"Xaximiku", aurkeztear dagoen folk talde berria


2021eko uztailaren 23an
"Xaximiku" folk taldeko partaideei elkarrizketa
Tolosako Gazte Koadrila Batek Osatua
"Xaximiku", aurkeztear dagoen folk talde berria
Musika talde berri bat sortu da, apirilaren llean bere sorterrian aurkeztuko dena. "Xaximiku" du izena, eta Tolosako koadrila gazte batek osatzen du.
Tradizionaltzat jo ditzazkegun soinu tresnak jotzen dituzte: akordeoia, biola dultzaina, flauta, gitarra... Musika ere herri-masikan oinarritua nahi dute, baina horregatik ez diote uko egin nahi ezein erritmo eta doinuri, guzti hori Euskal Herriak egunero bizi dituen arazoekiko konpromezuarekin lotuz.
ARGIA.– Izen berezia hautatu duzue.
XAXIMIKU.–Erotu beharrean ibili ginen izen baten bila. Eta guretako bat oroitu zen amonak txikitan erabiltzen zuen hitz batez: "xaximiku", bihurria-edo esan nahi duena. Oraindik baserrietan erabiltzen da. Gustatu egin zitzaigun eta, kitto.
A.–Talde berri bat osatzeko ideia nondik sortu zaizue?
X.–Lagun koadrila bat gara, eta norbere tresnarekin ibiltzen zen kaletik: bat soinua jotzen, bestea dultzainarekin, etabar. Egun batez elkarrekin hastea bururatu zitzaigun, eta ondo moldatzen ginela eta animatu egin ginen. Orain Asun ere taldean dago, eta bera da abesten duena.
Beti musikaren inguruan ibili gara, eta denok ditugu. arlo horretako ikasketak. Akordeoiaren karrera osoa bukatuta daukagu lauek, bat gitarra azken kurtsoa egiten ari da, dultzaina jotzen duenak flauta ikasketak ere egin ditu.
A.–Izenak ere eman beharko dizkiguzue.
X.–Perkusioa jotzen duena Joxe Jabier da, eta biola eta organoa ere jotzen ditu. Juan Kruzek akordeoia jotzen du. Jon Anderrek gitarra akustiko eta gitarra baxuan ari da, abestu ere egiten du. Iñakik flauta, dultzaina eta abestu. Asun da abeslari nagusia, eta organoan baxuak ematen ditu: horretarako organo moduan ipinitako akordeoi bat erabiltzen dugu, basea emateko. Eta Isidrok organoa eta akordeoia.
A.–Guri esan ziguten folk talde bat zinetela, baina zerbait konpliketuxeagoa dirudi zuenak.
X.–Bai letrak eta bai doinuak, denak dira berriak. Jon Anderrek konposatu ditu musikak, letrekin doazenak eta baita instrumental hutsak ere: biribilketak, jota, eta abar.
Guk kalean asko jo dugu, batak Tolosako gaiteroetan, besteak akordeoiarekin batera eta bestera, baina zerbait diferentea egin nahi genuen. Gainera, euskal musikan panorama nahiko pobrea ikusten genuen, sail honetan. Rocka jende pila batek egiten du, baina hortik kanpo, guri gehien gustatzen zalgun honetan, ez da gauza gehiegi. Eta zerbait eskaini dezakegula iruditu zaigu.
Musika erabat berria egiten dugu, baina ezin da folk bezala katolagu. Fandangoak-eta badaude, berriak horiek ere bai, baina denetik daukagu. Esate baterako fox-trot bat ere badugu, gustatzen zaigulako. Abotsei ere garrantzia handia ematen diegu, hori ere esan behar da.
A.–Nork egin dizkizue letrak?
X.–Tolosaldeko jende ezagunak egin dizkigu. Hasieran gauza bitxi bat gertatu zitzaigun: Arestiren letra batekin ari ginen lanean, eta halako batean hemen beheko tabernara jaitsi eta non entzuten dugun letra bera diska batean grabatua, "Ganbara" taldeak uste dut.
Letrak ere erabat berriak sartu nahi izan ditugu. Kike Amonarriz, Peñagarikano... gure inguruko idazle gazte eta bertsolariengana jo dugu. Gaiei dagokienez, gure Herriaren eguneroko errealitatea hartzen dutenak maite ditugu; Kanta bat Irlandari dedikatu diogu, beste batek duela urtebete autopistan hil zituzten hiru gazte haiek gogoratzen ditu... Inguratzen gaituzten arazoak, azken finean, letra konprometituak.
A.–Zuen aurkezpen kantaldia entzan beharko dugu, beraz, justu zer jotzen duzuen jakiteko.
X.–Bai, zeren eta folk gaur rock ez den ia guztiari esaten zaio. Etiketa horrekin ezagutzen dira Oskorri, Txanbela, Azala, Ganbara... Eta pentsa zein diferenteak diren. Oskorrik bateria, gitarra elektrikoak eta abar sartzen ditu, eta horri ere folk esaten diote.
Guri oso interesgarria iruditzen zaigu beste taldeek ere egiten dutena: garai bateko kanta eta doinuak galtzen ez utzi eta errekuperatzen saiatzea. Guk letra eta musika berriak erabiliz hutsune ttiki bat bete dezakegula iruditu zaigu, eta horretan ari gara.
A.–Fandango, biribilketa eta abar ere berriak dituzue, beraz. Inportantea da, zeren eta Pepe Yantzi hil zenetik ez da trikitixarako konposatzaile asko geratzen.
X.–Fandangoa, esate baterako, Isidro Larrañaga aitak-egina da. Ezaguna da Tolosan daukan akademia dela medio, eta berak ematen die gainbegirada gure pieza guztiei. Gure arteko bi bere semeak izateaz gain, gehienok bere ikasle izanak gara.
PELLO ZUBIRIA
59

GaiezKulturaMusikaMusika modeTaldeakXAXIMIKU
EgileezUBIRIA2Kultura

Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Maiatzaren 10ean Sorionekuak ekimenak zubi eta ate zeharkatuko ditu euskara nafar guztiona dela aldarrikatzeko

Goizez Nafarroako zubirik esanguratsuenak jendez beteko ditu Sorionekuak dinamikak. Arratsalderako mobilizazio herritarra deitu dute Iruñeko Kostarapea parketik Alde Zaharreko Takonera parkeraino.


Udalek espresuki euskaraz jardutea baliogabetu du Gorenak

EAEko udal legearen euskararen arloko zenbait artikuluren aurkako epaia eman zuen Justizia Auzitegi Nagusiak 2023an, eta orain Gorenak berretsi du. Eusko Jaurlaritzak ez du garaiz aurkeztu epaiaren aurka egin zezakeen helegitea.


2025-04-11 | ARGIA
Lekeitioko musika bandaren zuzendariak jazarpen salaketak jaso ditu

Lekeitioko Udalak jakinarazi du bandako zuzendariak tratu txarrak eman izana jaso dutela, hainbat testigantzaren bidez. Udalak azaldu du, Eusko Jaurlaritzaren aholkuak jarraituta, hainbat pauso eman dituztela, besteak beste, zuzendariarekin hitz egin, eta testigantzak jaso... [+]


Turismo bidaiak antolatu ditu Israelgo Armadak Siriari lapurtutako lurretan

Zibilentzat antolatutako txangoak igande honetatik aurrera egin ahal izango dira, printzipioz astebetez, eta egunero bi ateraldi antolatu dira. Sarrerak berehala agortu dira.


Erdi Aroko emakume kopistak

Orain arte uste izan dugu Erdi Aroan eta inprenta zabaldu baino lehen liburuak kopiatzeaz arduratu zirenak gizonezkoak zirela, zehazki, monasterioetako monjeak. 

Baina Bergengo (Norvegia) unibertsitateko  ikerlari talde batek ondorioztatu du emakumeak ere kopista... [+]


Italiar sukaldaritza ez da existitzen

Florentzia, 1886. Carlo Collodi Le avventure de Pinocchio eleberri ezagunaren egileak zera idatzi zuen pizzari buruz: “Labean txigortutako ogi orea, gainean eskura dagoen edozer gauzaz egindako saltsa duena”. Pizza hark “zikinkeria konplexu tankera” zuela... [+]


Salaketa jarriko du Ertzaintzaren tiro baten ondorioz barrabila galdu zuen gizonak

Ospitaletik irten eta berehala prentsaurrekoa eman du Iker Aranak, Errekaldeko gaztetxearen aurrean. Gaztetxearen desalojoan ertzainek "neurrigabeko indarkeria" erabili zutela salatu du, eta salaketa hurrengo egunetan aurkeztuko du.


Aposapo + Mäte + Daño Dolor
Hutsuneak

Aposapo + Mäte + Daño Dolor
Noiz: apirilaren 5ean.
Non: Markina-Xemeingo Akerbeltz Gaztetxean.

---------------------------------------------------------

Erosketetarako orgatxoa barazkiz beteta egin dut gaztetxerako bidea, eta haiek mozten eman dugu iluntzea... [+]


2025-04-11 | Estitxu Eizagirre
Bertso eta pilota zaleentzat saio berezia Zumarragan larunbatean

Gipuzkoako Euskal Pilota Federazioak 100 urte betetzen ditu aurten. Ospatzeko antolatu dituen ekitaldien artean dago apirilaren 12an Zumarragan egingo den bertso saio berezia. Pilotari bat arituko da gai-jartzen, eta pilotarekin harremana duten Gipuzkoako lau bertsolari kantuan... [+]


2025-04-11 | El Salto-Hordago
“Gatazka eta abusua ez dira gauza bera”, feminismoko eztabaidei heltzeko

Laura Macayaren liburua ekarri du euskarara Katakrakek. Amaia Astobizak itzuli du, feminismoaren baitako eztabaidak ireki eta beste begirada batzuetatik ekiteko helburuarekin.


Palestinaren alde mobilizatu diren 300 ikasleri bisa kendu diete AEBek

Palestinaren aldeko manifestazioetan parte hartzen duten atzerriko ikasleak kanporatzea baimentzen duen dekretua izenpetu zuen urtarrilaren 30ean AEBetako presidente berriak. Orduz geroztik ikasleen bisen baliogabetzeak errepikatzen dabiltza.


2025-04-11 | Irutxuloko Hitza
Helena Tabernak irabazi du Giza Eskubideen Zinemaldiko Saria

Helena Taberna zinegileak jasoko du aurten Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldiaren Saria. Sariaren entrega ostiralean, apirilak 11, 20:00etan Viktoria Eugenia Antzokian ospatuko den bukaera emanaldian izango da.


Eguneraketa berriak daude