Martin: "Jendearen gustoa egitera noa"


2021eko uztailaren 23an
Martin trikitilariari elkarrizketa
Martin: "Jendearen gustoa egitera noa"
1980.ean txapela irabazia da, aurreko urtean Lajaren atzetik geratuta. Bien arteko lehia ezaguna da, eta Laja faltatzean Martin aterako da faborito gisa. Trikitilari eskolaz gain, tresna eta musika denda ere baditu Billabonan.
ARGIA.– Eskola noiz jarri huen?
Martin.–Orain ia bost urte. Aurretik, hasieran etxean eta gero Zarautzen aritu ninduan Musika Eskolan Handik etorri huen metodoa sortzea, jende asko genuela ikusita, eta metodo zaharrarekin ezin zela ikusita.
A.– Metodoa herorrek ateratakoa al duk?
M.–Soinu txikirako bai. Nik ikusita nitxauzkaan jostailuzko organuak eta nola izaten ziren numeroekin edo koloreekin umeek jotzeko, eta bururatu zitxaidaan zeozer egin zitekeela Hasi ginen botoiei pogatina batzuk jartzen numeroekin, baina arazoak izan genituen paperean jartzerakoan: akordeak zirela, auspoa noiz iriki edo itxi nola jarri, durazioak... buf!, mila prolema. Metodoa oraintxe burutua dago.
A.–Zenbat jende darabilak?
M.–Kurtso bukaeran 140 hituen, eta horrezaz gainera solfeoan eta soinu haundian beste horrenbeste egongo dituk.
A.– Hik herorrek non ikasi huen?
M.–Ni Tapiarekin aritu ninduan zazpi-zortzi hilabetez. Zekizkien pieza guztiak ikasi nitxizkaan eta gero grabatzen hasi ninduan. Gogoratzen nauk nola joaten nintzen Lajari grabatzera, eta nola bidaltzen ninduen kristoren mala hostian. Azkenean anaia eta biok han ibiltzen gintuan sasi tartetik eta nondik grabatu ez genekiela. Zintatik ia dena ateratzen nian, eta zerbait dudazkorik banuen hurrengo erromerian ikusi eta taka!, ateratzen huen. Belarria bait daukat oso ona.
A.–Zein huen gogozko soinujolea?
M.– Nik, Laja. Grabatu behar nuen guztian harengana joaten ninduan.
A.– Solfeoa beharrezkoa al da soinua ikasteko?
M.–Beharrezkoa ez. Orain, jakinez gero gauzak errexago ulertzen dituk, baina neretzako belarria da inportanteena.
A.–Soinu eta pandero bikoteak etorkizunik ba al dauka?
M.–Bai. Bere mailan, baina pixkat mogitu egin behar duk. Beti ezin dik leku batean egon. Guk erritmo kaxa eta gitarrarekin jotzen diagu orain erromerietan. Hemen pentsatzen dik jendeak trikitixa ta panderoa direla trikitixa jotzeko, eta beti trikitixa jotzeko. Baina "agarrao" jotzen hasi behar izaten denean panderoak ez dik zerbitzen. Baltsa baldin bada... tira. Baina bestela ez. Batzuk esaten dute: "Trikitixa ez duk jo behar kitarrarekin". Hori oso burutazio txarra da. Ikusi besterik ez dago: guk jotzen dugun eran beste giro bat jartzen dugu. Horrek dantzara tiratu egiten dik. Bestela ez du betetzen belarririk.
A.– Bestela, zer aldaketa egin dituk?
M.–Aurkeztu nintzen lehenengo txapelketatik, "sol" tonuko soinua erabiltzea, nik sartutakoa duk. Ordurarte-inork ez zian pentsatu ere soinua kanbiatzerik. Beheko tonu errex horretatik orain hainbeste pieza jotzea ere uste diat nerea dela. Lehen bestela jotzen huen, erditik-eta. Guk ere hortik jo behar diagu aurtengo txapelketan trikitixa. Denak nerera joaten dituk, urte hartan denak nere kontra izan arren. Baina aurten horretatik atera egingo nauk.
Dantza loturako musiketan ere zerbait egin dut, akorde aldetik-eta. Besteren batek ere zerbait aterako dik, eta hori beharrezkoa duk. Kajaderritmosena atera nuenean ere jendeari gustatu egin zitxaioan, eta zenbait trikitilari hasi huen galerazteko-eta, trikitixa eta Euskal Herriarentzako ez ote zen komeniko. Baina, tresna hori, neretzat, ez duk politika erritmo bat besterik ez duk. Gero batzuk hasi hituen hori erabiltzen. Baina horrekin ere aurrera egiteko asko probatu eta entsaiatu egin behar dik.
A.– Hire eritziz, erromerian denetik jo behar da...
M.–Kalean trikitilariek nahiko fama txarra ditek, "casheros" eta... Lehengo Amabirjin egunean Gaztelura joan eta Donostiako ikastolaren bateko umeak, gehienak erdaldunak, furgonetak dauzkan bi trikitilariren irudiak ikustean nola bat hasi zen esaten "casheros" eta horrelakoak. Eta besteak esan zitxoan: "Cómo que son casheros? No ves esto? Esto es de los casheros?", gitarra ikusi zutenean. Izen hori borratu egin behar da.
A.– Txapelketarako zein ikusten duk kontrariorik handiena?
M.–Handirik ez diat ikusten. Joan balitz Laja izango huen berriz ere. Bestela, kontrario bezala, Miren, Joseba eta Bizkaitarra ikusten dizkiat.
A.– Hire ustez, zergatik aurkeztu duk horren jende gutxi?
M.–Galtzeko eta atzera gelditzeko beldurra duk esplikazio bakarra. Lehengo trikitilari horiek ikaratuta zeudek gazteek nola jotzen dute ikusita. Gero, erromerian, behar bada askoz ere gehiago baldin badira ere. Agian, ez dituk espazializatuta sentituko, txapelketarako zerbait berezia prestatu behar bait da. Ekibokatuta zeudek txapelketara ez joatearekin. Ni ere–neure ingurukoek bultzatuta nitxiak–irabazten badut ondo, eta galtzen bedut ere jendeak bazekin zenbat abilidade dudan. Jendearen gustoa egiteagatik nitxiak.
31

GaiezKulturaMusikaMusika tradTrikitixaTrikitilariMARTIN3
PertsonaiazMARTIN3

Azkenak
2024-10-09 | Leire Ibar
Erretiro adina aurreratzeko lanuzteak deitu dituzte garraio sektorean

Sektoreko gidarien "egoera prekarioa" salatu eta lan baldintzak hobetzeko premia azpimarratzeko egin dituzte deialdiak CCOO eta UGT sindikatuek. Hiru sindikatuak eskaerak "oso motz" geratu direla kritikatu du. Hego Euskal Herrian 50.000 langile inguru daude... [+]


Leihotikan, Goazen! eta Ibil Bedik piztuko dute Zangozako Nafarroa Oinez

Bi eguneko egitarau oparoa osatu du Zangozako ikastolak urriaren 19rako eta 20rako: 3,5 kilometroko ibilbidea, hiru gune eta hamaika ekitaldi Nafarroako ikastolen festa handirako.


Mugikorrak ez, baina Chromebookak bai?

“Pantaila aurrean denbora gutxiago igarotzeko esaten diegu gazteei, eta aldi berean ikastetxean derrigortzen ditugu gailu digitaletara konektatzera”. Eskoletako digitalizazio prozesuei frenoa jartzeko eta teknologiak (ez bakarrik hezkuntzan) gure gain duen kontrolaz... [+]


2024-10-09 | Sustatu
Nola erabili Telegramen euskararako itzulpen automatikoa

Duela aste batzuetatik aktibatuta dago Telegramen euskararako itzulpen automatikoa (bertsio mugikorrean, bederen). Hau da, ingelesezko edo beste edozein erdaratan jasotako mezu batean, klik batekin, euskarazko itzulpena irakur dezakezu.


2024-10-08 | Julene Flamarique
Euskararen “larrialdi egoerari” aurre egiteko mobilizazioa deitu du EHEk Durangon

Euskal Herrian Euskarazek manifestazio nazionala deitu du abenduaren 7an. "Hizkuntza larrialdiaren aurrean Euskararen Errepublika eraikitzea beharrezkoa" dela aldarrikatu du mugimendu euskaltzaleak. Mundu mailako eskuin muturraren hazkundeari “euskaratik eta... [+]


‘Irati’ pelikula EiTBren Primeran plataformara heldu da

Euskarazko film batek inoiz zineman izan duen ikusle kopururik handiena du Irati filmak: 160.000 pertsona.


2024-10-08 | ARGIA
Trenbidea blokatu zuten bakegile auziperatuek akordioa erdietsi dute

2022ko uztailean egin zuten blokeo eguna, euskal presoen egoerari "aterabidea ematea" eskatzeko. Bederatzi pertsona auzipetu zituzten.


2024-10-08 | Leire Ibar
Urriaren 21ean mobilizatzera deitu du Gernika-Palestina plataformak

Euskal Herriko herri guztietan elkartasun ekitaldiak antolatzeko eskatu du mugimenduak. Goizean, sindikatuen eta hezkuntza komunitatearen manifestazioak izango dira, eta arratsaldean herri guztietako udaletxeen aurrean elkarretaratzeak egitera deitu dute. 

 


Dislexia, sarritan antzematen ez den zailtasuna eta eskola-porrota eragin dezakeena

Irakurtzen eta idazten ikasteko prozesuan traba handia da dislexia, eta hainbat ikerketaren arabera hamar haurretik batek sufritzen du, baina maiz ez da detektatzen, eta ondorioak ditu frustrazioan, autoestimuan eta ikas-ibilbidean. “Tuntuna eta despistatua nintzela uste... [+]


Airbnb eta Bookingek ostatua eskaintzen dute palestinarrei kendutako lurretan
Ehunka etxe, hotel edo apartamentu dituzte Israelek Palestinan okupatutako lurretan. Nazio Batuen Erakundeari entzungor egiten diote.

2024-10-08 | ARGIA
‘Nafarroako Intxaurra’ kalitate-marka sortu dute

'Nafarroako Intxaurra' marka kolektibo berriak Lizarraldeako, Erdialdeko eta Goi Erriberako zortzi ekoizle biltzen ditu. Kanpaina honetan 200 bat tona intxaur merkaturatuko dituzte, Nafarroan ekoizten den intxaur kopuruaren %46 inguru.


2024-10-08 | Mikel Aramendi
Norenak ote dira munduaren akabuko uharteak?

Gurutzegramen zaletuek –eta beste inork gutxik– ezagutu ohi dute Txagos uhartediaren izena. Irla haietan handiena, Diego Garcia, aipatzen bada, gehixeago izango ginateke aditzera dugunak: ospea –ez batere gozoa– lortu du bertan dagoen base militar... [+]


2024-10-08 | Leire Ibar
Hil egin da Funesko lan-istripuan larriki zauritutako gaztea

Lan-istripu larria izan zen igandean Funesen (Nafarroa),  Elaborados Naturales de la Ribera del Ebro elikagai-enpresan. 29 urteko gizona gauean bertan erietxean hil zela jakinarazi zuen Foruzaingoak.

 


2024-10-08 | ARGIA
Hego Euskal Herriko bizilagunek etxe turistikoak debekatzeko aukera izango dute, 3/5eko gehiengoz

Espainiako Auzitegi Gorenak ebatzi duenez, bizilagunen komunitateek eraikin edo urbanizazio batean etxe turistiko gehiago jartzea debekatzeko ahalmena izango dute, betiere bostetik hiruko gehiengoa lortuz gero. Modu horretan, atzera bota ditu Espainiako Estatuan etxe turistikoen... [+]


Eguneraketa berriak daude