Pablo Sorozabal euskal musikalaria

  • Martien amazortzian, doitu euskuen Hotel Torrontegi'ra. Izparcin gi, irrati ta aldizkaritan iduzten dogunoi deitu euskuen gabeko bederatzi t'erdietarako. Baekigun zergaitik; ordu orretan elduko zan Bilbao'ra, Madrid'etik Pablo Sorozabal, euskal masikalari ospetsua.


2007ko otsailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Sorozabal jaunari urrengo egunean, Zortzikoten Sariketa dula ta, urrezko medulla bot eskegiko yakon eta sari orren billa barriro etorran gure urira. Ogei bot lagun batu giñan. Euren artean, Esturo jauna, Sariketa onen antolatzalle andia, eta beste euskal musikalari famatu bot: Eskudero jauna.

Nik eneban esagututen Pablo Sorozabal, baña bein ikusten duanak, eta butez bere, bein beragaz itz egiten dauanak, ezta ain errez beraz aiztuko. Gitxi dagoz beralako personalidadea daukenak eta uste barik, beragaz nenguala, Jorge Oteiza etorri jatan gogora. ZERUKO ARGIA'rako asi nintzan galderak egiten.

Zer da ZERUKO ARGlA ori? Urte askotan Madrid'en bizi da ta ez ekian gure aldizkariaren barri.

Euskal asterokoa.

­Kontxol ¨Sei milla euskaldunak euskeraz irakurten badakie? ­Au bai dala barri pozgarria.

Zeintzuk desberdintasunak ikusten dozuz euskal erri-musika ta euskal sinfoni-musikan?

Lenen esan bear dot barru-barraraño nazata euskotarra, baña euskal lotsagarri bat naz, euskeraz ondo eztagidolako. Nik egin neike txarto itz prantzezez, edo alemanez edo inglesez, baña eneike txarto egin euskeraz. Augaitik enaz ausartuten euskeraz egiten. Nik, amaika urteararte euskera bakarrik nekianak, gaur enaz euskera egiten ausartuten, nire obligasiñoa izango litzaken lez, baña euskera biotzean darout eta al dodan ana gure izkuntzan irakurten dot.

Eta...

Nire gazte denboran, masika idazten asi nintzanean, leipzig'en Alemani'n, nintzan. Secandino Esnuola januak, Donostia'tik idatzi neustan, bere barruko miña erakutziz. Ordurarte, euskal masika idazleak, gegenak beintzat abade ta prailleak ziran eta euren lanak, itunak, astiro-astiro jo ta abestuak ziran, Auguitik, konzierto bot amaitu orduko, entzuleak asten ziran dedarrez: "­Jota, abostu jota!" eta orduan, Esnaola jaunak, biotza mindurik ebala, Larreglatren jota zuzenduten eban...

Aurrera, Sorozabal jauna...

Eztogu ezer egin bear jota orregaz amaitzeko ? Eztogu boste euskal musika alui but sortuko konziertoen amaitzetarako' Zeozar alai, entzuleak saltoketan jarteko modukoa? Au idutzi entsan Esnaola'k.

Eta, zar egin zenduan zuk?

Orren gañean pentsetan asi nintzan, eta lanean asi. Orduan sortu neban nire Lenengo Kalez-Kale. Bialdu neatsan Esnaola'ri, eta onek arin erantzun neustan: "­Ederto, Sorozabal, amaitu dogu jota arrayo orregaz! '

Sorozabal'ek irriparrez eta kiñuka begiratuten dausku, esanaz.

Eta ia orain nork amaituten dauan Kalez-Kalekaz. Egia esan, ni enaz jotaren kontrakoa, ezta bez Esnaola. Baña ainboste jota ta jota... Eta orain, nire Kalez-Kaleak iminten dabe konziertoen amaitzetarako.

Eta, ezar gegago idatziko dozu euskal masika dala ta?

Bai. Ir ugarren Kalez Kale, eta boar bad a Laugarrena. . .

Idatzi egizuz bai, Langarrena ta Boskarrena eta gegago be. Bearrezkoak doguz. Baña orain beste galdera but. ¨Zein da zure txistuaren lekua?

Duda barik, dantza-laguntzea. Ortarako jayo zan txistua ta or dauko bere leku egokia.

Luzaro egon giñan Sorozabal' egaz, ain ederra zan beregaz izketan egotea. Apur bat lotsa naz zein ordutan etxera jeun nintzan autortuten baña, tira, Sorozabal jaunak kontalinu euskun egiak esaten: gabeko ardu batetan.

Iru ordu luze orreitan, gai askoren guin egin genduan itz. Esate baterako, umetxuen gañean. Soroza bal jaunak 67 urte dankoz eta illoba politak. Bere ustez, umeentzat dieta onena auxe da: Papillak eta txistu soñua. Papillak, euren gor putzak sendotuteko ta txistu-soñua euren erriaren sustraia irarrite. Berak egunero txistu soñua eskein tzen dautsa illobotxuai.


Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude