Anje Duhalde: "Norberak behar du bere bidea egin, ez musika estilo batean, egiteko era berezian baizik"


2021eko uztailaren 23an
Anje Duhalderi elkarrizketa.

"NAHAS-MAHAS" DISKO LUZEA KALERATU BERRI DU: 10 KANTUZ OSATUA, I.Z. DISKOETXEAREN ESKUTIK
Anje Duhalde: "Norberak behar du bere bidea egin, ez musika estilo batean, egiteko era berezian baizik"
Errobi taldean hasi zen Anje Duhaldek bere hirugarren diskoa kaleratu berri du bakarka. Diskoaren izenburuak adierazten duen bezala, nahas-mahas, orotariko doinuak aurkezten dizkigu honetan, ohi duen gisan soinu garbiz eta kanturako melodia goxoki zaindu.
Iparraldean bizi den arren, Anje Duhaldek Hegoaldean egiten du kasik bere bizitzaren erdia, kantaldiz kantaldi aspaldidanik, eta taula gainean ari ez denean ere musika munduarekin lotuta gehien bat, hala nola Baionako Gure Irratian. Donostian atzeman genuen guk, Imanol Urbietak Amaran duen estudio ttikian, eta gipuzkeraz solastatu zitzaigun, primeran ikasia.
ARGIA.–Hamar kantu bildu dituzu "Nahas Mahas" honetan.
A. DUHALDE.–Aspaldiko gogoa nuen honelako zerbaiten egiteko, doinu orotako kantuez osatutako diskoa. Bestalde, bai eta ere jende batzuri beharbada erantzun bat bezala egiteko. Jende askok galdetu dit: 'hik ze estilo daukak?, hik finkatzen ahal duk hire estiloa?'. Eta ez zaidak inoiz gustatu horrelako galdera bat, ze musika estilo ugari bait dizkiat gogoko eta nere baitan dizkiat bai rock bai folk, izan jazz izan saltsa, eta musika herrikoi eta tradizionala... Orai arte egin dudana duk piska bat nahastu, baina ez huen nabarmentzen disko honetan nabari den bezala. Apropos egin diat, doinu bat hartu eta hori landu kantuan, eta gero beste bat.
Hor aurkitzen ahal dituk " Los Lobos" californiarren doinu bat ["Ezinbestean" izenekoa], eta aurretik Brassens-en melodia bat ["Fama Txarra"]; segidan Manex Pagolaren bat ["Astiria Mendian"] eta azkenik kantu herrikoi bat ["Nere sortetxeari"]. Hori duk nolabait jendeak ezartzen dituen etiketa apurtzeko edo. Horregatik izan duk baita ere "Nahas-Mahas" hori.
A.–Hirekin dabiltzan mutikoek ere erraztu diate hori...
A.D.–Hori hasi huen aurreko diskotik. Egin nian apostu bat bezala, adibidez, trikitixa erabiliz, baina ez normalean erabiltzen zen moduan, baizik eta gehiago chicanoek edo blues egiten dutenek darabilten moduan, soinu diatonikoz nahi baduk. Eskerrak hor aurkitu nuela Joseba Tapia (aurrekoan), eta geroztik ezagutu diat orain gurekin moldatzen den Joxean Goikoetxea, nahiz soinu kromatikoarekin egin. Uste diat hemen dugun musiko interesanteenetariko bat dugula.
Esku soinuaren kolorea ez diat oraindik, nere ustez, ongi finkatua. Urte bete eskas lanean ari gaituk, baina hemen oinarri bat jarri diagu agian geroari begira zerbaiten egiteko. Gero beste modu batean, Tapiak ere aipatu zidan bere hurrengo diskoan gitarra eta sartuz nahi duela zerbait egin eta hortik baliatu gaitezke denok elkarrekin. Ate batzu irekitzen ahal ditu, nahiz eta ez musika mailan berrikuntza eta iraultzarik ekarri.
A.–Musika garbia entzun dugu disko honetan. Melodikoa da abiatu duzun ildoa.
A.D.–Norberak behar du bere bidea egin. Uste diat norberak behar duela finkatu, ez musika estilo propio batean, baizik eta musika egiteko era berezi batean. Egia duk, Errobi-n ere, nere iduriko, gauza garbi hori nabari zela, garai batean rockari zuzenduagoa bazen ere. Baina bai Mixel Ducau-k bai nik ere ukan diagu arregloak eta zaintzeko modu hori. Esan nahi bait da, melodia aldetik beti hurbildu garela tradizional aldera, nahiz eta arregloek beste gauza bat ekarri.
Soinu garbia maite diat. Garrantzia gehiago ematen zioat melodiari edo ahotsaren erabilerari, ezen ez eta kriston inprobisazio bati gitarran edo hola. Ahotsak egiten duen armoniari garrantzi gehiago ematen zioat, bestea ukatu gabe, noski.
A.–Dantzarako propio eginak ziruditek. Doinu batetik besterako erritmoen aldaketek kantaldi edo jalaldi batean gauden itxura eman ziguk.
A.D.–Denborarik gehiena jaialditan pasatzen bait diat jotzen. Hori alde batetik, baina ez diat pentsatu aurretik hola izan behar zenik. Hama bost kantu neuzkan eta hamar eskaini dizkiat. Nahi nian izan zedila kontraste hori, jendeak ez dezan pentsa Anje Duhalde hau edo hori duk eta besterik ez.
A.–Erreferentzia gisan aipatu dituk arestian Los Lobos edo Brassens. Baina beste kantari bat baduk hiretzat erreferentzia nagusiagoa, Paul Simon; ez da hala?
A.D.–Bai, orain hona zetorrek gainera. Han izango gaituk! [farreak]. Niretzat Paul Simon izan duk –ez Simon & Garfunkel, baizik eta Paul Simon bera–, bai 70. urtetan bai folk hasi zenean, garai honetan oraindik ezagutzen diren doinu sonaturikoen egilea. Melodian maisua duk agian. Eta hara non Paul Simonek 87an ateratzen duen disko bat beltz batzuekin. Plazer handia egin zidak eta uste diat bere ondoren beste pilo batek segitu diola. Beste herrialdetako musikaren erabilera oso inteligenteki egin izan du beti berak. Lehenetariko kantari zuria izan huen reagge bat atera zuena, ez duk ahantzi behar hori, 75ean. Melodista eta kantuegile bezala eta beste herrialdetako musikaren konprenitzaile bezala lehenetarik jarriko nukeena duk Paul Simon.
A.–Dantzaldiz dantzaldi entzuten haugu. Diskozale baino gehiago maite duk jendearen aurrean?
A.D.–Gaztetandik hasi niñuan eta hala jarraituko diat. Nere oinarriak horiek dituk nere lehen eskola jaialdiak izan dituk. Dantzaldietan daukak kantaldian ez duan hartu-eman hori, jendeari hurbilagoa haiz, eta nola festa giroan hagoen ez haiz hain erdigune 'mitifikatua', baizik eta festaren partaide bat gehiago. Hori sartu diat nere baitan, ezin diat aldatu, ez diat aldatu nahi, nere nortasuna horretan finkatzen dudalako. Batzuk oso hotz-hotzean hartzen diate beren lana, detaile guztiak finkatu, gauza guztiak xeheki pentsatu...
Nik ez diat kontua horrela ikusten, eta beharbada nere akats bat izan liteke. Baina, nere barruan koherentzia izan badaiteke ere, disko bat egiterakoan, hau adibidez, hor utzi diat estudioan egiteko lan bat; esan nahi bait da, ez inprobisazioa, baina nolabait hurbiltzen zaiona, gauza batzuri askatasun piskat utzi grabaketarako orduan, esperientziak gero kontrolatu ahal dituenak. Momentuan momentuko berotasuna ekartzen dik horrek. Hori duk jendearekiko kontaktuarekin gertatu ohi den bezalakoa, baina estudiora eramana.
A.–Lan asko egiten duk hire musikaz gainera...
A.D.–Bai, agian gehiegi. Denboraldi bat duk ordea hori. Esperientzia gisan ona duk Gure Irratian lan egitea, eta gero Bertsolarien Elkarteak egin dituen lan horietan (eskolartean bertsoak ikasteko lan hori)... Datorren urtean gutxixeago hartuko diat. Bazeudek beste proiektu batzu.
A.–Proiektu berriak?
A.D.–Hobe izaten duk ez aipatzea batere, ezen eta gero ez dituk gauzatzen... Tira, Xabier Amurizarekin agian... eta gero gerokoak. Hurrengo diskoa, Duhalderena, guztiz beste gauza bat izango duk... Brassens-en kantuekin bide egitea... Denborak esango dik.
GORKA ARRESE
Manex Pagolaren kantuaren aldamenean, Gillaume Irigoye-nen hitzen ironia sarkastikoa, edota Jakes Ahamendaburu-ren poema bat.
48-49


GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakDUHALDE1
PertsonaiazDUHALDE1
EgileezARRESE1Kultura

Azkenak
2025-02-20 | Manex Gurrutxaga
EH Bilduren barne kongresuaz: behin betiko integraziorako bidea

Hilabetearen hasieran egin zuen EH Bilduk III. Kongresua, Iruñean. “Ez ohiko ondorioak” ateratzeko balio duen “ohiko kongresua” omen da, edo horrela jaso dute behintzat Zutunik ponentzian, zuzendaritzak proposatu eta militantziak aho batez onartu... [+]


2025-02-20 | Sustatu
Euskorpora elkartea eta Euskorpus aurkeztu dituzte

Euskorpora elkartearen aurkezpen ekitaldi jendetsua izan da asteazkenean Donostian, eta Euskorpus izeneko egitasmoaren berri eman dute bertan. Euskorpus euskarazko hizkuntza baliabide digitalen banku bat izango da, eta 5 milioi pasa inbertituko ditu Eusko Jaurlaritzak bertan.


Trumpen irain artean, ostegun honetan bilduko dira AEBetako Ukrainako gerrarako ordezkaria eta Zelenski

"Diktadore" deitu eta Ukrainaren gerra hasi izana leporatu dio Volodimir Zelenski Ukrainako presidenteari Donald Trumpek. Azken egunetako giroa baretzeko asmoz eta Ukrainako Gerraren bukaeraz hitz egiteko elkartuko dira Trumpekin, ondoko astean, Emmanuel Macron... [+]


2025-02-20 | Irutxuloko Hitza
Eñaut eta Joseba Alvarezen aldeko elkartasun dinamika abiatu du Piztu Donostiak

Urtarrila amaieran ezarri zieten 5.000 euroko isuna ordaintzen laguntzeko txartelak jarri dituzte Herria, Marruma eta Platero tabernetan.


Udaltzain eredu “hurbila” bultzatzeko, lan eskaintza bateratua egingo dute Zumaiak, Getariak eta Azpeitiak

"Konfiantza eta gertutasuna" oinarri izango duen Udaltzaingo eredua nahi dute Zumaia, Getaria eta Azpeitiko udalek. Horretarako, udalerri horiek ondo ezagutuko dituzten bost udaltzain kontratatuko dituzte elkarrekin eta hautagaiei B2 euskara maila ere eskatuko diete.


2025-02-20 | Gedar
Gasteiz eta Burgos artean AHTa eraikitzen hasteko lanak, aurrera

2.000 milioi euroko kostua izango dute AHT Madrilekin eta AVE trenarekin lotzeko aurreneko lanek. Asteburuan egin dute manifestazio bat Iruñean, AHTa eraikitzeko obretako esklabotza-baldintzak salatzeko.


2025-02-20 | Xuban Zubiria
Friedrich Merz kontserbadorea, Alemaniako hauteskundeak irabazteko faboritoa

Olaf Scholz lehen ministro sozialdemokratak berde eta liberalekin zuzendutako “semaforoaren” gobernu koalizioa hautsi zen urte amaieran. Igandean Alemaniako kantziler berria aukeratzeko hauteskunde orokorrak izango dira, eta, inkesten arabera, kontserbadoreen... [+]


Leonard Peltier: “Azkenean libre naiz, gaurkoa egun ederra da”

49 urte preso pasa ondoren, libre utzi dute Leonard Peltier AEBetako ekintzaile autoktonoa. Otsailaren 18 honetan heldu da bere senide eta lagunen artera 80 urte dituen preso-ohia.


Zinegile baten “Israelen aurkako diskurtsoa” ari dira ikertzen Alemanian

Berlinale zine jaialdian gertatu da joan den asteburuan. Jun Li zuzendariak, Queerpanorama lan berria aurkeztu zuenean, printzipio ideologikoengatik Alemaniara ez joatea erabaki zuen Erfan Shekarriz aktore irandarraren testu bat irakurri zuen oholtza gainean: "Ibaitik... [+]


Migratzaileak delinkuentziarekin lotu eta mugen kontrola areagotzearen alde egin du Pirinio Atlantikoetako prefetak

Espainiako Estatutik Frantziakora “legez kanpoko” gero eta migratzaile gehiago igarotzen direla argudiatuta, mugetako kontrolak indartzea begi onez ikusi du Pirinio Atlantikoetako prefetak. Migratzaileek delitu txikietan “eragin hautemangarria” dutela... [+]


Kanibalismoa bizirauteko

Poloniako Maszycka kobazuloan duela 18.000 urteko arrastoak topatu zituzten XIX. mendearen amaieran. Baina berriki giza hezurrak teknologia berriak erabiliz aztertu eta kanibalismo zantzu garbiak aurkitu dituzte. 

Ez da ikerlan bat ondorio horretara iristen den lehen... [+]


Aliatuen errekorrak

Porzheim (Alemania), 1945eko otsailaren 23a. Iluntzeko zortziak jotzear zirela, hegazkin aliatuak hiria bonbardatzen hasi ziren bonba su-eragileekin. Erasoak sarraski izugarria eragin zuen denbora gutxian. Baina Pforzheimen gertatutakoa itzalean geratu zen, egun batzuk lehenago,... [+]


Zer gertatu da DBH 2n? “Ezohiko bi jaitsiera handi” nabarmendu ditu ebaluazio diagnostikoak zientzia eta gaztelanian

Matematika, zientzia, euskara, gaztelania eta ingelesa konpetentzietan EAEko ikasleek duten maila neurtzen duen ebaluazio diagnostikoaren emaitza festan, 13-14 urteko ikasleek zientzia eta gaztelanian izan duten deskalabrua "zuhurtziaz" gogoetatzeko beharra adierazi... [+]


Eta hemen gaude berriro, erlijioa eskolan

Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]


Eguneraketa berriak daude