"Eritzi ofiziala zen lehen, orain egia esaten dugu"


2007ko otsailaren 21ean
Mosku Irratiko Victor Txerevskiri elkarrizketa.

Mosku Irratiko Victor Txerevski:
"Eritzi ofiziala zen lehen, orain egia esaten dugu"
Victor Txerevski Mosku Irratiko Kanporako zerbitzuaren arduraduna, Euskal Herriko Unibertsitateko Giza eta Informazio Zientzien Fakultateak antolaturiko "Mass-Media eta Perestroika" izenburuko ihardunaldietan aritu gara berarekin. Glasnost edo irekitze informatiboa eta Perestroika izan dira ikutu diren gai nagusiak eta honi buruz ere zertxobait azaldu digu Txerevskik.
Mosku Irratiak 66 hizkuntzetan egindako saioak emititzen ditu gaur egun, hauen artean euskarazko programak ere topa daitezke hileroko 18ro, emanaldi hauek joan den Abuztuaren 18az geroztik aideratzen direlarik. Zerbitzu honen helburua SESB-eko eguneroko bizitza ezagutzera ematea da Txerevskiren esanetan.
Kazetari honen aburuz Mosku Irratia entzuten dutenek nahiko ondo ezagutzen dute Sobietar Batasuna, irratsaio askotan sobietarrek berauek bere arazoak azaltzen bait dituzte; era berean hortxe bizi diren euskaldunek bere esperientzia pertsonala ezagutzera ematen dute. Bere ustez informaturik egon nahi duenak izan dezake, hemengo egunkariak irakurri arren, irratiaren informazio osagarria, gero hango irudi zehatza egiteko. Baina hona heltzen den informazioa egiazkoa izaten delakoan dago, lehengo mitoak guztiz ahaztu direlarik.
ARGIA: Glasnost dela eta informazio eta eduki mailan aldaketarik izan al da?
TXEREVSKI: Bai noski. Adibidez edukia aldatu dugu; lehen irazkin gehiago sartzen genituen. Baita sobietar arazoei buruz hitzegitean aldaketa asko izan dira; iraganean dena oso ondo zegoen, ez genuen arazorik, gure sistemaren gauza onak baino ez genituen ikusten, denak ondo zebiltzan. Orain egia esaten dugu, etxebizitza, merkantzien kalitate edota elikadura arazoak ditugula esaten dugu. Sobiet Gorenerako hauteskunde kanpainan eritzi ezberdinak azaltzen ditugu; Perestroikaren alde zein kontrako alderdikideen eztabaidak ere ematen ditugu.
Lehen iritzi ofiziala baino ez zegoen, orain batzu agertzen dira. Gaur egun Mosku Irratiko kazetarien ikuspuntua eta ofiziala ez dira beti bat etortzen. Nazioarteko zein estatu espainarrean gertatzen denari dagokionez ere aldaketak izan dira. Gertaera bat dagoenean ez dugu uste ofiziala eman behar, gurea baizik. Gauza bat da gobernuen arteko harremanak eta bestea, guztiz ezberdina, kazetariek pentsatzen duguna.
A: Hala eta guztiz ere, Mosku Irratia ofiziala da, badago beste irrati batzuk ateratzeko biderik?
TX: Galdera bera egin digute alderdiei buruz, horregatik honetaz hitz egin nahi dut lehen. Franco hil ondoren eta espainiar demokrazia izan zelarik, itzalean zeuden hainbat alderdi politiko legalizatu ziren, baina aurretik zeuden. Orain galdetzen digute noiz izango ditugun alderdi politiko gehiago Sobietar Batasunean. Nik zera erantzuten diet, orain ez dagoela alderdirik, ezta ezlegaltasun egoeran ere, orduan zer legaliza daiteke. Sortuko direnean arazoa nola gainditu aztertuko dugu.
Gauza bera gertatzen da irratiei dagokienez, oraindik ez da irrati gehiago izateko arazoa sortu. Estatu espainiarrean badaude auzoko irratiak. Nik uste dut etorkizunean Moskun ere izango direla. Mosku 30 udalek edo osatzen dute, seguraski erakunde bakoitzak bere irratia izan nahi du, baina oraindik ez dute eskatu. Moskun telebista saio bat dago, beronetan auzokoek parte har dezakete bere salaketa, kritika edota eskaerak aurkeztuz.
Aipatu behar dut SESB-ean dagoen prentsa legearen arabera, biztanle batek erakunde publiko baten lana salatzen edo kritikatzen badu, honen arduradunak erantzun behar duela hilabete pasa baino lehen. Erantzun honen kopia bat dagokion ministraritzari bidali behar dio, beste bat salaketa agertu zen egunkarian argitaratu ere; horrela egiten ez badu bere postutik kendu egingo dute.
Bestalde, kazetariek kritika bat egiten dutenean frogatu behar dute eta egia osoa azaldu, bestela "Gatazken Batzordeak" zigorturik izango da.
A: Zuek euskerazko saioan Euskal Herrian izaten diren gertaerak azaltzen dituzue. Ze informazio duzue gure herriari buruz eta ze irudi dago Sobietar Batasunean guri dagokigunez?
TX: Euskaldun eta sobietarren arteko harremanak oso estuak dira, guda zibilean haur euskaldun asko etorri zitzaigun Sobietar Batasunera, askok nazien aurka borrokatu zuten gure armadako soldaduekin, gehienek bizia galduz. Historian beste adibide bat ere badugu, nafartar batzuk Napoleonen armadarekin etorri ziren hona burrukatzera eta ailegatu bezain laster guregana pasatu ziren, gero gure gobernuak armak eta untzi bat eman zizkien Cadiz-eko Gorteak defenda zitzaten.
Arazo politikoari dagokionez esan behar da ez garela sartzen estatu espainiarreko barne arazoetan, gure eritzia ematen dugu baina ez dugu ez irtenbiderik ezta aholkurik ematen. Ezagutzen denez gu biolentziaren aurka gaude politikan -hau eritzi ofiziala dela dio berak uste duena azaldu nahi barik- Euskadiko arazoa bide politikoaren bidez gainditu behar dela uste dugu. Ikusi dut Iranizu Mugetaren aldeko manifestazioa, estudiante honi egindako erasoa lotsagarria da herri zibilizatu batetan. Gatazka bat dagoenean bi aldeek hitz egin behar dute, besteen interesak eta nahiak ere kontutan izan behar dute.
Guk biolentzia asko jasan dugu historian zehar eta orain ez dugu gehiagorik.
A: Nola eta noiz hasi ziren euskarazko saioak?
TX: Nik aspalditik neukan asmo bat zen, baina gure herrian oso pertsona gutxik zekiten euskara, georgiar neska bik eta hemen bizi diren estudiante batzuk besterik ez, baina ezin genuen aurrera joan. Joan den abuztuaren 18an hasi ginen Euskal Herriko Unibertsitateko irakaslea den Gorka Palazio etorri zenean, berak lagundu gintuen proiektua eraikitzen. Geroxeago beste kazetari batzu etorri ziren, aipatzekoa da ere Josean Manterola bertsolariak saio batetan parte hartu zuela. Orain bi kazetari euskaldunek lan egiten dute Mosku Irratian. Bidai hau dela eta Unibertsitateko zein Kazetetako arduradun batzuekin elkarrizketatu dut jende gehiago etorriko zaigulako asmoz. Era berean hona etortzen diren euskaldunak Mosku Irratitik pasa daitezke, oso harrera ona izango dute.
ARANTZA GUTIERREZ
48-49


Gaiez\Politika\Nazioartea\Estatuak/Na\ERRUSIA
Gaiez\Komunikabid\Irratia\
Pertsonaiaz\TXEREVSKI1
Egileez\GUTIERREZ2\Komunikabid

Azkenak
2025-01-19 | Urtzi Ugalde
Agur, amatxu

Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.

Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]


Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


2025-01-17 | ARGIA
Spoiler, gurasokeria, ziborg, santujale eta guakamole, Euskaltzaindiaren Hiztegiko azken eguneratzeen artean

2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.


Jesus Carrera “diktadurak sortutako egoera bidegabeen biktimatzat” aitortu du Hondarribiko udalak

Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.


Tokiko espezieekin osatutako basoa landatzeari ekingo diote igandean Arrankudiaga-Zollon

Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.


2025-01-17 | Antxeta Irratia
Dagoeneko 1.000 autoinkulpaziotik gora bildu ditu J’accuse kanpainak

Irunen autoinkulpazio sinadurak biltzeko deia luzatu dute San Juan plazan urtarrilaren 18an, larunbatarekin, 10:00etatik 13:00era. Urtarrilaren 26an «modu masiboan» Irunen hasiko den manifestazioan parte hartzera deitu dute eragileek, «migrazio politika... [+]


2025-01-17 | Gedar
Soraluzen ‘desokupei’ aurre egiteagatik deklaratu beharko du lagun batek

 Ekainaren 5ean bota zituzten Desokupacyl enpresako bi matoi Sorazuletik, eta bi pertsona identifikatu zituen Poliziak. Urtarrilaren 29an deklaratu beharko du haietako batek.


Ezezkoa eman dio Eskoriatza eta Aramaio arteko parke eolikoari Espainiako Gobernuak

Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.


Bizkaiko Foru Aldundiko langileen eta euskararen alde elkarretaratzea egin dute Bilbon

Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bizkaiko Foru Aldundiko langileak elkarretaratzea egin dute langileen egonkortzearen eta euskalduntzearen alde.


Eguneraketa berriak daude