Kaxiano, Lizartzako itsua, azkenean diskotan


2021eko uztailaren 23an
Aste gutxitan 7.000 ale salduta
Kaxiano, Lizartzako itsua, azkenean diskotan
"Itsasontzi baten" izenez, hainbat jendek aspalditik espero zuen diskoa kaleratu du Kaxianok, Lizartzako itsu famatuak.
Antzuolan jaio zen Kaxiano Ibarguren, bizitzako parterik haundiena Lizartzan egin badu ere. Dinamita tiro batek itsutu zuen gaztetan eta orduan ekin zion soinua ikasteari.
ARGIA.–Aspalditik baziren zurrumurruak diskoa kaleratu behar zenuela eta. Azkenean kalean dago. Nondik zetorkizun asmoa?
KAXIANO.– Diskoaren amets hori orain dela gutxikoa da. Lehenago ez, ez nuen uste inork grabatuko zidanik ere. Ilusioa bai, gehiena neroni abestiak sortzen hasi nintzenean. Zeren disko honetan doazen abesti guztiak, letra, doinua eta arregloak, denak neureak dira. Orain dela hiru bat urte Arraten hasi ziren eraman eta han zuzenean ematen. Noski, Loiolan ere aspaldi egin zuten. Eta grabatu ere hantxe emisorarako. Arratekoa entzunda, jendea konturatu eta hasi da nonbait disko eske. Eta dirudienez, jendea joaten da dendetara Lizartzako itsuaren disko bila eta jakina irratian entzun baina diskorik ez kalean.
A.– Diskoan kantu zaharrak ere ba al dira?
K.–Ez, denak berriak dira. Batzu lehentxeago egindakoak, baina jeneralean berri-berriak. Orain dela hamabi bat urte hasi nintzen pieza batzu sortzen, eta lehenengo-lehenengoak Alonsotegiko koro batentzat izan ziren, «Gure Ametsa» koroarentzat. Hasieran bertsoak erraz egiten nituelako letra batzu eskatu zizkidaten, eta gero ea doinuak sortzen atrebituko nintzen.
A.–Dena dela, kantuak sortzen hasi baino lehenagotik jotzen zenuen musika, ezta?
K.– Bai, bai. Orain dela hogeitamabost urte hasi nintzen musika jotzen. Itsu gelditzearen ezbehar hau gertatu eta handik urtebetera hasi nintzen, hemezortzi bat urterekin. Harez gero, batera eta bestera ibili naiz, lehen soinujole gisa bakarrik ibiltzen banintzen ere.
A.–Bertsotarako erraztasuna ere betidanik izan duzula esaten da.
K.– Erraztasuna behar aina edo nahi aina inork ez du izaten, baina bai, baina txapelketan ibili nintzen garai haietan (1960. eta 1962. inguruan), komarkakoak bi aldiz irabazi ere egin nituen, irabazi edo, eman edo... Gero, ez daukat bertsotan herririk herri ibili ere egiterik.
A.–Batez ere famatua zara ezkontzatan jotzeagatik... plazatan ere jotzen al duzu?
K.– Bai, denetan: plazatan, ezkontzatan... orain udaran plazatan asko, dantzaldia edo berbena. Hori bai, urtean zehar gehiena ezkontzak izaten dira, «Axariak» du izena gure hirukoteak (Karlos sasofoian eta Teodoro baterian) eta asteburuan dena okupatua izaten dugu, eguerdian eta gauean, larunbata eta festan. Gehienetan ostiral gauean ere bai. Plazatan ez da ezkontzatan bezain erraza, plazatan jendeari nola dantza erazi pentsatzea izaten da auzia. Jendeak dantza ez du gehiegirik egiten orain, garai batetan bai baina orain ez. Halere, orain atzera berriro hasi dela iruditzen zait niri, jendea suelto eske gehiago ibiltzen da, gazteek ere sueltoa eta fandangoa eskatzen dute, bastante gainera eta gero beste rock edo hori, ez dakit nik nola dantzatzen duten, ez dut ikusten nola mugitzen diren, eta tangoa dantzatzen badakiten ere ezin dut esan, baina tangoa iruditzen zait niri politago dela dantzarako hor eskuak elkar joaz ibiltzea baino.
A.–Nola izaten da kantuak sortzeko momentua?
K.–Kantuak sortzeko askotan momentu txikiena aski izaten da. Behin zein gaitatik hasi jakinez gero berehalaxe egiten da. Igoal libre nagoenean Orexa aldera paseatzera joaten gara, pakea izaten da kamino hartan (lehen handik biaje asko egina naiz, andrea ere handik ekarri nuen eta), hor nabilela igoal zerbait burura etortzen da. Baina bereziki nire abesti sortzea, parranda egiten ez den garaian noski, goiz lotara joanda goizean bostak aldera esnatzen naiz nahiko lo eginda, eta orduan sortzen zaizkit gehienak. Nik egindako abesti gehienak hala eginda dira. Hitzak eta doinuak batera egiten ditut, eta armonizazioa gero.
A.– Elkarrizketa hau utzi baino lehen, hona azkeneko galdera: noizko hurrengo diskoa?
K.–Ez dakit, hori diskoetxeak esan beharko baina badirudi pozik daudela, beste tirada bat eskatu behar izan dutela honez gero (uste dut lehenengoa 7.000koa zela), eta gaia badaukat hurrengorako baina horretan poliki ibili behar da, gehiegi egitea ere ez bait da komeni.
J.L.
Teodoro baterian, Karlos saxoan eta Kaxiano, Orioko oliden jatetxean joka.
38

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakKAXIANO1
PertsonaiazKAXIANO1

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Osasunbideak erizain lanpostu bat kendu du Erronkariko bailaran

Amparo Viñualesek, Erronkariko alkateak, salatu du Erronkariko, Burgiko, Gardeko eta Bidankozeko kontsultategiek arreta txikitu beharko dutenez prebentzioan eragingo duela.


Ernaik Berriozarren egingo du Gazte Topagunea, apirilaren 17tik 20ra

Berriozarren (Nafarroa) egingo da Gazteon eskutik lelopean, antolakundearen ustez gero eta gazte gehiagok egiten dutelako bat independentziaren aldeko borrokarekin. Topagunea "ekimen soil bat" baino gehiago dela aldarrikatu dute: "Euskal Herriko txoko... [+]


Eguneraketa berriak daude