Euskara Hego Uribeko irakaskuntza ertainean


2021eko uztailaren 16an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Euskara Hego Uribeko irakaskuntza ertainean
Galdakaon eta Basauriko institutoetan adar euskaldunak daude. Basaurikoan irakasale den Iñaki Sarriugartek irakaskuntza ertainaren euskalduntzeaz dihardu hemen.
ARGIA.- Hego Uribe eskualdean badira adar euskaldunak bi institutoetan (Basauri eta Galdakao), berez euskarazko irakaskuntza ez da gelditu ikastoletan soilik. Zelan sortu ziren linea hauek eta zenbat jende dago?
I.S.- Basauriko institutoari dagokionez adar euskalduna orain 5 urte sortu zen, irakasle batzuk bultzatuta, ikusi bait zen ikastolatik irtetzen zen jendeak ez zeukala irtenbiderik irakaskuntza publikoan, eta lanean hasi ziren adar elebidunak sortzeko.
Lehenengo promozioak iaz amaitu zituen ikasketak eta aurtengo kopuruari dagokionez zera esan dezakegu, Basaurin BBB-ko lehenengo kurtsoan 33 ikasle, daudela, bigarrenean 19, hirugarrenean 19 eta UBIn 19 ere bai. Guztira 90 ikasle, institutoko kopuru osoa 1400ren bat ikasle delarik, %6,5a ingurukoa da adar elebidunetako ikaslegoa. Galdakaon 47 da euskal ikasleak, institutoan 500 ikasle izanik.
A.- Porzentaia nahiko txikia da, baina Basaurin erroldak dioenez euakaldunen kopurua %7a da bai eta ere. Hala ere asignatura guztiak euskaraz ematen dituzue jende honentzat ala badira erdaraz ematen direnak?
I.S.- Kopuruari dagokionez esan behar dugu ikastolan ibilitako jendeak gero pribatura ere jotzen duela, orduan zenbait ikastolatik hona ikasle kopurua jeitsi egiten da.
Iaz ia asignatura guztiak euskaraz eman genituen. Baten batetan problemak izan ziren hasiera batetan irakaslego euskalduna ez delako egiten goizetik gauera, eta delegazio aldetik ere problemak izan dira izendapen garaian.
Edozein modutan zuzendaritza oso kezkatuta dago arazo honetaz, eta ahal dugun neurrian behintzat ahaleginduko gara hurrengo urtean ere gauzak nolabait aurrera ateratzen eta irakaslego euskalduna sartzen.
A.- Euakarazko adar honek badu presentzia eta isladapena institutoan, bai ikasle edo irakasleen aldetik? Euskara entzuten da edo euskal kultura berpizten da beste urteetan baino gehiago?
I.S.- Nik esango nuke irakaslego txiki honen eragina igerri dela, ikaslego honi klase emateko irakaslego euskalduna behar delako, eta hortan nabarmendu da batez ere. Ikaslegoan ostera, ez dakit erabateko eraginik izan duen. Behar bada ez, azken batean ikaslego txiki horrek bere eguneroko ihardunetan erderaz egiten du, ez dut uste eguneroko eginetan gehiegi nabarmendu denik. Edozein modutan hasiera baino ez da, eta hurrengo urteetan eragina askoz ere haundiagoa izango da.
Hala ere, ikaragarrizko aldaketa ikusi dugu adar honetan. Lehen eskoletan eta bestelako ikasketetan erdaraz ematen zuten, baina jendea hala eta guztiz ere bere hartuemanetan euskaraz egiten zuen. Horrek esan nahi du orduan euskara hizkuntza komunikatiboa zela. Orain ostera, gaiak euskaraz eman arren harremanak erdaraz dira. Ez dakit horrek porrot bat ez ote duen erakusten.Dena den kontutan hartu behar da zein den Basauriko egoera soziolinguistikoa.
A.- Laster behar bada ikasle euskaldun gehiago etorriko da, eta ez ikastolatik bakarrik, baita eskola publikoan B ereduan daudenak ere...
I.S.- Bai. Behar bada urte bi barru helduko da lehenengo B ereduko promozioa, eta gure asmoa da zenbait ikasle hauekin adar euskalduna indartzea. Ez dugu bidezkoa ikusten B eredu hori institutoan jartzea, nahiko ahul ikusten bait dugu adar elebiduna, eta ikastaro batzuen bitartez uste dut euskaldun ditzakegula B eredutik datozenak.
A.- Instituto hau ospetsua izan da klasez kanpoko ekitaldeengatik. Zelan edo hala ekitaldiak egin dira ala erdaldunen eskuetan gelditu da hori?.
I.S.- Nik esango nuke euskarak instituto honetan, eta nolabait herrian ere, isladapen bat izan duela. Hain zuzen irakasleek eta hainbat ikaslek egindako lanari esker. Esate baterako urtero antolatu izan dugu euskarazko ikastaro bi, bata erdaldunentzat barnetegi moduan eta bestea eskoletatik zetozen euskaldun alfabetatugabeentzat. Hor ahalegin handiak egin dira, batez ere Euskara Mintegian.
Hortik aparte bestelako ekintzak antolatu dira ikasle euskaldunentzat: antzerkia, zinema edo horrelako kultur ekintzak. Urtero ere bai aste kultural bat izan da antolatua, honek azkartu eta suspertu egin duela euskararen presentzia instituto honetan.
56

GaiezHizkuntzaEuskaraNormalkuntzEgoera
PertsonaiazSARRIUGART1

Azkenak
2024-11-13 | Julene Flamarique
Iranen heriotza-zigorra jaso duen Pakhshan Azizi feminista kurduaren espetxekideek justizia eskatu dute

2023ko abuztuaren 4an atxilotu zuten etxean Teherango Inteligentzia Ministerioko agenteek. Desagerrarazi eta gero, fisikoki nahiz psikologikoki torturatu zuten Evingo espetxean. Orain heriotza-zigorra ezarri diote, eta espetxekideek haren aldeko defentsa eskutitza argitaratu... [+]


Mamutak ehizatzeko teknika

Berkeleyko unibertsitateko (Kalifornia, AEB) arkeologo talde baten arabera, ezkerreko irudian ageri den eszena ez litzateke zuzena. Hau da, gizakiek ez zituzten lantzak jaurtitzen mamutak eta beste ugaztun handi batzuk ehizatzeko. Horixe zen orain arte zabalduen zegoen... [+]


Sexu erromanikoa

Zamora, X. mendearen amaiera. Duero ibaiaren ertzean eta hiriko harresietatik kanpo Santiago de los Caballeros eliza eraiki zuten. Eliza barruko kapiteletan askotariko eszenak irudikatu zituzten, besteak beste, eduki sexualak zituztenak: orgia bat, emakume biluzi bat gizon baten... [+]


2024-11-13 | Julene Flamarique
Absolbitu dituzte Espainiako futbol selekzioaren zaleak jazartzea leporatu zieten Indar Gorriko kideak

2022ko urrian Iruñeko Sadar futbol zelaian jokatu zen Espainiako eta AEBetako emakumezkoen futbol selekzioen arteko partiduko zaleak iraintzea eta jazartzea leporatu zizkioten hainbat laguni. Epaiketa egin berri da eta akusatuak absolbitu ditu Iruñeko Zigor Arloko... [+]


Donostian mobilizazio arrazistak bultzatzen dituen Telegram kanalaren erreplikak sortu dituzte Gasteiz eta Iruñerako

Lo Que no te Cuentan de Vitoria eta Lo Que no te Cuentan de Pamplona Telegram taldeak sortu ditu Lo Que no te Cuentan de Donosti taldearen administratzaileetako batek berriki. Gasteizko kontuak ez du jarduerarik momentuz, baina Iruñekoak 500 jarraitzailetik gora ditu eta... [+]


2024-11-13 | Julene Flamarique
Errekonozimendurako bidean: torturari buruzko III. Nazioarteko Konferentzia iragarri du Nafarroako Torturatuen Sareak

Nafarroan torturatutako ia mila pertsonaren errealitatea eraldatzen hasi berri dela azaldu du antolakuntzak. Nafarroako torturaren biktimen lehen aitortza ofiziala aurtengo apirilean egin zen, eta oraingoa antzeko prozesuetatik igaro diren beste torturatuekin eta gaian aditu... [+]


2024-11-13 | Gedar
Amiantoak eragindako minbiziak gora egin du Europar Batasunean

Eurostaten arabera, 2013tik 2021era bitartean, 13.530 kasu erregistratu zituzten Europar Batasunean. Teorian 2005ean debekatu zuten amiantoaren erabilera, baina mesoteliomaren sintomak ez dira agertzen hamarkada asko igaro arte. Amiantoagatik 700 pertsona baino gehiago hil dira... [+]


Gorputz hotsak
“Bidea moztu da eta hutsune batean gaude”

Igeriketa, patinetean ibiltzea eta irakurtzea gustuko ditu Leire Manzanares Etxeberriak (Donostia, 2005). Garapenaren nahasmendua dauka eta Zereginak Ikasteko Gelan (ZIG) dago. Gurasoekin batera informazioa bilatzen aritu da ikasten jarraitzeko aukerak aztertzeko, baina oztopoz... [+]


Betharramen jasandako indarkeria fisiko-sexualaren biktimak eta ikastetxeko ordezkariak, aurrez aurre

Biarnoko Lestelle-Betharramgo ikastetxe katolikoan ikasleek urtetan sufrituriko indarkeria fisikoa eta sexu-abusuak argitara eman ostean, biktimen eta Betharramgo kongregazioko ordezkarien lehen topaketa lotu dute, biktimei entzutea helburu. "Betharram ez da libratuko... [+]


Kronika: Artea eta politika
Hoberena etortzeko dago-eta

Juana Dolores. Agitazioa eta propaganda
“Neure buruari galdetzen diot zer egiten genuen emakume langileok emakume burgesen ondoan manifestazio berean”

Goiburu baten bidez ezagutu nuen Juana Dolores; zera zioen: iraultzaileagoa zela ondo idaztea, katalanez idaztea baino. Flipatu egin nuela aitortu diot, eta berak esan dit bizitzako lehen elkarrizketa zuela hura. Lau urte geroago, berritasunaren olatua surfeatu du, eta... [+]


2024-11-13 | Bea Salaberri
Moltsa mehe

Duela bi aste, Frantziako irratien finantziamendua zalantzan zen, Frantziako Kultur Ministerioak %35 apaldu nahi baitzituen elkarte irrati lokalei bideratu dirulaguntzak. Orduan, 200 bat elkarte ziren lanjerrean eta horien artean Iparraldeko Euskal Irratiak.
Azalpena... [+]


Eguneraketa berriak daude