Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

igandea 2024ko abenduaren 22an

Bautista Madariaga, eskola gutti baina umore franko

2021eko uztailaren 23an

Bautista Madariaga bertsolariari elkarrizketa

Mendi-zokotik plazara euskaldun legean
Bautista Madariaga, eskola gutti baina umore franko
Arront ibilia dugu Bautista Naforroaho plazetan gaindi. Aurki jubilatzekotan da, bertsotaraho ilusioz beterik.
Ez ziren baserri xaharreko sukalderaino sartzen arratsalde beroko eguzkiaren errainuak. Mantxo eta xamar solasten ari Bautixta baso bete bana ardo aldean.
ARGIA.–Nola sartu zitzaizun bertsotarako grina?
BAUTISTA MADARIAGA.–Hori ttikitatik, aitona bertsolaria izan ta mutiko ttikia nintzelarik ikusten nuen zahartua gizajoa bertso-kantari ta denok barrezka ta hartatik ohartzen hasi nintzen. Gero, noizpehinka 17 18 urtetara iritsi nintzenean tabernan bat edo beste aritzen ziren, ta haiekin; Afizioa bazen herri honetan baina, bertsolaririk ez, plazetan ta kantari arituko zenik ez. Kanpotik ekartzen ziren zera, Basarri, Zepai zena Uztapide.
Soldaduskan banituen lagun gipuzkoarrak eta haiekin hasi nintzen gehien bat, Mariano Ostolaitz oiartzuarra ezagutu nuen eta harekin aritzen nintzen. Gazteago nintzela, mendian lanean eta, buruan ibiltzen nituen nik bertsoak, bota gabe.
A.– Zein da, aldiz, oraingo giroa Bortziri inguru honetan?
B.M.–Orain ere bada giroa, Arantzan zerbait besta denean beti ekartzen dira bertsolariak, ihauteriak direla edo, errege egunez edo, askotan etortzen dira. Baina ez dago gazte bertsolaririk entzule bai baina...
A.– Zer garaitan egin zenuen aurreneko plaza-saioa?
B.M.– Soldaduskan nintzelarik egin nuen aurreneko saioa plazan, Mariano lagunarekin Arantzako bestetan egin nuen. Ni ohitua nengoen ostatuan zirika aritzen baina ez nuen plazan kantatu nahi, atzenean animatu egin ninduten eta hala. Orduan bazen ohitura urte zaharretan, gabon gauean, errege gaua baserriz baserri batek kordioia, besteak bertsoa. Bertsotan bat bakarra zen, eta beti ni jartzen ninduten.
A.–Nola bizi izan duzu txapelketaren mundu hori?
B.M.–Aurrenekoa 60.ean egin nuen, Nafarroako txapelketa hasi zenean. Elizondon. Aurten ere izan gara Lekunberrin. Lehen urduri samar jartzen nintzen, orain ez. 1961.ean Nafarroako txapelketa irabazi nuen Etxarri Aranatzen.
A.–Zer giro gustatzen zaizu bertsotarako?
B.M.– Barre-gaiak direnean edo, alkarri zirika ihardutea eta, badakizu. Lazkao Txikirekin ere saio batzu eginda nago ta. Bertsolari zirikatzaileak oso maite ditut.
A.–Bertsorik paratu al duzu sekula?
B.M.–Ez, ez dut horretarako pazientziarik, fabrikan egunero lan eginda, baserriari ere kontu egin behar eta ezin beti neketan bizi. Aurki naiz jubilatzekoa, eta orduan lasaiago badut jartzeko asmorik.
A.–Doinuetan zein ibiltzen dituzu?
B.M.–Gehien bat lehengo zaharrak, Uztapidek eta zerabiltzatenak. Oraingo bat edo beste ere, Amurizarenak eta, hari kopiaturik, beti ikasteko prest.
A.– Mugitzen al zara bertso-aditzera eta?
B.M.–Bai, ahal dudalarik beti joaten naiz. Aurten ere Donostian izana naiz, iaz Patxi Etxeberriari egindako omenaldian han izan nintzen, laguna baitut oso. Azpillagari ere egin behar diote, eta han izango naiz. Jendea horretarako propio mugitzen da txapelketa garaian, oménaldia dela edo, jendea asko mugitzen da bertsoa aditzeko, eta hori onuragarria da.
A.–Nola moldatzen zara hizkerarekin bertsotarako?
B.M.–Ez dut Arantzakoa gehiegi erabiltzen, aitona gipuzkoarra nuen eta; beste aldetik euskaraz asko irakurrita nago ta hango hitzak hartzen ditut. Basarri egunero egunero irakurtzen dut. Ganadu-lanak egiteko ta, Basarri jartzen dut irratian. Pernando Amezketarra, Txirritaren bertsoak, Aita Zabalaren bertso-liburuak eta, bertso-paper zaharrak eta, irakurrita nago. Lesakara zerri bat saltzera joan igual eta bertso-papera erosiko zigun aitak, beste aldekoek ere esaera asko dute guk baino egokiago euskaraz esanda.
A–Zer sentitu zenuen 61.ean txapela irabazita eta iaz Arantzan egin zizuten omenaldian?
B.M.– Omenaldi-Eguna iritsi arte oso kontentu, baina egun berean gauza asko bururatzen eta, norberarendako ez da egun ederra. Txapela irabazi nuenean ere pozaren bidez ez zen bertso bat ateratzen, inpresionea egiten du, egun normal batean lasaiago askoz ere.
A.–Asmorik txapelketetan segitzeko?
B M.–Oraindik bai
A.–Basanabarrera zoazela ta?
B.M.–Duela bi hiru urte Donibanen egon ginen. Hara pozik asko joaten naiz, hango lagunak hemengo anaiak bezala dira niretzat Gehienak ezagutzen ditut, alkarrengana arrimatzen garenean, besarkadaka ta, ezin asperturik, etxerakoan ezin alkar agurtu. Oso maite ditut. Txirritaren omenaldian Xanpun eta biok Iruneraino etorri ta, han alkar agurtzen ziren belarriko-minak, bata alde batera ta bestea bestera.
Iñaki CAMINO
44

GaiezKulturaBertsolaritBertsolariaMADARIAGA2
PertsonaiazMADARIAGA2
EgileezCAMINO1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

“Frustrazioa eragin dezake bularra ematearen onurak azpimarratzen dituen diskurtsoak”

June Fernández

Frantziara eta Espainiara bidean

Aratz Gallastegi Sodupe

Mila euroko soldata artistentzat

Onintza Irureta Azkune

Hitzen poetika

Iñigo Martinez Peña

Efemeridea: Analfabetismoa erradikatu zutela jakinarazi zuen Fidel Castrok

ARGIA

Azkenak

2024-12-21 | Iñaki Lasa Nuin

Pagadiak

Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.

Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]

2024-12-21 | Roberto Alkarterri

Elkar mugituz?

Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.

Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]

2024-12-21 | Mikel Alvarez | Roser Espelt Alba | Jon Bernat Zubiri Rey | El Salto-Hordago

Gobernu berriaren aurrekontu neoliberal zaharrak

Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.

2024-12-21 | Horman Poster

Antigone edo Ezetzaren beharra

MULTIMEDIA - Antzezlana

2024-12-20 | Itsaso Zubiria Etxeberria

Lau egun eta istant bat

2024-12-20 | Xabier Letona Biteri

Israelek hildako 17.000 haur palestinarren izenak irakurriko dituzte Iruñean 30 orduz jarraian

Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.

2024-12-20 | Nekane Txapartegi

Izartxoak *, arriskutsuak patriarkatuarentzat

Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]

2024-12-20 | Asier Blas Mendoza

Siriako Arabiar Errepublikaren amaiera

Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]

2024-12-20 | Sonia González

DSBEren ‘humilladeroa’

Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]

2024-12-20 | Hiruki Larroxa

Irribarre egin, murtxikatu eta isildu

Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]

2024-12-20 | Ainhoa Mariezkurrena Etxabe

Globo morean

Ztandap
Nork: Mirari Martiarenak eta Idoia Torrealdaik.
Noiz: abenduaren 6an.
Non: Durangoko San Agustin kultur gunean.

------------------------------------------------------

Laugarren pareta hautsi eta zuzenean, zutik eta beldurrik gabe interpelatzen du publikoa stand... [+]

2024-12-20

Zure herriko Baltasarrek ere ‘blackface’ egiten du?

2024-12-20 | Adur Larrea

Olentzeroren magia

2024-12-20 | Urko Apaolaza Avila

Kongo eta kobaltoa

Zertarako gaude prest konektatuta jarraitzeko?

Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]

2024-12-20 | Xalba Ramirez

Xabier Badiolaren gitarra: zaharra zena, berri

Xabier Badiola
Xabier Badiola
Gaztelupeko Hotsak, 2023

-------------------------------------------------

Ea, ba. “Gaur egungo musika” musika deitzen zaio erritmo kutxa elektroniko bat duen edozeri, eta, klaro, horrela ezin da. Lerro hauetan saiatu izan gara... [+]

Eguneraketa berriak daude