M. Orbe: "Euskal kulturak faborezko tratua behar du"


2021eko uztailaren 23an
M. Orberi elkarrizketa

M. Orbe: "Euskal kulturak faborezko tratua behar du"
ARGIA.–UEU eta UPV dikotomiatik atea, zertan da euskal unibertsitate barruti bakarraren afera?
M. ORBE.–Orain zenbait urte gauza asko bezala esango nuke unibertsitate girotik kaleratutako arazo bat dela. Barrutiaren bidez pentsatzen zen zenbait unibertsital arazo bideratu zitezkeela; halako esparru edo fronte zabal bat zeguen honen inguruan eta azken urteetan isildu egin dena bai unibertsitatean bai kalean. Beharbada nire ustez badago hemen halako paralelismo bat beste zenbait arazoek izan duten bilakaerarekin.
Euskal Herriak eman duen egituratze bidean, zenbait gauza iadanik eginak daudela onartzen da. Komunitate autonomo eta Nafarroaren banaketa gauza egintzat hartzen da. Hor dago EHU-UPV eta Nafarroako Unibertsitate Publikoa, biak onartzen dira barrutiaren arazoa ukitu gabe. Eta arriskutsua da, konformatu egin bait gara. Prozesu honen balorazioa ezkorra dela esango nuke. Nahiz eta esan gauzak ezin direla politizatu, onartu egin behar da politikak baduela eraginik, are gehiago gure herrian. Honezaz gainera, ez dut uste euskal kulturaren inguruan proiektu zabal bat badagoenik. Badira zenbait arlo, euskal batasunaren auzia pizten dutenak eta zokoratuak izan direnak. Beste ekintza batzu legez, UEU ere ez da baloratzen. Politikarien aldetik huts nabarmena da.
A.–Badirudi UEU UPVren apendize euskalduna dena, nolabait aurpegia garbitzen diola.
M.O.–Ez nuke definituko UPVren apendize bezala. UEUn egon da bilakaera bat. Lehen mementuan pentsatzen zen izan zitekeela euskal unibertsitatearen hasiera, geroztik hori ez du inork sinesten. UEU gabezi handi batetik sortu zen, eta orain beste egoera bat bizi du. Onartu egin behar da UPVk hainbat gauza egin dituela, baina ez dut ikusten proiektu orokorrik duenik; mementuko beharrei erantzutera mugatzen da. Alde honetatik, bai uste dudala UPVren gabeziaren erakusle bat dela, bi funtzio betetzen dituelarik: bata, UPVn ematen ez diren zenbait zerbitzu betetzea, eta bestetik, zirikatzea. UPVk onartu egin beharko luke UEUren lana eta ez arerio bezala ikusi.
A.–UEU eta "Cursos de Verano"ren artean dirulaguntza diferentzia bat bada...
M.O.–Egoera objetiboa uste dut iraingarria dela. Azken batean, gure egoeraren ispilu bat gehiago da: erdal kulturaren nagusitasuna alderdi guztietatik aipoiatzen da, dirulaguntzen banaketan argi erakusten duten bezala. Ez dut nik inola ere onartzen demokraziaren arrazoia erabiltzea, gehiengo eta gutxiengoaren arrazoia erabiltzea. Historia hor dago eta borondate minimo bat duenak ikusi behar du zapalkuntza eta egoera horri erantzuteko beharra. Euskarak, euskal kulturak eta euskal gizarteak faborezko tratua behar du, diskriminazio positiboa. Onartezina da kontrako diskriminazioa eta hori salatu egin behar da.
LOREA AGIRRE SABIN MAKAZAGA
54


GaiezGizarteaIrakaskuntzUnibertsitaUEU
PertsonaiazORBE1
EgileezAGIRRE9Gizartea
EgileezMAKAZAGA2Gizartea

Azkenak
2024-10-03 | Gedar
24 orduko barauak egingo dituzte aste honetan Euskal Herrian, Palestinarekin elkartasunez

Ostegun arratsaldean hasiko dira baraualdiak, eta bost gune antolatu dituzte ekimenari lotuta: Bilbon, Altsasun, Donostian, Gasteizen eta Iruñean. Larunbat eguerdian, berriz, manifestazio handi bat egingo dute Bilbon, palestinar erresistentziarekin elkartasunez eta... [+]


Marixol Iparragirreren kontrako epaia artxibatu du Auzitegi Nazionalak

Miguel Angel Blanco PPko zinegotzia bahitu eta hiltzearen ardura politikoa egotzi nahi zioten, baina auzia preskribatuta dagoela iritzi dute epaileek.


EHUko Zuzenbide fakultateko ikaslea
“Hasieratik neurri zorrotzak hartu beharrean, ikasleen erantzun irmoaren zain egon da EHU”

Azken egun hauetan, "Faxistak kanpora!" lelopean EHUko Zuzenbide fakultatean eramandako borroka antifaxistaz hitz egin dugu anonimotasuna atxiki nahi izan duen ikasle batekin. Sare sozialetan frankismoa goraipatzen eta mezu xenofobo, matxista eta homofoboak zabaltzen... [+]


2024-10-02 | Leire Ibar
Emakumeenganako diskriminazio sexista %18,5 igo da azken bi urteetan

Honakoa dio Arartekoak argitaratu duen ikerlanak. Jarrera matxisten inguruko azterketak Euskadiko nerabe eta gazteetan jarri du fokua. Diskriminazio gehien gertatzen diren espazioak kalea eta sare sozialak dira.

 

 


Montse Borda. Pinturaren artisaua kobazuloan
“25 urtez astebururo fabrikan ari naiz, baina horrek astegunetan tailerrean egotea ahalbidetzen dit”

Iruñeko Arrosadia auzotik pasatzen naizen aldiro sartzen dut burua Santa Marta kaleko tailerrean. Hor da Montse normalean: potetxoan pintzela sartu, trapu batean ia pintura dena kendu eta pintzela mihisean igurzten, begiztan. Bere espazio-denboran sartu naiz gaur eta... [+]


2024-10-02 | Julene Flamarique
Lan-baldintza “miserableak” salatu zituzten langileak kaleratu ditu The Champions Burgerrek

Iruñerriko Laneko Autodefentsa Sareak The Champions Burger jardunaldian langileek pairatzen dituzten lan-baldintza kaxkarrak salatu zituen aurreko astean The Champions Bugerrek langileak esplotatzen ditu lelopean.


2024-10-02 | Inma Errea Cleix
Ez da sexua

Aldarri eta kanpaina, lege, arau, plan eta aurrekontu, babes-mekanismo eta zigor-makinaria oro gorabehera, etenik gabe jarraitzen dute kasu gogorrek eta jokabide zitalek betetzen albistegiak, tantaka zein zaparradan, eta gizon-desmasiak salatzeko protesta-ekintzek,... [+]


2024-10-02 | Itxaro Borda
Tupperware

Ikasi berri dugu Earl Tupper jaunak Floridako Orlandon, 1947an, sortu zuen mila koloretako ontzi enpresa peko errekara doala, desagertzeko zorian dela, preseski. Badirudi plastikoak konkurrente larriak dituela, adibidez, linean egiten diren salerosketena edo erabilpen bakarreko... [+]


2024-10-02 | Hiruki Larroxa
Gizonen anaidia akabatzeko premia

Gisèle Pélicot-en kasuak bortxaketetatik haratago dagoen arazo bat erakusten du: gizonezkoon konplizitatea indarkeria matxistaren aurrean. Kezkagarria ez da soilik erasoa, baizik eta, gertatutakoa jakinda, egoera ez salatzea erabaki zuten gizonen isiltasuna... [+]


2024-10-02 | Cira Crespo
Euskaldunen eraztuna

Gaur egun, gure munduan eraiki diren hierarkia guztiak mundu mailako kolonizazio prozesu baten emaitza dira. Menderatze-hierarkia global horiek elkarren artean txirikordaturiko beste hierarkia zehatzagoek osatzen dituzte, hau da, klasekoek, etnikoek, estetikoek, eta baita... [+]


2024-10-02 | Jesús Rodríguez
Amerika Kopa eta elefantea gela erdian

Directa-ren ikerketa batetik abiatuta ezagutu dugu iruzurra. Bartzelonan egiten ari den belako Amerika Koparen antolatzaileek argitaratutako audientzia eta bisitari kopuruak faltsuak dira. Gaia garrantzi sozial eta politiko nabarmena izaten ari da, faltsututako datu horiek izan... [+]


2024-10-02 | Moon of Alabama
Gerra hurrengo fasera iritsi da

Irailaren 17ko astean, Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk erabaki zuen Hezbollah-rekin Libanon zuen misil trukea beste maila batera eskalatzea, eta erabateko gerra hastea.


Enarak beti itzultzen dira

Maule, 1892. Zaraitzu ibarreko zortzi emakume espartingile Zuberoako hiriburutik etxera abiatu ziren, baina bidean, Larrainen, elurteak harrapatuta, hotzak hil omen zituen denak. Zortzietatik zazpiren izenak iritsi zaizkigu: Felicia Juanko, Felipce Landa, Dolores Arbe, Justa... [+]


Eguneraketa berriak daude