"Gehiengoak independentzia nahiko balu orduan planteatu beharko litzateke arazoa"


2021eko uztailaren 23an
Javier Corcuerari elkarrizketa.

"Gehiengoak independentzia nahiko balu orduan planteatu beharko litzateke arazoa"
ARGIA.–Zer da zuretzat autodeterminazio eskubidea? Nola definituko zenuke?
JAVIER CORCUERA.– Nazio bezala definitutako giza-kolektibo batek politikoki bere buruaz erabakitzeko –estatu berezi bezala, beste baten barruan– daukan ahalmena izango litzateke.
A.–Oinarrizko eskubidea al da?
J.C.–Ez, ez da eskubide bat. Eskubidea babesturik dagoen eta garantiadun zerbait da. Judu bazara Alemanian ez duzu bizitzeko eskubiderik. Autodeterminazio eskubidea, independentzia eskubidea hobe, nahikunde izan daiteke, ikurra... baina eskubide izango litzateke araudi juridiko batek zilegiztatuko balu. Gauza bat da herri batek independentzia nahi izatea, eta bestea eskubide izatea. Eskubide izateko norbaitek ezagutu behar du. Norbaiti zerbait galdatzeko aukera duzunean dago eskubidea. Zuzenbidearen eta eskubide naturalen hesparruan sartzea, nahikunde politikoarena alde batera utzita, arriskutsua izan daiteke.
A.– ONUk ezagutzen du. Eskubidea bera erreibindikatzen da.
J.C.–Noski. Gauza diferentetaz ari gara, Rodesia ingelesen kolonizazioan, Hego-mendebaldeko Afrika... Kolonizazio egoera batean, jendeak ezin duenean bere gogoa adierazi... beste zerbaitetaz ari gara. Hesparru horretan bai. Badago ONUren deklarazio bat erabilgarria izan daitekeena. Baina ez da hemen daukagun arazo bera.
A.–ONUk egiten duen deklarazio hori ezin al da Euskadin aplikatu?
J.C.–Nere ustez ez.
A.–Zergatik?
J.C.–Hau ez da kolonia bat, hau ez dago inork inbadituta eta hemen ez da demokraziarik falta. Nahiko bide politiko eskaintzen dituen lanabesa uste dut sortu dugula independentziazalea den jendeak bere nahikundea ager dezan. Alderdiak hauteskundeetara aurkezteko moduak daude. Hauteskunde horietan aurkeztutako proposamenen arauera argi daiteke herri honek independentzia nahi duen ala ez. Noizbait argi geratzen bada herri honek independentzia nahi duela oraingoa ez den beste arazo bat izango dugu. Orduan, ikuskizun dauden bide politikoetatik, begiratu beharko litzateke nola bete herri horren independentzia. Irlandak independentziaren alde borroka egiten duenean ez da eskubide kontua, garbi dago giza-multzo batek, herri batek, independentzia nahi duela. Euskadin ere uste dut ez litzatekeela planteatu beharko planteatzen den formalismoz; esaten da "ezagutu behar digute independentzia nahi dugun ala ez erabakitzeko gaitasuna". Nahasiegia da. Herri honen gehiengoak erakutsi izan balu independentziarekiko gogoa orduan beste litzateke arazoa, bilatuko genuke aterabidea. Nola? Espainia konbentzituz edo, fikzio eginez, Konstituzioak Espainiaz hitzegiten du eta zerbaitek Espainia izateari uzten baldin badio bada ez litzateke ezer aldatuko. Ez daukat oso argi Zeuta eta Melilla Marokora pasako balira Konstituzioa aldatu beharko genukeen.
A.–Gauza formala dela diozu. Estatu demokratiko batek eduki beharko luke herri baten independentzia nahia konpontzeko biderik...
J.C.–Beharrezko ikusiko nuke planteatzen diren arazoak konpontzeko biderik izatea. Baina arazoak planteatzen direnean. Uste dut ari garela herri honen gehiengoak independentzia nahiko balu bezala. Zergatik? Hitzez jolas egiten dugulako. Egia izan daiteke gehiengoa autodeterminazioaren alde egotea, abstraktoan. Baina badirudi hortik ateratzen den ondorioa dela independentziaren alde daudela. Beraz egoera hau ez da legezkoa. Beraz demokraziarik ez dago. Uste dut autodeterminazioaren arazoa arazo faltsua dela.
A.–Esan al daiteke batzuk dioten bezala herri hau autodeterminatuta dagoela?
J.C.–Herri honekin egin beharko litzatekeena da gutxiago jolas gutxiago politika fikzioarekin. Etsipen jokoa ez egitea. Nik uste PNV etsipen jokoa egiten ihardun dela arma politiko bezala. Gauzak lortzeko. Legezko gauzak agian, baina ordaindutako saria handia izan da, boterea deslegitimatu bait da, botere demokratikoa deslegitimatu baita. Ez zait gaizki iruditzen boterea kritikatzea, baina botere moduren bat ez badugu lejitimatzen, ustelduz goazela uste dut giza-talde bezala. Orduan biolentziarik eroena lejitimatuz amai daiteke. Iruditzen zait era honetako dinamikak esnatu direla. Eta nahiz eta ETA amaitu, ojala laister amaituko balitz, ez nago ziur autonomo modukoek ez ote duten jarraituko.
A.–Beraz, zure ustez ez dago autodeterminazio eskubidearen beharrik...
J.C.–Ez, ez da behar ez denik. Inon ikusten ez dudanez, iruditzen zait zerbaitegatik izango dela. Arazoa planteatuko balitz, herri honen gehiengoak independetzia nahi duela planteatuko balitz, irtenbidea bilatu beharko litzateke, noski. Eta gustoko ez duenak aldegin beza!
I.Z.
24, 25


GaiezPolitikaEuskal HerrEkitaldiakAberri Egu
PertsonaiazCORCUERA1

Azkenak
1936an kontzentrazio esparru izandako Pequeña Velocidad pabiloia mantendu egingo dute Irunen

Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]


Irakasle baten jazarpena eta ukituak
EHUk baieztatu du hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela

EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]


Tabakoaren kea irensten duten haurrek erretzaile aktiboen antzeko arrastoak dituzte DNAn

Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.


2025-02-12 | Hala Bedi
Maren Lazpiur (Ikasle Abertzaleak): “Gizartean gertatzen ari den gorakada erreakzionario horretan, unibertsitatea ez da salbu gelditzen”

Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


2025-02-12 | Euskal Irratiak
Marieniako lurren aldeko militanteen epaiketa, irailaren 9ra gibelatua

Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]


Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


2025-02-12 | Iñaki Barcena
Aroztegiaren silogismoa

Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.

Tesia: Baztango... [+]


Antzinako hegaztien gidaliburua

Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du. 

Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]


Despremu deprimituaren ondarea

Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]


2025-02-12 | Edu Zelaieta Anta
Gainbabesaren desbabesa

Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]


Harreman publiko-komunitario-kooperatiboak eraikitzeaz

Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]


Eguneraketa berriak daude