"Turkiak Irak Iparraldea Inbaditu Lezake"


2021eko uztailaren 27an
Europako Elkartasun Komiteetako Kurdo Batzurekin Mintzo
"Turkiak Irak Iparraldea Inbaditu Lezake"
Europan bizi diren kurdo batzurekin hitz egiteko aukera izanik, ezin ukorik eman. Eskualde goxo-gaitz haietatik beti datorke berri interesgarririk. Hala etorri ere, gaurkoan. Aktualitateari oso lotutako gauza pare batez galdegiten diegu, segidan.
ARGIA.–Azken berrien arabera jakin dugunez, Turkiak mehatxu egin dio Irango gobernuari honek, iparraldea okupatzen badu, berek, turkoek alegia, interbenituko dutela. Zer dakizue honetaz?
Kurdoek.–Iran-lrak arteko gerra honezkero sistema lnperialistarentzat arriskugarri gertatu da. Gerra hau inperialismoaren interesengatik piztu zen eta irandar erregimenaren erortzea prebenituta zegoen. Orain aldiz, Saddam-en erregimena dagoke kolokan. Errealitate honen aurrean OTANeko indarrak erreakzionatu beharrean aurkitzen dira, status-quoa mantendu eta beren interesak zaintzekotan noski. Iranek ez du Irak-iparraldean (hau da, Kurdistan hegoaldean) aurreratu behar; eta hori galeraztea Turkiari dagokio. Iranek egun Irakeko diren Mossul eta KirkÜk eskualdeak okupatuko balitu, Turkiak interbenitu lezake, eta horretarakoxe prestatzen ari dira, prentsa kanpainak egiten ari dira, argudioak zorrozten...
A.–Horrelako interbentzio batek zer eragina izan lezake?
K.–Turkia beldur da, gerra dela medio kurdoek (hegoaldeko kurdoak, Irak aldekoak) jadanik kontrolatzen dituzten eskualdeetan indartu eta Kurdistango beste parteetan eragingo ote duten. Horregatik ere interbenitu dezakete.
Orain, interbenituz gero, kontrako efektoa gerta liteke, seguru aski Kurdistango nazio askatasun mugimenduaren indarrak gaur bizi duten zatiketatik atereaz batuko lirateke, Irak eta Iran-peko kurdoak batipat.
A.–Aditu dugu Europako Ekonomi Elkarteak «Kurdistango lurralde global» bat eragin dezakeela, noski Ekialde Erdiaren gainean daukan kontrola areagotzeko asmoz. Posible ikusten al duzue?
K.– EEEk badauka segurki Kurdistango garrantzi geo-estrategikoa eta han dauden ontasun naturalen berri. 1981eko kolpe militarraz (Turkian), uste zuten, europarrek ere, kurdoen borroka buka zitekeela. Ez da horrela izan. Orain, europarrok kontraesanetan murgiltzen dira, batetik Turkiako erregimenaren gogorkeriak salatu beharrean, bestetik Turkia bezalako estatu bat eskapa dakien ez dezakete permititu; Sobietar Batasunarekin muga egiten duela ezin duzu ahaztu.
1982an Frantzia, Dinamarka, Suedia, Norvegia eta Holandak Europako giza-eskubideen aldeko batzordearen aurrean Turkia salatu zuten. Orain estatu horiek atzera bota dute salaketa, esanez eta Turkia «demokratizatzeko ahaleginetan" dabilela (hauteskundeak, partiduen legeztapena etab.) Baina batez ere kurdoek ez dute amorerik ematen eta, Turkiak behar du Elkartearen apoioa.
Orduan bai, «Kurdistango arazo»ari irtenbideren bat eman nahi lezaiokete. Autodeterminazioa agindu lezakete, zeharkako probokazioak eragin litzakete...
A.–Zuek Alemanian bizi zarete. Alemaniak oso bereziki laguntzen dio Turkiari ezta?
K.–Bai, turkoak eta alemanak «betidaniko adiskideak» ditugu. Bai, Alemaniak batez ere armamentuan eta ekonomi inbertsioetan laguntzen dio Ankarari. Hamburgoko portutik astean bi aldiz armamentua bidaltzen dute: tankeak, arma arinak, helikopteroak etab. Hamburgon itsasontziak ere eraikitzen dituzte Turkiarako. Alemaniako instituzioek ordaintzen dute dena: %70a fondo militarretik eta %30a banku-kontsortzio batetik.
Turkian alemanek aireportuak eraikitzen dituzte, soldadu asko dago Alemaniakoak. Interesik gabeko laguntza gutxi dago munduan, zerbaitegatik izaten da dena. Turkia inperialismoak Ekialde Erdian dituen interesak zaintzeko dago. Horretarako noski Kurdistan independiente izan dadin eragotzi behar dute: eta gure herriaren genozidioan lagundu.
A.–Azken galdera bat, orain dela pare bat hilabete HRK-k ekintza hots-handiko bat egin zuen, erradar-base baten aurka. Horretaz eta gainerantzekoetaz...
K.–Hori urrian izan zen, Mardin-eko erradar-basea atakatu zen. HRKk aurrena base ondoko auzo bateko jendea bildu eta mitin bat egin zuten eta gero basea atakatu zuten; munta bateko gastuak eragin zituzten. Base horretan eta Diyarbakir-eko beste batean turkoak eta amerikarrak batera aritzen dira, handik espioitza-lanak burutzen dituzte, kurdoen kontraz gain, sobietarren eta ekialde erdiko beste indarren kontra ere.
Bueno, ekintza hori seinale bat gehiago da, borroka ez da gelditzen eta turkoek alerta egoeran egon beharra dute jarraian. Badakizu, beren armadaren hiru partetatik bi Kurdistanen instalatu dira. Mardin herrialde horretara orain 10.000 soldadu joan du, ehundaka jende detenitu; nekazariek ezin erein dezakete, garaia delarik. Konta-ahal ezineko basakeriak egin dituzte... Baina ez dute bakerik izango horrela... Ez berek nahi duten bakerik behintzat.
A.B.
18,19

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaTURKIA

Azkenak
2024-12-21 | Iñaki Lasa Nuin
Pagadiak

Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.

Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]


Elkar mugituz?

Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.

Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]


Gobernu berriaren aurrekontu neoliberal zaharrak

 Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.


Israelek hildako 17.000 haur palestinarren izenak irakurriko dituzte Iruñean 30 orduz jarraian

Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.


2024-12-20 | Nekane Txapartegi
Izartxoak *, arriskutsuak patriarkatuarentzat

Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]


Siriako Arabiar Errepublikaren amaiera

Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]


2024-12-20 | Sonia González
DSBEren ‘humilladeroa’

Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]


2024-12-20 | Hiruki Larroxa
Irribarre egin, murtxikatu eta isildu

Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]


Globo morean

Ztandap
Nork: Mirari Martiarenak eta Idoia Torrealdaik.
Noiz: abenduaren 6an.
Non: Durangoko San Agustin kultur gunean.

------------------------------------------------------

Laugarren pareta hautsi eta zuzenean, zutik eta beldurrik gabe interpelatzen du publikoa stand... [+]


Kongo eta kobaltoa
Zertarako gaude prest konektatuta jarraitzeko?

Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]


2024-12-20 | Xalba Ramirez
Xabier Badiolaren gitarra: zaharra zena, berri

Xabier Badiola
Xabier Badiola
Gaztelupeko Hotsak, 2023

-------------------------------------------------

Ea, ba. “Gaur egungo musika” musika deitzen zaio erritmo kutxa elektroniko bat duen edozeri, eta, klaro, horrela ezin da. Lerro hauetan saiatu izan gara... [+]


Eguneraketa berriak daude