Pako Aristi: "Prosa ezin hirira ekarri, erruralak dituk buruan ditudaneskemak"


2021eko uztailaren 16an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Pako Aristiti elkarrizketa.

"IRAILEKO IPUIN ETA POEMAK" KALERATU ELKAR-EKIN
Pako Aristi: "Prosa ezin hirira ekarri, erruralak dituk buruan ditudan eskemak"
Ipuinak ezagutzen genizkion Pakori, baina ez poesiarik. Bere liburu argitaratu berrian bietarik aurkitu dugu: ipuinak Pako Aristiren sinadurapean, eta poemak Sara Balasky heteronimoaren lumatik. Orain sei hilabete hasi omen zuen idazten eta udan osotu.
Pakorengandik hirugarren nobela esperoko zuen agian literatur zaletuak. Ipuinak dira ordea "Iraileko" hauetan dakartzanak, mahukapetik sorpresa eta guzti gainera, poemak ere tartekatu bait ditu heteronimo baten eskutik.
"Bat edo beste bai, baina lehendik ez nian poemarik probatu. Nik ez nekien poeta bat nuenik barruan. Poemak ez dituk oso landuak, a-golpe-de-riñon esaten den moduan eginak baizik, momentu gogor batzutan botatakoak".
Liburuaren egituran poemek zazpi ipuinen kontrapuntu gisan jokatzen dute, amodioa eta desamodioa gaitzat dutela, narratibak herri giroa du ingurune eta hirikoak edo ditugu poemak.
"Piskat ikusi nian ipuinetan zenbait gauza adierazi nahi nuela, baina beti zerbait ahaztu izan banu bezala. Orduan, holako puzzle batean hutsune batzuk beteko balira bezala datoz poemak. Eta kontrapuntu eginaz akaso".
Errurala narratiba eta hirikoa poesia
Pakoren ustez, liburu honetan narratiba eta poesia elkar konplementatzera datoz.
"Bi alderdi opuestoak nola konplementatzen diren esaten duk ba. Bikote askotan ikusten diagu bi pertsona oso desberdinak maiteminduta: bata altua eta bestea txikia, bata polita bestea zatarra, lodia eta mehea. Nolabaiteko sinbiosi bat, esango niake".
Ostera, galdetu nahi izan genion, noski, ea zergatik girotu dituen hain zuzen mundu erruralean ipuinak eta hirian poemak.
"Saio batzu kenduta, nola poesiak azken urteotan naturaren mundua jaso duen batik bat, eta nola nik kontra egiteko joera piskat badudan, ba poema urbanoak eta sortu nahi izan diat, nahiz eta barrutik horrela atera zaidan bestalde. Prosan igual pausua emana dago urbanotasun hori hartzeko... eta hala ere poesian errazago portunatu zaidak: Eta fletxa txiki batzuk bezala atera dituk".
Prosa idaztean ingurugiro erruralerako joera ezaguna da dena den Pako Aristigan,
"herri txikietako bizitza, esaldi pausatu eta luzeagoak. Donostian idatzi nizkian, baina herrira joan nauk. Ezin, ezin ekarri prosa. Horiek dituk buruan dauden eskemak, eta ez zegok aldatzerik hain bizkor".
Desamodioa gai duela, bihozpera agertu zen idazlea ere liburuaren aurkezpenean. Woody Allen-en September filmea gogorarazi digula aipatu genion.
"Ba begira, liburua pelikula ikusi baino lehenago pentsatua bazegoen ere, pelikula ikusi nuenean bururatu zitzaidan liburuari ere September deitzea. Horregatik gero "Iraileko ipuin eta poemak".
Nobela gordeta, gorputz hartzen
Ipuinak idazten ari zela entzuna genuen, eta guk pentsatu nobelarako zubia eraikitzen ziharduela Pakok.
"Ba nobela hor zegok, lehen bertsio amaitu batean. Gordeta, aparkatua zeukeat kutxa handi baten barruan sartua. 300 orrialde dituk eta urtebete edukiko diat han. Prosa urbanoaren intento bat baziok hor, etortzen duk hirira bai, baina oso seguru ez nengoenez, nahiago izan diat datorren udaberrian irakurri eta ea ze inpresio egiten didan".
Hemendik aurrerako asmoak bidaiatzekoak ditu. Cubara abiatuko omen da. Eta handik etorrita, motorra hartu eta penintsulari bira emango kostatik barrena.
"Jack Kerouac-en "On the Road" irakurri nian eta badakik, holako zerbait sartu zaidak".
GORKA ARRESE
Datorren urtean nobelari helduko dio. Bere prosa hirira ekartzen saiatuko omen da orduan.
60


GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaPoesia
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakARISTI1
PertsonaiazARISTI1
EgileezARRESE1Kultura

Azkenak
Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]


“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Albiste izan da Gasteizko Errota auzoa azken asteetan, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak burutzen baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]


2024-11-25 | ARGIA
A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]


Udazkena agurtzen negua besarkatzeko

Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]


2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue
Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]


2024-11-25 | Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.


2024-11-25 | Garazi Zabaleta
Gaztaina feria basaburuan
Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]


Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


Eguneraketa berriak daude