Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

osteguna 2024ko abenduaren 26an

Josetxo Lizartza:"Jendeak ez ziok inportantziarik eman nahi kirol kazetariari"

2021eko uztailaren 16an

Josetxo Lizartzari elkarrrizketa

Josetxo Lizartza:"Jendeak ez ziok inportantziarik eman nahi kirol kazetariari"
Josetxo Lizartza, 32 urte, leitzarra. Gaztetatik ekin zion komunikabideetan lan egiteari, Herri Irratian hasita azken bi urteotan ETBn kirol kazetari gisa lortu duelarik sona puskat. Hamaika plaza korritu ditu pertsonalitate herrikoi honek honezkero, futbola, pelota, txirrindularitza eta beste bere euskara ederrez haizatuz. Estatu mailako Antena 3 kate pribatuan hasi da berriki, Donostian eraiki behar duten irrati emisorako arduradun bezala. Guzti honen inguruan mintzatu zaigu luzez.
GALDERA: Nolatan hasi zinen komunikabideetan lanean?
ERANTZUNA: Hasi, hasi egin ninduan Ilazki euskaltegian lanean ari nintzela. Ilazkin bahituen orduan Herri Irratian ari zirenak, Iñaki Zubizarreta eta hauen bitartez lantxo batzuk egiten hasi ninduan eta gero hor tartean gertatu huen egin zela Euskal Irrati Telebistarako eskola bat, kursilo batzuk egin nizkian eta horien amaiera aldera beka bat eskeini zigutean lau lagunei edo, eta horietako bat huen Donostiako Herri Irratian lan egiteko. Pako Sagartzazu eta hauekin hasi ninduan goiz parteko lanak egiten sasoi hartan, normala denez ikasten eta laguntzen.
GALDERA: Herri Irratian ikasita Euskadi Irratira aldegin zenuen hau martxan jarri bezain pronto, ezta?
ERANTZUNA: Nolabait Herri Irratiko ekipoa izan huen Euskadi Irratiko aurrenekoa. Oterminek hasieratik hitzegin zian gurekin, aurkeztu eta lanean hasi gintuan. Gertatu huen neri eskaini zidatena egingo nuela irratian eta gero egiten hasi nintzena ez zela gauza bera. Hasieran proposatu zitzaidaan goizeko programa bat zuzenduko nuela eta kiroletan ere izango nuela aukera, eta gero hasi hituen kuadrikulatzen, "hik hemen egon behar duk" eta horrela. Gertatzen duk gu ez geundela hala ohituta eta nik ez nuela hori nahi eta baneukala beti Herri Irratiaren eskaintza, soldata ere ondo samar segitzeko modukoa huen eta hara jo nian berriz. Ez huen izan oso traumatikoa aldegitea Euskadi Irratitik.
GALDERA: Hau honela, ze asmoz itzuli zinen Herri Irratira?
ERANTZUNA: Bazegok irratian betidanik desaprobetxatu samarra egon den ordu bat, audientzi potentziala haundiena jeisten deneko hori, eta beno nik horrela planteatu nian garai hartan, aprobetxatu zitekeela, hor egin zitekeela lan polit bat eta hori huen ahalegina piskat, audientzia gutxi galdu zedila ahal balitz. Orduan egin genian "Herriko Taberna" delako hori, kultura oso zentzu zabalean hartuta, asmoa hori huen, kultura programa izan zedila baina jendea konturatu gabe kultura programa bat zela. Nik uste poliki ateratzen zela, hori huen kontua, lasai samar egina, konplikazio haundirik gabe, programa atsegin bat. Geroago hasi ninduan kiroletan, futbola, pelota...
GALDERA: Kirol kazetari bezala ezagutu zaitu jendeak azken bi urteotan ETBn. Zer dela-ta espezializatu zara kirol kontutan?
ERANTZUNA: Kirol zaletasuna edukitzea ez duk arritzekoa herri honetan. Beti izan nauk kirolzale eta batez ere pelota munduan oso sartuta ibili nauk. Hortaz aparte, nere aukera izan ez balitz ere hor jarriko ninduten zeren neri esan zidatean beharrik haundiena momentu horretan hor zegoela.
GALDERA: Kirolari ekingo diogu beraz. Nolakoak dira ETBren berrirratsaioak?
ERANTZUNA: Nere iduriz asko aurreratu da teknika aldetik batipat, lanerako gogoa bazegok eta gauzak ondo egin nahi dituk. Hor bazeudek akatsak eta hutsuneak, errealizadore batek zerbait egin nahi duenean ez bait dik izaten beti nahi duen hori. Hilabete hauetan berrirratsaioen buru ibili naizela eta, jabetu nauk horretaz. Errealizadoreak estimatzen bazian bi talde mugikor behar zituela esaten zitzaioan batekin moldatu behar zuela. Hirugarren mailako ekipo batek eskatzen dik igoal 500 mila pezeta partidua eman ahal izateko, eta seguruenik ekipo horrek ez dik urte osoan hainbeste irabaziko. Hor zegok prezioen problema. Ekipo bakoitzarekin negoziatu behar duk, Liga Profesionalarekin, askotan ezin baita pagatu. Gero, hor bazegok jende bat, brigada bat, mendietan eta ibiltzen dena saltoak eta enlazeak prestatzen. Egun batetik bestera ezin dituk bi berrirratsaio eman adibidez, denbora behar delako bezperako trasteak menditik jaso eta besterako prestatzeko. Berrirratsaio asko utzi dira egitear horregatik, enlazeetako jende problema dagoelako. Hori, dena dela, beti onartu beharreko gauza bat duk ze herri txiki batetako telebista txiki bat bait duk gurea eta bitartekoak halakoxeak dituk. Nik uste diat halere, asko aurreratu dela eta ahalegin pertsonal ikaragarriak egin direla kiroletan ari den jendearen aldetik kasu. Seguruenik ahalegintasun hori beste departamentuetan ez duk nabari.
GALDERA: Asko kritikatu izan zaio betire ETBri ez diola kasu haundirik egiten hemengo kirolari. Nola ikusten duzu zuk hori?
ERANTZUNA: Hau honela, ni kirol arduradun egon naizen bitartean, bi faktore izan dizkiat beti kontutan erretrasmisio bati baietza ala ezetza emateko. Batetik, jendeak izan dezakeen horren egarria eta hori neurtzen ez duk zaila izaten ze badakik futbolak kasu beti zango duela harrera ona, pelotak maila piskat baldin badu ere, eta beno kirol minoritarioak direnean klasifikazio bat egiten duk gure kirolari lehentasuna emanez kirol hori bultzatu nahian dabilen jendeari laguntzeko tresna izan behar dugulakoan hain zuzen.
GALDERA: Indar haundia du kirol kazetariak egun; zergatik?
ERANTZUNA: Izan zitekek indarra baina nik uste diat indar faltsoa dela. Herri honetako jendea ez duk tontoa eta gainera zera, behe samarrean jendeak ez ziok inportantziarik eman nahi kirol kazetariari, jendeak pentsatzen dik kirol kazetaria ez dagoela hain prestatua edo ez dela hain listoa politikaz eskribitzen duenarekin konparatuz. Kirol kazetariak oso bokazionalak dituk denak eta hori profesio askotan ez duk gertatzen. Ez diat uste bestalde inongo aginterik duenik ze azken batean kirola zer duk? Ez dik halako eraginik jendearen bizimoduan.
GALDERA: Ze maila erakusten dute ETBko aurkezleek?
ERANTZUNA: Ez diat uste ikusgarria denik hor aritu garenon maila. Ez zegok ikasteko modurik ere. Zer aukera eman zaiguk ikasteko? Batez. Orduan, ez diat uste aritu behar dugunik "bai txarra dela hori!" esaka, akaso txarra izango duk baina inork ez ziok esan nola egin behar duen eta arazoa hori duk. Gero, arduradun bakoitzaren erantzunkizuna duk zein aukeratzen duen. Ez zekiat nik beti egokienak aukeratu diren baina aukeratu izan diren horiek ez ditek izan ikasteko modurik. Beste batzuk berriz, eta hori salatzekoa duk, ez ditek ondo menderatzen hizkuntza eta beharbada hori larriagoa duk. Ez diat uste komunikazioetan lan egiten ari den jende onena ETBn ari denik. Beharbada garai batean hala pentsatu zitekeen, "hemen bazegok jende bat eta horiek eraman behar ditugu Euskal Herrian euskarazko komunikabiderik inportanteenera". Orain etzegok holakorik.
GALDERA: Aurkezleena baino akats haundiagorik ez al dago ETBn?
ERANTZUNA: Akatsak haundiagotzen zihoaztek organigraman gora egiten dugun neurrian. Zera esan nahi diat: hemen idazlari soil batek izan zitzakek bere falta eta hutsuneak baina neri iruditzen zaidak, herri honetan beste gauzetan gertatzen den modura, organigraman gora egiten den heinean akats horiek nabariagoak direla. Ez jendeak borondaterik ez duelako baizik eta beharbada orain arte ez delako aukerarik izan, kasu honetan telebistarako koadro on batzuk muntatzeko aukera. Koadro intermedio dezente falta dituk. Pertsona egokienak ez zeudek idazlaritzan, kamaretan... baina gora eginda ere hutsunea nabaria duk oso. Gero, ETB mundu guztiak erabili egin nahi dik, partidu politiko zenbaitek, agintea dutenek beren zakura eraman nahi ditek eta erabiltzeko aukerarik ez dutenek erabili nahi ditek ezin erabili dutelako salatzeko. Uste diat kontsentsu bat behar dela ETBn partidu politiko eta euskal munduaren artean.
GALDERA: Egia al da ETB2k praktikan ETB1 jan egin duela?
ERANTZUNA: Nik uste diat poliki-poliki gertatzen ari dela. Nik beti begiratzen zioat Euskadi Irratiaren adibideari, eta jendeak esan zezakek "hi, euskara hutsez nahi duten irratia horzegok", konforme. Baina askoz ere bitarteko gehiago dizkik Radio Euskadik. Hasiera batean esan zen jarriko zutela hura bi hizkuntzetan aditzeko moduan baina hizkuntza bakarrez aritzen duk eta horrek bazeuzkak bitartekoak. Eurokopara ez zen joan Iñaki Elortza Euskadi Irratitik, eta bai Patxi Alonso Radio Euskaditik. Dirurik ez zutelako edo, aitzakia behintzat hori huen eta beno, euskara beti izan duk eskekoa baina behin instituzioetan eta diru baten jabe izanez gero ez dut uste eskekoa behar duenik izan.
ETBn, poliki-poliki, hori gertatu duk, nahiz eta presupuesto gehien ETB1erako den, gertatzen dena duk ETB2k erabiltzen duela ETBren azpiegitura guztia eta gero bere gauza batzutarako beste presupuesto batzuk dauzkala. Nik ikusten diat ETB2ko programa batzuk indartzen ari direla eta horrek kalte egiten diola azkenean gure telebistari. Nik ez zioat ukatu nahi Euskal Herrian bizi den erdaldunari telebisioaren aukera, baina nik uste euskararen aldeko erdaldunek garbi edukiko dutela zer egin nagusiena hemengo telebista batean euskaraz egitea dela. Nik nahiago diat askoz ere kanal bakar bat bitarteko guztiak hor erabili ahal izateko eta kanal bakar horretan bi edo hiru programa onak erdaraz egitea. Bestela, ETB bitan zatitzea tranpa demagogiko bat duk.
GALDERA: Disgustorik edo izan al duzu telebistan?
ERANTZUNA: Beno, batzutan disgusto batzuk izan dizkiagu. Adibidez, kontseilari batek hau esan duela eta egin beharra. Hori ote duk kontseilari baten funtzioa? Ez zekiat non estropadak daudela eta nahi ta nahiez eman behar dela guri esatea? Horretarako gu gaudek.
GALDERA: Irratia eta telebista alderatuz gero, non aritu zara gustoago?
ERANTZUNA: Irratitik telebistarako aldaketa ikaragarria duk, nik banekian hala izango zela baina ez nian uste hainbestekoa izango zenik. Nik irratia oso nerea sentitzen diat, oso gustokoa. Askoz ere zuzenagoa duk irratia, oso hire mende daukak, egin nahi baduk programa on bat hire ahalmenen arabera egingo duk, ez hago beste inoren mende. Telebistan ez duk hori, mila lagunen mende hago: hasi makiladorearekin, kamarak, operadoreak eta produktorearekin bukatu arte. Kate luzea duk eta kate maila batek huts egitea erreza duk hain luzea izaki. Hori duk problema nagusiena eta gero zera, imaginak askoz ere inportantzia haundiagoa zeukak hitzak baino, konturatzen haiz hire rolla bigarren mailakoa dela. Nik uste diat halere, herri hau hitzen sorgin zera horren mende dagoela eta ez dakigula igoal gehiegi imaginekin lan egiten. Lehengora itzuliz, telebistak abantaila haundiak ere badizkik, oihartzun haundiagoa zeukak, baina eguneroko lanerako langilearentzat askoz ere atseginagoa duk irratia. Telebistan agertu egin behar duk, eta nik behintzat ez nian oso gustoko, dezente sufritzen nian.
GALDERA: Irratira itzuli zara berriz oraingoan. Antena 3era. Asetu egin al zara orain bitartean eginiko lanaz Estatu mailako kate pribatu batera jotzeko?
ERANTZUNA: Aspaldian etorri zitzaidaan neri eskeintza Donostiako emisora zuzentzeko eta buelta asko eman nizkioan eta azkenean holako erabaki bat hartzen duzunean ez da izaten arrazoi batengatik, arrazoi pila zegok, batzuk pertsonalak eta besteak profesionalak. Neretzat atseden bat izan zitekek ETBren martxa haundi horretan. Inorrek ez zidak ezer agindu eta beno etzekiat nik komunikabide instituzionaletan noizbait izango dudan zerbait zuzentzeko aukerarik, beste zerbati ere behar bait duk profesionala izateaz aparte.
Nik erantzun osoa izango diat Antena 3en Donostiatik egingo dugun produkzioan, ezin dut izan erantzunkizunik Madriletik egingo dutenarekin. 5 ordu t'erdiko emisio lokala egingo diagu, gurea. Hor bazegok helburu bat, emisora txiki bat maneiatzeko eta zuzentzeko gauza naizela demostratzea nere buruari, honek dituen helburuekin, irrati komertzial eta txukun bat egitea alegia, inguruko entzuleak kontutan izanda. Honezaz gain aukera izan diat hutsetik hasi eta ahal den neurrian jendea aukeratzeko eta pauta batzuk segituz nere modura programazio bat osatzeko eta beno, aukera polita duk.
GALDERA: Eta euskararekin zer gertatzen da, Antena 3ek ze leku utziko dio euskarari?
ERANTZUNA: Antena 3 pentsatua zegok erdaraz egiteko Estatu osoan. Hau honela, bazeudek elebidun kontsideratzen diren zonalde batzuk, Catalunya kasu, eta horietan filosofia duk erdaraz egitea baina beti entzuleari bere hizkuntzan egiteko aukera emanez. Honezaz gain, Antena 3n ni egongo ez banintz baino gehiago egingo da euskaraz ni egonda. Guk egingo dizkiagu gauza batzuk euskaraz, ez seguraski nahi genukeen adina. Neretzat hoberena izango hukek hemendik urte gutxitara irrati hau izango balitz cadenarekin oso lotura gutxi daukana, guretzat egoera ideala hori hukek eta guk egin abal izatea askoz ere ordu gehiago eta haiekin ez loturarik izan ezertarako.
Ni euskararen aldeko pertsona bat kontsideratzen nauk eta beno, orain erdarazko komunikabide batean aritzeak zer ekarri dezakeen? Nik argi ikusten diat euskarak oso errespetuko tratua izango duala gure emisio lokalean eta ez zekiat hala izango lukeen beste jende batekin. Euskaraz ez diagu egiteagatik egingo, ez dizkiagu portzentaiak planteatuko garai batean Diputazioaren laguntzaz egiten huen modura. Bestetik, euskararen alde lanean diharduten guztiek izango ditek bere tokia gurean, ze azken batean Euskal Herrian sentitu daitekeen fenomeno bat da, hemen bazegok erdaldun asko euskararen alde dagoena. Hemen batez ere komunidade bat zegok, euskaraz mintzatzen den jendea eta mintzatu nahiko lukeenak osatzen duena. Gure entzulea hor zegok.
LOREN ARISTI
38-41

GaiezKomunikabidKazetariak
GaiezKomunikabidTelebistaETBAurkezleak
PertsonaiazLIZARTZA1
EgileezARISTI2Komunikabid

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Orkatz Gallastegi preso politikoak EPPK utzi du

Xabier Letona Biteri

Emakumeak nola bortxatu aholkuak partekatzeko 70.000 partaideko Telegram kanal bat atzeman dute Alemanian

Julene Flamarique

“Tresna sozial izatetik, produktu kultural izatera pasatu dira plaza antzerkiak”

Maddi Sarasua Laskarai

Larunbatean ospatuko dute Hatortxu Rock, Atarrabiako azkena

Jenofa Berhokoirigoin

Efemeridea: 118.000 lagunek leporaino bete zituzten Euskal Herriko bost estadio handienak euskararen alde

ARGIA

Azkenak

2024-12-26 | Danele Sarriugarte Mochales

Lore Lujanbio

“Zaintza lanak ez dira jarduera zehatz bat; produkzio-erlazio patriarkalek ekoizten dituzte”

Tesia amaituta, pozik dago Lore Lujanbio. Militantziarako denbora gehiago du, besteak beste. Mugimendu transfeministaren erronkez galdetuta, hauek identifikatzen ditu: neoliberalismoak mugimenduaz egin duen apropiazioari heltzea, faxismoaren eta erreakzio heteropatriarkalen... [+]

2024-12-26 | Leire Ibar

Nafarroak garraio publikoaren %50eko deskontuak ekainera arte mantenduko ditu

Garraio publikoaren %50eko deskontuak sei hilabetez luzatuko ditu Nafarroako Gobernuak, 2025eko ekainaren 30era arte. Espainiako Gobernuak garraio-txartelaren kostuaren %30 hartuko du bere gain, eta Nafarroako Gobernuak %20. Aurreko urtearekin alderatuta, 2024ean garraio... [+]

2024-12-26 | Jenofa Berhokoirigoin

‘Prentsa' bereizgarria zeraman autoa jomugatzat hartu eta beste bost kazetari hil ditu Israelek Gazan

Gutxienez 201 dira 2023ko urriaz geroztik Israelek Gazan hildako kazetariak. Abenduaren 26 honetan hildako azken bostak Al-Quds telebista katean zebiltzan lanean.

2024-12-26 | Leire Ibar

10.500 migratzaile baino gehiago hil dira aurten Espainiako Estatuko kostaldeetara iristeko ahaleginean

2024ean batez beste eguneko 30 migratzaile baino gehiago zendu dira Espainiako Estatuko kostaldeetara iristeko ekinean. 10.457 heriotza errejistratu ditu Caminando Fronteras erakundeak eta "arrastorik utzi gabe" desagertu diren beste 131 ontzi zenbatu ditu. Kopuru hau... [+]

2024-12-26 | Jenofa Berhokoirigoin

Larunbatean ospatuko dute Hatortxu Rock, Atarrabiako azkena

Antolatzaileek iragarri dutenez, ohiko jaialdia eginen dute abenduaren 28an eta 2025eko uztailean lau eguneko jaialdi berezi baten bidez agurtuko dute behin betiko jendea, "erreminta berriei bide emateko". Orotara, hamazazpi taldek eskainiko dute kontzertua larunbatean.

2024-12-26 | Estitxu Eizagirre

Laborari palestinarrek jasaten dituzten indarkerien lekuko izan dira Via Campesinako ordezkariak

Via Campesinako ordezkaritza bat Palestinan izan da abenduaren 8tik 18ra, bere kide den Palestinako Lan Komiteen Batasuna-k (UAWC) gonbidatuta. Bidaia horrekin herri palestinarrari elkartasuna adierazi nahi izan diote, "Gazan egiten ari diren genozidioaren erdian eta... [+]

2024-12-26 | Estitxu Eizagirre

Lesakan izango da 2025eko Bertso Eguna

Urtarrilaren 25ean ospatuko dute bertsozaleek urteroko hitzordua. Honakoa Bortzirietako Bertso Eskolak eta Bertsozale Elkarteak antolatuko dute elkarlanean. Goizeko 10:00etan ibilbide bat eginez hasiko da, arratsaldean XXI mende 25 (H)ilbeltz izenburua jarri dioten bertso... [+]

2024-12-26 | Basilika

Formaedukia #03: Afektuak 2

MULTIMEDIA - Basilika

2024-12-24 | Xabier Letona Biteri

Orkatz Gallastegi preso politikoak EPPK utzi du

Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.

2024-12-24 | Julene Flamarique

Airearen kutsadurak 1.270 heriotza eragin zituen 2022an EAEn, Europako Ingurumen Agentziaren arabera

NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.

2024-12-24 | Xabier Letona Biteri

Turkiak 120 argitalpen kurdu debekatu ditu azken hiru asteetan

Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.

2024-12-24 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Garraio publikoa doan izango da 12 urtez azpikoentzat, duela bi urte bideragarria ez bazen ere

Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.

2024-12-24 | Urko Apaolaza Avila

Amaya Zabarte zauritu zuten ertzainen arduradunak identifikatu nahi ditu epaileak

Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.

2024-12-23 | ARGIA

2x24: Edurne Azkarate eta Aitor Altuna | Despedidak

MULTIMEDIA - BTN

2024-12-23 | Nagore Irazustabarrena Uranga

Santa Klausen ejertzito antikapitalista

Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]

Eguneraketa berriak daude