J.M. Elexpuru: "Umorearen bila jotzen dut, ulerterrazki idatziz"


2007ko otsailaren 21ean
J. M. Elexpururi elkarrizketa.

"TXAKUR ZAUNKAK ATEAN" IPUIN LIBURUA ELKAR-EKIN
J.M. Elexpuru: "Umorearen bila jotzen dut, ulerterrazki idatziz"
UNEDeko kultur departamenduan aritzen da lanean gaur egun. Itzulpengintza nahiz hizkuntzaren azterketa alorretik, literaturatik baino hurbilago dagoela diosku. Hala ere irakasle izanik, beti izan da ipuinaren inguruan, eta oraintsu kaleratu du liburu bat.
Orain arte, gehien bat itzulpengintza munduan ibilia dugu; besteak beste, "Abereen etxaldea" eta "Gelsomino" liburuak euskaratu ditu. Hizkuntzaren alorra ere ukitu du "Bergarako euskara" eta orain bergarako lexikoaren inguruan burutzen ari den saiakerarekin.
Literaturarekiko lehen hurbilketa haur literatura mailan egin zuen.
"Orain arte ez da literatura izan nire zaletasun nagusia".
Hainbat urtetan ikastolako irakasle izanik
"umeei beti kontatu izan dizkiet ipuinak; bai entzunak, nireak nahiz bapatean asmatutakoak. Beti izan naiz ipuinaren inguruan".
Esan liteke helduentzako bere lehen literatur lana dugula, honez gero liburudendetan dagoen "Txakur zaunkak atean" ipuin bilduma.
Liburua, hamar ipuinez osatua, denak ere lau urteren buruan idatziak.
"Sorkuntza lanak desgaste handia suposatzen du eta pixkanaka eta noizean behin idazten joandako ipuinak dira".
Gaiak desberdinak eta anitzak izanik, egoera disparatatuak, errealak izan edo ez, aurkezten ditu.
"Gaien aldetik momentuan, gogora etorri zaidan erara landu ditut, ez dugu inolako erizpiderik. Sentitzen edo ezagutzen ditudan gaiak aukeratzen ditut".
Estilo edo idazkera dela eta,
"izatekotan, beti izan naiz bai lexiko eta bai joskera aldetik errazera jotzeko aldekoa eta saiatzen naiz gauza ulerterrazak idazten. Lexiko aldetik garbizaletasun berri bat dagoela uste dut, eta horri ihes egiten saiatzen naiz".
Umorea klabe, tentsioa mantenduz
Liburuan zehar konstanterik izatekotan, umorea da. Ipuin gehienetan egoera bereziak dira nagusi.
"Beno bai, umorearen bila joaten naiz, nolabait. Gure inguruko umorearen eragin handia daukat; lagun arteko, kuadriletako atal osteko umore pentsatu gabea isladatzea gogoko dut".
Narrazio laburrari bereziki dagokion tentsio, jakinminaren mantentzearen garrantzia azpimarratzen du:
"Sarritan gertatu ohi den bezala, beldur handia diot liburua hasi eta hirugarren orrian aspertuta lagatzeari. Saiatu behar da kontakizuna interesgarri egiten; berez irakurtzen, ez esfortzu militante bat eginaz".
Hamar ipuinez osaturiko liburu honetan, bi ipuin sarituak izan dira. "Bi begi eder haiek" Debako Tene Mujika eta "Lasai, Juanantonio, lasai" Irun Hiria lehiaketetan. Lehenago beste ipuin batzu idatziak izanik, azken bost edo seirak liburua osatzeko idatziak dira. Liburua nola defendatzen duen, nola salduko lukeen galdetzean,
"ez naiz tratantea" dio, baina "uste dut irakurleak sorpresa bat baino gehiago izango duela orrialdeetan barrena".
LOREA AGIRRE
51


Gaiez\Kultura\Literatura\Idazleak\ELEXPURU1
Gaiez\Kultura\Literatura\Argitalpena\Narratiba
Gaiez\Kultura\Argitalgint\Argitalpena\Liburuak\Literatur l
Pertsonaiaz\ELEXPURU1
Egileez\AGIRRE9\Kultura

Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Eguneraketa berriak daude