Michel Foucault en itzala mintzo


2021eko uztailaren 23an
Michel Foucault irakasleari elkarrizketa

68ko maiatza dela eta...
Michel Foucault en itzala mintzo
Parisen orain dela 20 urte sortutako Erreboltaz aritzeko antolatu dituzte Eibarren hitzaldi sorta eta ekitaldi interesgarri batzuk `Mintzaira eta Boterea' izenburupean. Bertan parte hartzeko etorri dira, besteen artean, Fernando Alcarez Uria, garai haietan Vincennes-ko unibertsitatean Michel Foucault-en ikasle eta, gaur egun, Madrilgo Unibertsitate Autonomoan Sozialogiaho irakasle dena eta dator Julia Varela, Hezkuntzaren sozialogian aditua. Bink bildurik, egun gizarte hiperkomunikatibo deritzan honek erdi irentsita dituen orduko mezu iraultzaileez bezala giza ikerietaraho hain emankorra izan daitekeen Foncault-en ekarpenari buraz hitzegiteko parada eduki dugu.
ARGIA.– Biek "giltzapeko espazio"ei buruz ikerketa ugari duzue eginda eta argitaraturik; hala ere ezagunagoak zarete "La Piqueta", argitaletxearen inguruan Michel Foucault-ek erabilitako ikuspegien zabalkunderako ikertzaile taldean lanean ari zaretelako. Baina zer da «La Piqueta»?
JULIA VARELA.–Soziologia bukatuta, Paristik etorri ginenean, erakundeen analisietarako talde berezia eraiki nahi izan genuen. Bizitzen ari garen espazio eta erakundeen ezagutzarako geneologiaren ekarpena guztiz ezezaguna denez ezinbestekoa iruditu zitzaigun argitaletxe baten inguruan elkartzea. Beraz, Foucault-ek berak jorratutako bideari jarraipena eman nahian itzulpenak egin eta Foucault-i buruz egindako entseguak bezala bere lanerako metodologia da zabaldu gura genuen hildoa.
Zoritxarrez kritikoa izan behar duen Soziologia hori egin beharrean gaurko modak egile ospetsuen hermeneutika besterik lantzen ez duenez lehen aipaturiko proiektuan Fernando eta biok bakarrik geratu ginen.
Edonolaz ere, eta gure uste apalean, "La Piqueta" argitaletxean biltzen diren lanak Michel Foucault-en ikerketa era ezagutu nahi duenarentzat guztiz erreferentzigarriak dira.
ARGIA.–Foncault-en mezua laburtuz esan daiteke: "Bila ezazue egiaren historia eta ez historiaren egia". Honetarako boterearen genealogia egin beharra dago, boterea arauaren sorkuntzatik abiatuta ulertu ahal izateko. Hildo honetatik, beraz, normalizazio prozedurak dh ra aztergai. Estatu espainiarraren normalkuntza demokratikoaren ikerketarako zer eman dezake ikuspegi honek?
J. V.–Foucault ez zen inoiz ausartu hain garaikidetzat jo daitezkeen ikerketak egitera baina bere ikuspegi orokorretik kontroletarako mekanismoen genesisak azterturik dauzkagu, adibidez polizia modernoaren sorkuntza edota gizarteen sekularizazioa...
Gauza bera egin daiteke orain, luzatzen ari garen gizartean zer nolako kontroletarako mekanismoak erabili diren eta erabiliko diren aztertuz, adibididez.
Orain ematen du burgesiak bere legitimaziorako erabilitako zientziaren ideologia azpimarratzearen ordez teknika hutsa maneiatzen duela. Neurri haundi batetan teknokraziaren menpe gaude. Politika pragmatika bihurtu da eta Etika desagertu. Epe laburreko efikazia dugu gakoa eta, ondorioz, pentsamenduaren txirotasuna, alternatiba eza.
Guzti hau salatu beharra dago egune- bereganatu egiten rako zereginetan eta, gure kasuan, ikerketa genealogikoen bidez.
Gobernu Sozialista batek hemen egiten duena gezurra dirudi, langabezia eta giza sektore xumeak lagundu beharrean "efemerideak" besterik ez ditu buruan (1992, 2000. urtea etab). Ikuspegi sozial-demokrata batetik ikusita ere onartezinezkoa dugu egoera hau.
F. A. U.–Foucault-en ekarpena, nere aburuz, sistima demokratikoari egindako kritikekin Jotzen da.
Foucault-ek demokrazia formala deritzana kritikatzen du zeren bere baltan agintearen aurpegia ezkutuan mantentzen baita. "Giltzapeko espazioak" (psiklatrikoak, gartzelak, Armada,- eskola etab) boterearen adierazpenak dira goitik behera eta, era berean, erakusten dute gizartearen egitura piramidala dela, zeinean oinezkoek ez duten inongo informaziorik, eta parte hartzea gutxi batzuren eskutan dagoelarik.
Foucault-en ikerketak bada, Ezker Berriarekin batera doaz: hau da, gizarte demokratikoen salakuntza bertan ahotsik ez dutenaren multzoari hitza eman ahal izateko eta, finean, gizartearen aldaketa iraunkorra birplazaratzeko asmoz.
Italiako 151. legearen aurka eramandako mugimenduak (Basaglia, Jervis eta psikiatriaren kontrakoak) bide hau jorratu zuen. Hemen ere, eta Foucault-en hitzetan, "intelektual aditua"k giza kontrolak agerian utzi beharko ditu borrokarako fronte berriak irekiz.
Foucault-en bidea, dagoeneko, irekia dugu... Giza arlo ezberdinetan jarraitzea besterik ez da falta.
ARGIA.–Baina Ezker Berria doltu. tako hori edo 68ko Maiatzaren izpiritua edota Foncault-en pentsamendua bera ere ez ahal zaizue iruditzen gaur egun Sistimaren botere-sareen aldetik guztiz irentsita daudenik?
J. V.–Sistimak erresistentziak bereganatu egiten dituela ez dago dudarik baina, era berean, bere dinamikak eraginda, boterea beti erresistentzia berriak sortzera kondenaturik dago.
Horregatik Foucault ez zen oso pesimista. Egun 68. Maiatzak ez duela inongo balorerik izan ez dago esaterik ere.
Iraultza egitea posible izango ez balitz ere (Borroka armatua eta guzti) gizartea aldatu beharko litzateke. Hau geraezinezko mugimendua dugu. Zeren Foucault-en ekarpenak boterearen ikerketarako ez diosku soilik agintea sare bat bezala funtzionatzen duenik, boterearekin batera erresistentzia dagoela baizik.
Intelektualen artean, ostera, pesimismoa besterik ez dago. Dena omen dago "sistimak janda", "ezin da ezer egin" etab... Foucault-ek, bere eszeptizismotik, herri xumea (ez jendetza, ez "las masas"), erreibindikatzen du erresistentzia, azken finean, gatazken bidez lort daltekeen gizarte kontraesankor berri horren eraikuntzarako.
Hildo honetatik esan dezakegu 68ko Maiatza, bere kontraesanak eta guzti, bizirik dagoela eta ustegabeko erresistentzia eta agintearen aurkako mogimendua izan dela.
Foucault-en mezuak bultzatzen gaitu gaurkoa aztertzera eta aldatzera.
ARGIA.–Gaur egungo intelektual gehienek, berriz, ez omen dute horrela pentsatzen. Aitzitik, denetatik hitzegiteko gai dira baina gizarte al daketaz guztiz pesimistak dirudite.
F. A. U.–G. Deleuze-rekin egindako elkarrizketa batetan Foucault-ek aldarrikatu zuen "intelektual aditua"ren eredua. Luzeegi litzateke definizio honek adierazi nahi duen guztia azalizea baina argitua gera daiteke esaten bada Foucault-entzat teoria dela "herramienta kaxa" bat. Hau da praktiketarako erabilgarriak izan behar diren tresnak. Intelektualen lana ezin da inoiz "narzisista" izan, praktikoa behar du izan. Horregatik, neurri haundi batetan, Foucault lotzen da marxismoarekin, praktika ezberdinen ikerketa eta aldaketarako sortuta baita.
Foucault-ek ziozkunez giza bizitza judo borroka besterik ez da. Bestearen boterea erabiliz, erresistentzietaz baliatuz indar harremanak aldatu beharra dago.
Ez dago, beraz, helmugari buruzko eskatologiarik. Ez da iraultza bukaturik, giza eta intelektuala den duintasuna, askatasunaren bidea, guztiz praktikoa bezain hildo iraunkorra dugu. Ez besterik.
FITO RODRIGEZ BORNAETXEA.

Fernando Alvarez Uria, Michel Foucault-en ikasle izana eta egun, Madrilgo Univertsitate Autonomoan irakasle.
42-43


GaiezGizarteaHistoria68ko maiatz
PertsonaiazFOUCAULT1
EgileezRODRIGUEZ1Gizartea

Azkenak
Donostiako kaleratzeak Stop plataformak iruzurrezko alokairuen aurkako kanpaina bat abiatu du

Plataformak gida bat aurkeztu du maizterrek iruzurrezko kontratuak dituzten ala ez egiaztatu dezaten.


2024-10-21 | Bertsozale.eus
Alaia Martin Etxebestek irabazi du Eibarko lehen final-laurdena
Lehen final-laurdena izan da larunbatekoa. Saioa irabaztearekin batera, finalaurrekoetara sailkatu da Martin. Igandean izango da hurrengo saioa, Errenterian.

2024-10-21 | Behe Banda
Barra warroak |
Eutsi, banarama eta

Ez galdetu zergatik, baina sarritan pentsatu izan dut kalte egiten diguna onartzeko erraztasun handia dugula. Erraztasuna, edo agian, beharra. Azken batean, dikotomia nabarmena planteatzen duen auzia da beharrarena: bere kausaren aurka egin dezakezu, ala hezur eta guzti irentsi... [+]


Txaro Marquínez, Zaintza Araba-ko kidea
“Alarma soziala sortzea leporatu digute; ez, alarma egon badago, ez dugu guk sortu”

Arabako zahar egoitzen egoera lehen planora pasa da berriz ere azken asteetan. Zaintza Araba elkarteak Gasteizko Arabarren eta Laudioko San Roque erresidentzietako egoiliarrei ematen zaien tratua salatu dute, hainbat senideren testigantzak jaso ondoren. Langileen lan-baldintza... [+]


Euskal Herriko tomate agroekologikoek %38,6 CO2 gutxiago isurtzen dute Almeriako tomateek baino

EHNE Bizkaiak bultzatutako azterketaren emaitzek baieztatu dute eredu agroekologikoan ekoiztuak diren tomateek berotegi efektuko gasen isurketan, eta batez ere energia kontsumoan, inpaktu txikiagoa dutela eredu agroindustrialean ekoiztuak diren tomateekin alderatuta. Honetan,... [+]


Une baten eternitatea

Atal honetan behin baino gehiagotan aipatu izan dugu izaki txikien munduan (gurean bezalaxe) itxurak okerrera eramaten gaituela, sarritan. Eta gaur dakarkigun laguna horren adibide garbia da, animalia gutxi izango baita Lurrean itxura ahulagoa edo kalteberagoa duenik. Horrez... [+]


2024-10-21 | Garazi Zabaleta
"Haziak" liburua
“Liburuarekin jendea animatu nahi dugu haziak ekoizten hastera”

Hazien munduan buru-belarri ari dira urte askotatik Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal, Haziak liburuaren egileak. Hazien ugalketari buruzko azalpen praktikoez gain, elementu historiko, ekonomiko, politiko eta kulturalak jaso dituzte; beraz, baratzerik ez dutenentzat ere... [+]


2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


Eguneraketa berriak daude