Michel Foucault en itzala mintzo


2021eko uztailaren 23an
Michel Foucault irakasleari elkarrizketa

68ko maiatza dela eta...
Michel Foucault en itzala mintzo
Parisen orain dela 20 urte sortutako Erreboltaz aritzeko antolatu dituzte Eibarren hitzaldi sorta eta ekitaldi interesgarri batzuk `Mintzaira eta Boterea' izenburupean. Bertan parte hartzeko etorri dira, besteen artean, Fernando Alcarez Uria, garai haietan Vincennes-ko unibertsitatean Michel Foucault-en ikasle eta, gaur egun, Madrilgo Unibertsitate Autonomoan Sozialogiaho irakasle dena eta dator Julia Varela, Hezkuntzaren sozialogian aditua. Bink bildurik, egun gizarte hiperkomunikatibo deritzan honek erdi irentsita dituen orduko mezu iraultzaileez bezala giza ikerietaraho hain emankorra izan daitekeen Foncault-en ekarpenari buraz hitzegiteko parada eduki dugu.
ARGIA.– Biek "giltzapeko espazio"ei buruz ikerketa ugari duzue eginda eta argitaraturik; hala ere ezagunagoak zarete "La Piqueta", argitaletxearen inguruan Michel Foucault-ek erabilitako ikuspegien zabalkunderako ikertzaile taldean lanean ari zaretelako. Baina zer da «La Piqueta»?
JULIA VARELA.–Soziologia bukatuta, Paristik etorri ginenean, erakundeen analisietarako talde berezia eraiki nahi izan genuen. Bizitzen ari garen espazio eta erakundeen ezagutzarako geneologiaren ekarpena guztiz ezezaguna denez ezinbestekoa iruditu zitzaigun argitaletxe baten inguruan elkartzea. Beraz, Foucault-ek berak jorratutako bideari jarraipena eman nahian itzulpenak egin eta Foucault-i buruz egindako entseguak bezala bere lanerako metodologia da zabaldu gura genuen hildoa.
Zoritxarrez kritikoa izan behar duen Soziologia hori egin beharrean gaurko modak egile ospetsuen hermeneutika besterik lantzen ez duenez lehen aipaturiko proiektuan Fernando eta biok bakarrik geratu ginen.
Edonolaz ere, eta gure uste apalean, "La Piqueta" argitaletxean biltzen diren lanak Michel Foucault-en ikerketa era ezagutu nahi duenarentzat guztiz erreferentzigarriak dira.
ARGIA.–Foncault-en mezua laburtuz esan daiteke: "Bila ezazue egiaren historia eta ez historiaren egia". Honetarako boterearen genealogia egin beharra dago, boterea arauaren sorkuntzatik abiatuta ulertu ahal izateko. Hildo honetatik, beraz, normalizazio prozedurak dh ra aztergai. Estatu espainiarraren normalkuntza demokratikoaren ikerketarako zer eman dezake ikuspegi honek?
J. V.–Foucault ez zen inoiz ausartu hain garaikidetzat jo daitezkeen ikerketak egitera baina bere ikuspegi orokorretik kontroletarako mekanismoen genesisak azterturik dauzkagu, adibidez polizia modernoaren sorkuntza edota gizarteen sekularizazioa...
Gauza bera egin daiteke orain, luzatzen ari garen gizartean zer nolako kontroletarako mekanismoak erabili diren eta erabiliko diren aztertuz, adibididez.
Orain ematen du burgesiak bere legitimaziorako erabilitako zientziaren ideologia azpimarratzearen ordez teknika hutsa maneiatzen duela. Neurri haundi batetan teknokraziaren menpe gaude. Politika pragmatika bihurtu da eta Etika desagertu. Epe laburreko efikazia dugu gakoa eta, ondorioz, pentsamenduaren txirotasuna, alternatiba eza.
Guzti hau salatu beharra dago egune- bereganatu egiten rako zereginetan eta, gure kasuan, ikerketa genealogikoen bidez.
Gobernu Sozialista batek hemen egiten duena gezurra dirudi, langabezia eta giza sektore xumeak lagundu beharrean "efemerideak" besterik ez ditu buruan (1992, 2000. urtea etab). Ikuspegi sozial-demokrata batetik ikusita ere onartezinezkoa dugu egoera hau.
F. A. U.–Foucault-en ekarpena, nere aburuz, sistima demokratikoari egindako kritikekin Jotzen da.
Foucault-ek demokrazia formala deritzana kritikatzen du zeren bere baltan agintearen aurpegia ezkutuan mantentzen baita. "Giltzapeko espazioak" (psiklatrikoak, gartzelak, Armada,- eskola etab) boterearen adierazpenak dira goitik behera eta, era berean, erakusten dute gizartearen egitura piramidala dela, zeinean oinezkoek ez duten inongo informaziorik, eta parte hartzea gutxi batzuren eskutan dagoelarik.
Foucault-en ikerketak bada, Ezker Berriarekin batera doaz: hau da, gizarte demokratikoen salakuntza bertan ahotsik ez dutenaren multzoari hitza eman ahal izateko eta, finean, gizartearen aldaketa iraunkorra birplazaratzeko asmoz.
Italiako 151. legearen aurka eramandako mugimenduak (Basaglia, Jervis eta psikiatriaren kontrakoak) bide hau jorratu zuen. Hemen ere, eta Foucault-en hitzetan, "intelektual aditua"k giza kontrolak agerian utzi beharko ditu borrokarako fronte berriak irekiz.
Foucault-en bidea, dagoeneko, irekia dugu... Giza arlo ezberdinetan jarraitzea besterik ez da falta.
ARGIA.–Baina Ezker Berria doltu. tako hori edo 68ko Maiatzaren izpiritua edota Foncault-en pentsamendua bera ere ez ahal zaizue iruditzen gaur egun Sistimaren botere-sareen aldetik guztiz irentsita daudenik?
J. V.–Sistimak erresistentziak bereganatu egiten dituela ez dago dudarik baina, era berean, bere dinamikak eraginda, boterea beti erresistentzia berriak sortzera kondenaturik dago.
Horregatik Foucault ez zen oso pesimista. Egun 68. Maiatzak ez duela inongo balorerik izan ez dago esaterik ere.
Iraultza egitea posible izango ez balitz ere (Borroka armatua eta guzti) gizartea aldatu beharko litzateke. Hau geraezinezko mugimendua dugu. Zeren Foucault-en ekarpenak boterearen ikerketarako ez diosku soilik agintea sare bat bezala funtzionatzen duenik, boterearekin batera erresistentzia dagoela baizik.
Intelektualen artean, ostera, pesimismoa besterik ez dago. Dena omen dago "sistimak janda", "ezin da ezer egin" etab... Foucault-ek, bere eszeptizismotik, herri xumea (ez jendetza, ez "las masas"), erreibindikatzen du erresistentzia, azken finean, gatazken bidez lort daltekeen gizarte kontraesankor berri horren eraikuntzarako.
Hildo honetatik esan dezakegu 68ko Maiatza, bere kontraesanak eta guzti, bizirik dagoela eta ustegabeko erresistentzia eta agintearen aurkako mogimendua izan dela.
Foucault-en mezuak bultzatzen gaitu gaurkoa aztertzera eta aldatzera.
ARGIA.–Gaur egungo intelektual gehienek, berriz, ez omen dute horrela pentsatzen. Aitzitik, denetatik hitzegiteko gai dira baina gizarte al daketaz guztiz pesimistak dirudite.
F. A. U.–G. Deleuze-rekin egindako elkarrizketa batetan Foucault-ek aldarrikatu zuen "intelektual aditua"ren eredua. Luzeegi litzateke definizio honek adierazi nahi duen guztia azalizea baina argitua gera daiteke esaten bada Foucault-entzat teoria dela "herramienta kaxa" bat. Hau da praktiketarako erabilgarriak izan behar diren tresnak. Intelektualen lana ezin da inoiz "narzisista" izan, praktikoa behar du izan. Horregatik, neurri haundi batetan, Foucault lotzen da marxismoarekin, praktika ezberdinen ikerketa eta aldaketarako sortuta baita.
Foucault-ek ziozkunez giza bizitza judo borroka besterik ez da. Bestearen boterea erabiliz, erresistentzietaz baliatuz indar harremanak aldatu beharra dago.
Ez dago, beraz, helmugari buruzko eskatologiarik. Ez da iraultza bukaturik, giza eta intelektuala den duintasuna, askatasunaren bidea, guztiz praktikoa bezain hildo iraunkorra dugu. Ez besterik.
FITO RODRIGEZ BORNAETXEA.

Fernando Alvarez Uria, Michel Foucault-en ikasle izana eta egun, Madrilgo Univertsitate Autonomoan irakasle.
42-43


GaiezGizarteaHistoria68ko maiatz
PertsonaiazFOUCAULT1
EgileezRODRIGUEZ1Gizartea

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Osasunbideak erizain lanpostu bat kendu du Erronkariko bailaran

Amparo Viñualesek, Erronkariko alkateak, salatu du Erronkariko, Burgiko, Gardeko eta Bidankozeko kontsultategiek arreta txikitu beharko dutenez prebentzioan eragingo duela.


Ernaik Berriozarren egingo du Gazte Topagunea, apirilaren 17tik 20ra

Berriozarren (Nafarroa) egingo da Gazteon eskutik lelopean, antolakundearen ustez gero eta gazte gehiagok egiten dutelako bat independentziaren aldeko borrokarekin. Topagunea "ekimen soil bat" baino gehiago dela aldarrikatu dute: "Euskal Herriko txoko... [+]


Eguneraketa berriak daude