Joanmari Beltranekin: "Ausardia Bederen Gelditu Behar Zaigu"

Joanmari Beltran, "Txanbela" taldeko partaideari elkarrizketa
«Txanbela» Taldeak Plazaratu Berri Duen Diskari Buruz
Joanmari Beltranekin: "Ausardia Bederen Gelditu Behar Zaigu"
"Doinurik doinu'' du izena "Txanbela", taldeak plazaratu duen diska berriak. "Azala'' taldearekin aritua, bigarren diska du Beltranek Txanbela talde gaztearekin. Hernaniko kontserbatorioan ari da.
ARGIA.–Zein erizpiderekin hautatu dituzue diska honetako kanta eta piezak?
JOANMARI BELTRAN.– Aurreko diskarekin erizpide batean berdina da: Euskal Herri osoa hartu, Iparraldetik Hego-Hegoaldera, Arabako Billabuenaraino, ezkerretik Arratia, eskuinetik Zuberoa, eta tarteko guztian kostaldea bezala barnekaldea. Soinutresnak kontutan hartuta, berezienak: alboka doinuak, tronparenak, txistua, xirula, gaita. Hitzak ere konponente serio bat dira diska honetan.
A.–Pieza asko kantutegietatik hartuak dituzue. Noiz agortuko da herri musikaren iturria?
JM.B.–Gauza asko dago argitaratuta eta oraindik entzuteko plazaratu gabea. Jendeak ezagutzen ez duen asko. Azkuek bakarrik mila eta bat jasoak ditu, Aita Donostiak laurehun bat, Salaberrik beste mordo bat, Lekuonak, eta abarrek. Aparte bertso doinuak.
Gero tresna bakoitzaren errepertorioak daude, gaitarena, dultzainarena, albokarena... Baina gainera asko bildu ere egin gabe dago. Xirulaz oso gutxi dago egina; hor dago errepertorio bat, jotzen dena baina irork jaso ez duena. Gipuzkoako albokarekin oso gutxi egin da. Tronparena ere jaso gabe dago. Asko falta da jasotzeko tresnen errepertorioan bezala kantuetan.
A.–Letra berriak sartu dituzue, doinu tradizionalez josita.
JM.B.–Historian beti sartu dira ideiak musikarekin batera, eta guk ere halako zerbait nahi genuen. Batzuetan musika gorde eta letra berria jarri dugu. Historiak erakusten du historia ezberdinak kontatu direla musika berarekin, eta letrak ahantzi direnean ere musika geratu da. Oraingoan, bestalde, denbora izan dugu: gauzak patxadaz prestatzeko, letrak egin ditzakeen jendearekin egoteko. Aurreko diskaren presarik ez dugu izan. Taldean, gainera, trebeago gabiltza tresnekin: taldeko hiruk hiru urte t'erdi daramagula elkarrekin, eta bi berriak ere oso ongi sartu dira.
A.–Eta ausardia ikusten zaizue. 1987an "Tronparena" kantatzea, "dindondandindibidon"...
JM.B.–Ausardia bederen gelditu behar zaigu. Apostua egiten dugunean badakigu royalti asko ez dugula aterako, baina iruditzen zaiguna behintzat egingo dugu. Tronparen doinu bat sartzea ez da erreza. Eta guk tronparen inguruan sagardotegian sortzen zen giroa nahi izan dugu sartu, koadrila kantari, tronpa, txistua ere hor izaten zen, trikitixa sartu zen. Giro hori lortu dugula uste dut.
A.–Kantuen esplikazioa eman nahi huen hasieran.
JM.B.–Telegrafikoki egiten saiatuko nauk. "Gu Txanbela": kantaldia hasterakoan taldea eta bere asmoak azaltzeko. "Fandango zaharra": mendeak daramatza txistuak kalean eta XVIII. mendean asko jotzen zen pieza aukeratu dugu. "Garati albokaz": atabalari zuberotar inportante eta alai bat, gaur etxean eta tristerik dena, eta omendu nahi izan duguna, beste puntako tresna batekin «Txori errexiñoletak», abotsetan kantatzeko apostua. «Makil-jokoa», Arabako hegoaldea.
«Euskaldunberriaren mazurka»: gure kulturako pertsonai inportante horri mazurka kaletar bat erantsi diogu, Lizarrakoa gainera. «Akerra ken», haur kanta. «Branle antzineko kontrapasa»: Zuberoa, xirula eta dantza zahar bat molde zaharrean. «Aldrebeskerietan», gero ere segiko dugun bide baten adibidea, Xenpelar eta Juxtoren hitzekin. "Esmeraldazko Eire gorritua", Euskadi eta Irlanda, hango doinu bat. hartu eta gure moldean igortzen diegu. Bukatzeko, pertsonai inportante bat, Julian Romano, «Rigodoi» polit batekin.
PELLO ZUBIRIA

Herri musikan gizon jakituna dugu Joanmari Beltran
49

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakMusikoakBELTRAN1
GaiezKulturaMusikaMusika modeTaldeakTXANBELA1
PertsonaiazBELTRAN1
EgileezUBIRIA2Kultura