan zuen maisu hainbat ikasturtetan, eta bere estiloa oso interesgarria iruditu zitzaigun. Projektua eskaini eta berehala gurekin etorri zen. Oso zuzendari bikaina da, gaztea eta lan handiak burutzeko bidean dagoena, benetan".
Euskarara apurka moldatuz, Fuentesek bi hilabete eta hogeita bat egun izan ditu antzeslana tajutzeko, gorputz-prestaketa landuz bereziki. Entseiu guzti hauen emaitza, Eusial Herrian aspaldian jokatu ez den trajedia kondensatu bat gertatu da, azkenaldiko komediak alboratuz:
"Urteotan joera light edo komedia franko nagusitu da gure artean, eta pentsatzen dugu jendeak gustora hartuko duela obra".
Baina herriaren garaipenaren aurrean, dramaren bukaera gisa agertzen den epilogoa, "nahiago nuke historia hau beste era batera izango balitz", premonitoria gerta daiteke akaso.
Momentuz, euskaraz estreinatu dute Azpeitian eta hizkuntza biak erabiliko dituzte Donostian urtarrilean; alde horretatik, zuzendariak ez du inolako arazorik izan, muntaketa gazteleraz egin baita.
"Produkzio aldetik askoz interesgarriagoa da gazteleraz antzestea, baina euskaraz estreinatu nahi izan dugu, abanderatu gisa bederen".
A. GOSTIN
Beatriz Zabalondo eta Txiliku izan dira obraren itzultzaileak. Musika: Tony Villar. Argiak: Aitor Aizpurua. Eszenografia: Ion Berrondo. Jokolariak argazkian.
Alfonso Sastre antzerkigilea eta Eduardo Fuentes zuzendaria.
70,71

GaiezKulturaAntzerkiaTaldeakBEDEREN 1
EgileezGOSTIN1Kultura

Azkenak
Hiuzz + Bloñ + Adur
Lete ravero bat Iruñean

Hiuzz + Bloñ + Adur
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Iruñeko Aitzina tabernan (Egun Motelak kolektiboa).

--------------------------------------------

Larunbat goiza Iruñean. Neguko eguzkitan lanera doazen gizon –eta ez gizon– bakarti batzuk... [+]


Lorpen baten berri: Nafarroako Museoan Irulegiko Eskua euskaraz bisitatu daiteke

Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jaso ditu kexak: bisita gidatuak gaztelania hutsean, eta sarrerako zerbitzuetan ere bai. Bitxia da kontua: baskoien mintzairaren hitzak dituela uste den brontzezko objektua ikustera joan... eta azalpenak gaztelaniaz. Kexek eragina izan dute, eta... [+]


Bideojokoen erabilera handitu egin da helduen artean, Ipsosen arabera

Julen Linazaroso Macsonrisas-eko kideak azaldu duenez, sari-bolek, harrapakin-kutxek eta enparauek bideojokoetan ordu gehiago jokatzea dute helburu. 35 eta 64 urteko pertsonen artean bideojokoen erabilerak gora egin du 2023tik 2024ra, Ipsosek emandako datuen arabera.


“Oldarraldi faxistari” galga jartzeko deia Errenterian

Oldarraldi faxistaren aurrean askatasuna leloarekin manifestaziora deitu dute dozenaka herritarrek. Ostiralean —hilak 21— 19:00etan Herriko Plazatik abiatuko da protesta, eta ahalik eta jendetsuena izatea nahi dute deitzaileek, faxismoaren oldarraldiari galga... [+]


Osasunbidean 11 medikuk 17.000 euro irabazten dituzte hilero

Ostegunean egoera hori ikertzeko eta zuzentzeko eskatu dio EH Bilduk Nafarroako Gobernuari legebiltzarreko osoko bilkuran. UPNk eta PPk bat egin dute eskaerarekin, eta Osasun Departamentuak urtebete du ikerketa gauzatzeko.


2025-02-21 | Euskal Irratiak
Boliviako laborari talde bat sustengatuko dute Xiberoatik

Zubiak eraiki Xiberoa eta Boliviaren artean. Badu jadanik 16 urte Boliviaren aldeko elkartea sortu zela Xiberoan. Azken urteetan, La Paz hiriko El Alto auzoko eskola bat, emazteen etxe baten sortzea, dendarien dinamikak edota tokiko irrati bat sustengatu dituzte.


Ertzaintzak Gasteizko Salburuan egindako “sarekada arrazista” salatu dute hainbat eragilek

Salburuako futbol kantxetan polizia-operazio planifikatu bat egin zuen igandean Ertzaintzak, eta Gasteizko GKSk nahiz Gasteiz Antirrazista eragileek salatu dutenez, bertan zeuden pertsona ugari identifikatu, miatu eta kolpatu zituzten. 


Euskal artista ugari izango dira Pirritx, Porrotx eta Marimototsi egingo dieten omenaldian

Ostegunean prentsaurrekoa egin dute antolatzaileek Maiatzaren 3an Bizkaia Arena-BEC!en egingo den ekitaldiaren xehetasun gehiago aurkezteko. Ikuskizuna euskal herrian ezagunak diren hogei pertsona baino gehiagok parte hartuko dute eta 14.000 ikuslerentzat izango da. 


Abdallah askatzearen alde agertu arren Parisko dei auzitegia, ekainaren 19ra atzeratu dute epaia

Baldintzapeko askatasunaren alde agertu bada ere Parisko dei auzitegia, ekainaren 19ra atzeratu du epaia, Georges Ibrahim Abdallahk ez dizkielako kalte-galerak ordaindu AEBei. Baldintzapeko askatasunaren alde agertu zen azaroaren 15ean Frantziako Zigorrak Aplikatzeko Epaitegia,... [+]


Ertzaintzak kolpatu zuen Donostiako emakumeari garunean bi ebakuntza egin beharko dizkiote

Segurtasun sailburu Bingen Zupiriak adierazi du oraingoz ez dutela neurririk hartuko kasuaren inguruan, "gauzak ondo edo gaizki egin izanaren inguruko segurtasun edo ziurtasunik" ez duten bitartean. Ertzaintzaren agenteek eraso egin zioten emakumea "indarrik... [+]


Monte Perdidokoa galzorian dauden glaziarren artean sartu dute

Desagertzeko arriskuan dauden izotz-masak dokumentatzen dituen nazioarteko erregistro batek Pirinioetako Monte Perdido sartu du zerrendan.  


Analisia
Repsolek beretzat nahi ditu Urumeako mendiak, Euskal Herriko zentral eoliko handiena jartzeko

Josu Jon Imazen konpainiak helegitea jarri du Eusko Jaurlaritzaren aurrean, Endesari “iruzurra” egitea egotzita. Adarra eta Mandoegi mendien artean 15 aerosorgailu, 28 kilometroko bidea eta 21 kilometroko linea-elektrikoa eraiki nahi ditu Repsolek, Euskal Herriko... [+]


Eguneraketa berriak daude