Castelao Euskarara Emanda, Lau Liburutan
Hona hemen argitaratutako liburuak: "Zirtzilak/Kristalezko Begia" (Koldo Izagirrek itzulia), "Betiko Biak" "Gauzak" (Ramon Etxezarretak itzuliak); eta "Beti Galizan" (Bego Montoriok itzulia). Edizio honen aurkezpena egiteko ez zegoen pertsona egokiagorik itzultzaileak berak baino, eta haiei lapurtu diegu hitza.
Castelaok marrazten zuen, eta idazten zuen. Marrazki bakoitzaren azpian leienda bat, erreflexio bat, alegia, beti ikuslea alderdi erreflexibo batetara eraman nahi zuen. Beste alde batetatik Castelao politikoa izan zen gailegotasunaren aintzindarietako bat, eta gailegozalea, euskaltzalearen eredua esan genezake. Ez da ahantzi behar ere ezkerreko diputatua zela, euskal idazlea erderaz idazten ez zuena zela. Azkenik, azpimarratu nahi nuke dibujantea zela baina idatzi ere egiten zuen dibujantea, esan nahi dut gallegoz idatzi ez balu ez zukeela dibujatuko. Gaur egun Euskal Herrian artista asko eta askorekin gertatzen ez den bezala.
Iaz ere ehun urte izan ziren Castelao jaio zela. Maila ofizialean gauza batzu egin ziren. Aurreko urtean Rosaliarena izan zen, eta ez zen deus egin. Eta nik uste dut Rosalia zerbait baldin bada, idazle unibertsala dela. Niri Virginia Wolf baino gehiago interesatzen zait. Aldiz, hemengo elkarte gailegoak bakarrik mugitu ziren Rosaliarekin. Castelaoren kasuan, Galizian kongresu bat egin zen eta Eibarren monumentu bat egin zitzaion. Hori izan da Castelao urtea orain arte. Liburu hauekin beste zerbait serioagoa egiteko aukera izan dugu.
Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]
Bost hilabete pasatxo beteko ditu Eusko Jaurlaritzak martxan jarritako Euskadiko Osasun Itunaren Mahaiak, eta martxorako bukatuta nahi zuten eztabaida prozesuaren helmuga bileraz bilera urruntzen doa. Ezarritako metodologiak, mahaira deitutako erakundeen zerrendak, kanpoan... [+]
Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.
Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]
Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]
Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]
Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.
Tesia: Baztango... [+]
Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]
Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du.
Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]
Judea, K.o II. mendea. Erromatar probintziako giro nahasi betean, Gadalias eta Saulosen kontrako epaiketa egin zuten, iruzurra eta zerga-saihestea leporatuta. Epaiketaren berri grekeraz idatzitako 133 lerroko papiro batean jaso zuten (argazkian). Dokumentu nabateoa zela... [+]
Silicon Valleyko enpresa teknologiko handienei zaplazteko ederra eman die DeepSeek-ek. Adimen Artifizialeko chatbot txinatar merke eta berriak zalantzan jarri du AEBen nagusitasuna arlo horretan, eta erakutsi du ez dela milaka milioi diru behar modelo aurreratu eta efizienteak... [+]
Euskal Herrian jaiotako kazetari salvadortar gisa aurkezten du bere burua Roberto Valenciak (Gasteiz, 1976). Salvadortarra da, bizitza erdia daramalako han eta hango ajeak eta hizkera hartuta dituelako: gaztelerazko elkarrizketan El Salvadorko hitzak sartzen ditu barra-barra... [+]