Amatiño: "‘Eguna’k alaia izatea du helburu"


2021eko uztailaren 23an
Luis Alberto Aranberri Eguna egunkariaz mintzo
Amatiño: "'Eguna'k alaia izatea du helburu"
"Hemen"en ondoren, "Eguna" dugu Eusko Jaurlaritzaren deiari erantzunez kaleratu den bigarren asteroko egunharia.
Behin eta berriz saiatu gara "Eguna"ko alma mater den L.A. Aranberri "Amatiño"rekin elkarrizketa egiten, baita telefonoz deituko zigula agindua jaso ere. Hala ere, ez genuen hartaka horrelakorik lortu, eta informazio-hutsane hau bete gabe utzi nahi ez genuenez, ,"Euzkadi" aldizkaritik ondoko galdera erantzunak hartu ditugu. "Eguna"ren helburua argitzen hasiko zaigu, beraz, Amatiño.
AMATIÑO.– Helburua oso sinplea da: euskal publikoa interesatuko duen euskarazko astekari bat egitea. Hau, edozein egoera normaletan oinarrizko printzipioa da. Euskaraz, ordea, sekulako apustua.
GALDERA.–Nola sortu zen ideia?
A.– Ideia aspaldikoa da. 1 979an "Deia"ko zuzendaritzari luzatu nion txostenean zera esaten nuen: euskarak ez zuela luzera ganorazko eta duintasunezko etorkizunik erdarazko egunkarietan. Eta, hain zuzen, euskarazko aldizkaritxo bat egin, edota "Deia" egunkariaren barruan joango zen zortzi orrialdetako gehigarria. Zazpi urte behar izan dira proiektu bi hauek kalean ikusteko, "El Diario Vasco"ren "Zabalik" eta "Eguna" eta "Hemen" proiektuak lekuko. Honek ez du esan nahi, jakina, gauzak gertatu direnik nik 1979an horrelakorik esan nuelako, prozedura guztiek heltzeko denbora behar dutelako baizik.
G.–Azken bolada honetan eta subentzio horiei esker euskal prentsa gehiagotu egin da. Honek konpetentzia ekar dezake, ezta?
A.– Bai, gure izatearen malura da hori. Ezeretik gehiegitxora pasatu ohi gara euskaldunok. Denetik beti bi, aspalditxo idatzi nuen bezala, bi ETA, bi ELA, bi akademia, orain berriz, bi eusko alderdi... eta orain, ezin bestean, bi euskarazko astean behingo egunkari, euskal irakurlego aberatsaren adierazgarri.
G.– Hitzegin dezagun orain egunkari-astekeriak izango dituen ezaugarriez.
A.–Astean behingo egunkari honek tabloide formatoa izango du, hau da teknologiaz beste edozein egunkari bezala egina izango da. 32 orrialde izango ditu gutxienez, hamar mila aletako argitalpen batez. Lehen azken eta erdiko bi orrialdeak kolorez izango dira, eta besteak beste bi helburu lortu beharko lituzke: bata alaia eta ez 'kabreagarria' izatea. Bestea, giza funtzio bat bete ahal izatea.
Hau da, nik uste dut dirua ez dela garrantzitsuena merezi duten gauzak egiteko orduan. Baina era berean, garbi egon behar du ere merezi duten gauzek ez luketela testimonislismo hutsez iraun behar. Hau da, euskarak laguntza berezi behar du, baina euskaraz diren gauza guztiek ez dute euskaraz direlako iraun beharrik.
G.– Euskal egunkarietan edo astekarietan goi-mailako euskara erabiltzen dela gauza nabaria da. Zer diozu horretaz?
A.– Nik uste eritzi hori matizatu beharra dago. Askorentzat, goi-maila lortzen da testuak zailak, korapilotsuak eta uler gaitzak diren neurrian eta ondorioz jende arruntarentzat euskara eta zailtasuna beti ere elkarrekin agertzen den binomioa da. Nik uste dut badela merkatua 'goi-mailatzat' eskeintzen den euskera, benetan, txarra eta aski sinplea den goi-mailako euskara erraz eta jatorra.
Bestetik ezin uka euskal irakurlegoa oso konplejoa dela, lurralde batekoa zein bestekoa izan, euskalki batekoa ala bestekoa, euskalduna ala euskaldun-berria, eskolatu ala ez, zale ala ez, eta abar eta abar. Publiko guzti horri aldizkari batez erantzutea ez da, gero, gauerdiko ahuntzaren eztula. Dena dela, gauzak diren bezelaxe dira, errealitate ukatzerik ez dago eta publiko zabal horren konplejitatearen aurrean gure alternatibatxoa eskaintzen ahaleginduko gara. Hau da, ahalik eta adizkaririk alaiena, interesgarriena, ulerkorrena eta profesionalena egiten. Gu, gure aldetik saiatuko gara, baina irakurlegoak ere bere ahalegintxoa egin beharko du. Bi lagunek ez dute elkarrekin hitzegiten batek nahi ez baldin badu.
G.–Zein lan-talde arduratzen da astez aste "Eguna" egin behar horretaz?
A.–Sei lagun gara, espezialitate haundirik gabe, denetik egin beharko dugunok, dagoeneko nork bere lan-barrutia adierazi xamarra baldin badu ere. Izenak aipatuko ditut, alfabeta ordenaz, Mikel Atxaga, Nerea Azurmendi, Txemi Galarraga, Imanol Unzurrunzaga, Antton Zubikarai eta ni neu.
G.–Zenbait komunikabideetan aipatu izan da zuen artean hasi aurretik konponduezinak daudela.
A.–Nekez egon daiteke, gaur egun behintzat, munduan zehar beste redakziorik gurea bezain ondo konpontzen denik. Gertatzen dena zera da: Euskalherrian jendea pronto dagoela beti zerbait egiten duenaren kontra kritika zorrotzak esateko. Gure herri honetan omisiozko pekatuak ez dira inoiz aipatu ere egiten. Ondo egindako lan serioak, berriz, sekulako azpijokoak jasan behar izaten ditu. Hemen, etsaia, arerioa, konpetentzia, ez da alperra eta ganorabakoa, langilea eta ekimendua baizik. Kritika txarra jasotzeko lan on bat egin behar baldin bada, guk meritoaka egiteko prest gaude.
F. ANDONEGI
36

GaiezKomunikabidPrentsaEgunkariakEguna
PertsonaiazARANBERRI1
EgileezANDONEGI1Komunikabid

Azkenak
2024-12-21 | Iñaki Lasa Nuin
Pagadiak

Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.

Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]


Elkar mugituz?

Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.

Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]


Gobernu berriaren aurrekontu neoliberal zaharrak

 Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.


Israelek hildako 17.000 haur palestinarren izenak irakurriko dituzte Iruñean 30 orduz jarraian

Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.


2024-12-20 | Nekane Txapartegi
Izartxoak *, arriskutsuak patriarkatuarentzat

Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]


Siriako Arabiar Errepublikaren amaiera

Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]


2024-12-20 | Sonia González
DSBEren ‘humilladeroa’

Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]


2024-12-20 | Hiruki Larroxa
Irribarre egin, murtxikatu eta isildu

Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]


Globo morean

Ztandap
Nork: Mirari Martiarenak eta Idoia Torrealdaik.
Noiz: abenduaren 6an.
Non: Durangoko San Agustin kultur gunean.

------------------------------------------------------

Laugarren pareta hautsi eta zuzenean, zutik eta beldurrik gabe interpelatzen du publikoa stand... [+]


Kongo eta kobaltoa
Zertarako gaude prest konektatuta jarraitzeko?

Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]


2024-12-20 | Xalba Ramirez
Xabier Badiolaren gitarra: zaharra zena, berri

Xabier Badiola
Xabier Badiola
Gaztelupeko Hotsak, 2023

-------------------------------------------------

Ea, ba. “Gaur egungo musika” musika deitzen zaio erritmo kutxa elektroniko bat duen edozeri, eta, klaro, horrela ezin da. Lerro hauetan saiatu izan gara... [+]


Eguneraketa berriak daude