"Ama begira zazu" sketch-komeria herri teatro tradizioa zuzpertuz


2007ko otsailaren 21ean
KONTXU ODRIOZOLA ETA ELENA IRURETAK IDATZITAKO TESTUAZ
"Ama begira zazu" sketch-komeria herri teatro tradizioa zuzpertuz
Lau aktoreren artean Zestoan jokatu dute orain gutxi "Ama begira zazu" obra. Ordu t'erdito komeriari farre algaratan erantzun zion ikuslegoak, eta orduko harrera onak arrakasta handiko antzeskizuna izango dela pentsa erazten du jadanik.
Umore xume eta bizkorra. Umore erraza izan gabe, edozein euskaldunentzat ulerterraza. Eguneroko gertaeretan oinarritua eta zuzena. "Ama begira zazu": sei sketch-ez osatutako ikuskizuna, tartean tarteko beste kontakizun labur batzuk egiten dutela lotura gisa.
Restaurant bateko langileen kontuak, monja eta gotzaiaren arteko hika-mikak, harrijasotzaile baten entrenamendu inposiblea, neskazar parearen etxean atea jotzen duen Jehova lekuko baten bixita, Benidorm-en uda pasan dagoen bikotearen andantzak, eta azkenik, Euskal Telebistako kazetari bati kaleko inkesta bat burutu nahian gertatzen zaizkionak. Istorio guztiei atera diete punta Mikel Garmendia, Joxeramon Soroiz, Kontxu Odriozola. eta Elena Irureta aktoreek, Eneko Olasagastiren zuzendaritzapean (Jose Luis Urdapilletaren dekorazio koloretsua).
Muntaia sinple eta freskoa
Herri tradizioko komerien moldeari heldu nahi izan dioten itxura hartu diogu "Ama begira zazu" antzeslanari, nahiz eta egituraketaren eta eszenario erabileraren aldetik gaur egungo baliapide teatralak agertu, edota baita sketch telebisiboaren eredua ere.
"Piskat zuzpertu nahi izan dugu herri antzerkiak betidanik izan duen publikoarekiko lotura hurbila eta berezia. Orduan klabe horiekin jokatzea izan da gure helburua, testuak eskaintzen zigun freskurak horretarako laguntzen bait zigun", aitatu zuen Eneko Olasagastik.
Kontxu Odriozolak eta Elena Irureta aktoresek idatzitako libretoak
"euskaldunon umorearen modu batzu erakusten dituela uste dugu. Beti esan izan da euskaldunok ez daukagula umorerik, baina hemen argi asko ikusten da gure buruaz farre egiten badakigula".
"Ama begira zazu" obraren proposamen eszenikoa, azken aldian ezagutu ditugun taularaketa handi eta piskat anbiziotsuetarik urrundu egiten da; gutxieneko aurrekontu bat, muntaia sinplea, lau aktore, testu irrigarri eta bizi bat, eta jendearen eguneroko bizitzaz trufa egitea aski gertatu bait zaie publikoaren txaloak eta algarak lehertarazteko.
"Orain artean egin den antzerkia kritikagarria izango da alde askotatik, baina hor ikasi uste izan dugun guztia aplikatu dugu hemen. Zera esan nahi dut, orain arteko bidea era batera edo bestera ibili beharrekoa zela. Baina honokoaren helburua berriz, hasieratik, herri txikietara antzerki profesionala eramatea izan da, mugak hasieratik goian jarri gabe".
Gipuzkera, umorearen freskotasuna xede
Sketch-ez moldatutako komedia honek piper eta gatzik erakutsi baldin badu, hein handi batean testuak zekarren kargagatik izan da, eta beraz hizkeraren erabilera funtsezko osagarria bilakatu da.
"Bai, gipuzkeraz dago. Baina uste dut guk euskararekin egundoko prolemak dauzkagula. Beste herri batetan ez lukete horrelakorik planteiatu ere egingo, pertsonaiak halako edo bestelako espainolera edo frantsesera motaz egiten duen. Gaur egun heldu da momentua euskal antzerkian gauzatutzat emateko hizkuntza standar bat, eta horren aurrean herri xeheak jokatzen duen era berean jokatzeko pertsonaia bat edo bestea egiterakoan. Gainera, estilo bakoitzak halako edo bestelako hizkuntza baliatzea eskatzen du, eta honen kasuan naturala, zuzena eta bixia. Publikoaren identifikazioetariko asko hizkuntzarenak dira, dudarik gabe".
Eta horretan asmatu dutela antzeman zen Zestoako estreinaldian, jendeak taulan ikusi zituen pertsonaiak auzokideak nahiz heurak berak isladatuak balira bezala hartu bait zituen, oso gertukoak eta erridikuloak ia une oro.
GORKA ARRESE
17



Gaiez\Kultura\Antzerkia\Aktoreak
Pertsonaiaz\IRURETA1
Pertsonaiaz\SOROIZ1
Pertsonaiaz\ODRIOZOLA1
Egileez\ARRESE1\Kultura

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Osasunbideak erizain lanpostu bat kendu du Erronkariko bailaran

Amparo Viñualesek, Erronkariko alkateak, salatu du Erronkariko, Burgiko, Gardeko eta Bidankozeko kontsultategiek arreta txikitu beharko dutenez prebentzioan eragingo duela.


Ernaik Berriozarren egingo du Gazte Topagunea, apirilaren 17tik 20ra

Berriozarren (Nafarroa) egingo da Gazteon eskutik lelopean, antolakundearen ustez gero eta gazte gehiagok egiten dutelako bat independentziaren aldeko borrokarekin. Topagunea "ekimen soil bat" baino gehiago dela aldarrikatu dute: "Euskal Herriko txoko... [+]


Eguneraketa berriak daude