Antton Ibarguren: "Produkzio egiturak hobetzeko neurriak hartu behar dira"


2021eko uztailaren 23an
Euskal nekazaria eta legeria
Antton Ibarguren: "Produkzio egiturak hobetzeko neurriak hartu behar dira"
Egunotan komunikabide guzitan haizeratu da Euskal Herriko baserritarren arazoa. Gure aldizkarian ere aipatu izan dugu haragiaren arazoa zertan den. Oraindik ere amaitu ez bada, eta baserritarrek gogor aritu beharko badute ere beren eskakizunetan, hona hemen euskal nekazaria eta legediari buraz aritu zaigun Antton Ibarguren abogatuarekin egindako elkarrizketa.
ARGIA.–Aurtengo Udako Euskal Unibertsitatean, beste zenbait gairen artean, arlo berri bat jorratuko da: Nekazaritza, euskal nekazaritzaren azterketa ikuspuntu ezberdinetatik.
Bestesk beste, alde juridikoa landuko duen Antton Ibarguren-engana jo dugu solasalditxo bat egitera.
Ea ba, Antton: aurten nekazariak Unibertsitatea ikusi beharrean al gara?
ANTTON.–Ez dakit zenbat baserritar joan ahal izango den ekitaldi hauetara, gure baserrietan garai lanpetuena denez, baina bai, egia da nekazarien arazoa Unibertsitatean bizi bizian aztertzen saiatuko garela. Edozein modutan, nahi lukeen askok joaterik ez badu ere, han aurkeztuko diren azterketa eta ikerketak nekazariengana zabaltzeko ahaleginak egingo dira.
A.–Ez al dugu hau gai berri eta bitxia Unibertsitatean?
AN.–Bai, hala da. Nik dakidala ez da antzekorik antolatu gure inguruan. Gizarte honetako beste batzu bezala sektore hau ahaztua eta baztertua egon da, nahiz bere garrantzia ukaezina izan, ez baita ahaztu behar Euskal Herriko langilegoaren %7.6a osatzen dutela nekazariek.
A.–Arira jota, sektore hau zein ikuspuntutatik aztertzeko asmoa duzu?
AN.–Nekazal munduari egungo legeria nola egokitzen zaion alor ezberdinetan tratatu nahi nuke. Ez hainbeste giza-harremanen ikuspegitik publiko aldetik baino.
A.–Publiko hitzarekin zer adierazi nahi duzu?
AN.–Lur antolaketa, plangintza, hirigintza, ekologia, neurri ekonomiko eta fiskalak eta antzeko gaiak sartu nahi nituzke hitz horren atzean.
A.–Hitz horiek ez al dira potzolo samar?
AN.– Potzolo eta gordinak esango nuke nik, egungo egoerak eskatzen duenetik oso urrun eta heldu gabe bai daude. Labur esanda, legeria guztiz desegoki baten aurrean gaudela azpimarratuko nuke.
A.–Beraz Legeria hori aztertzea da zure helburua?
AN.–Neurri batetan bai, baina desegokitasuna salatzetik bakarrik hobekuntza handirik ez dela etorriko uste dudanez, nire asmoa urrutirago doa, nahiz eta zenbat eta gehiago murgildu, hainbat eta zailagoa dela jabetu.
Egungo egoera tamalgarri eta etorkizun ilun horretatik irtetzeko, zertan den eta zein hildotik jo beharko lukeen legeria berri horren urratzea litzateke nere akaso gehiegizko asmoa.
A.– Oso ezkor ikusten zaitugu ba...
AN.–Bai, eta ez da gutxiagorako, ze sektore hau, eduki ditzakeen gaitz guztiek kolpatzen dute: Nekazal biztanlegoaren zahartzea (%50 55 urtetik gorakoa eta %5 besterik ez 35 urtez azpikoak). Lur gutxi eta guztiz beharrekoak, gehiegi eta gaizki zatituak, asko desegoki erabiliak, jabetasunari eta baloraketari buruzko zentzu okerra... Eziketa eta ikerketa gutxi. Produktibitate eskasa. Laguntza ekonomiko eta fiskal murritzak. Eta gainera hemen lantzen diren produktu garrantzitsuenak soberan dauzka Elkarte Ekonomikoak. Ez da zaila ondorioa asmatzen.
A.–Halako geitzen konpontzeko zein sendagai proposatzen dituzu
AN.–Ezin aipa hitz bitan. Horixe da nire ikerketaren mamia. Baina besteak beste, langabezia hain arazo makurra den une eta gizarte honetan ezin ahaztu 65.000 langilek dihardutela egun Hego Euskal Herrian nekazaritzan.
Bestalde, gizakiok egunero eta ahal dela ongi jan nahi izaten dugu, eta janari gehienak nekazariak sortzen ditu.
A.–Guzti hau ondo da, baina ez diozu galderari erantzun.
AN.–Bai, arrazoi duzu. Bainan kontutan hartu behar duzu egoera zailak konponbide zailak izan ohi ditnela normalean. Eta okerrago dena, gaurdaino egiten ari dena hutsa dela esan beharra dago. Partxe ustel batzu jarrri baino ez da egiten. Plangintza orokor baten premia larria dago. Produkzio egiturak hobetzeko neurriak hartu beharra daude. Horretarako lur esplotakuntzen tamaina egokitu beharra dago. Lurraren jabego pribatuaren zentsu sakratua gailendu. Nekazal lurren eremua mugatu eta balioa egokitu. Beharrak aztertu eta produkzioa antolatu. Komerzializatze eta industrializatzearen etekinak nekazalgoarengana bideratu. Gizartearen ingurugiroa guztiz kontutan hartu eta interes desberdinen arteko kontraesanak gallendu, e.a. e.a.
A.–Baina...
AN.–Bai, «baina» luzea dakar guzti honek. Ez dago gauetik goizera egiterik. Lege aldaketa izugarria eskatzen du eta diru laguntza ez ttikiagoa. Ordea, txarrena da Administralgo edo Gobernu aldetik ez dela tankera honetako inongo neurririk hartzeko borondaterik ikusten. Ez diote aginik sartu nahi, axaletik miaztu baizik. Horrela, lehen genion bezala, etorkizuna beltz.
A.–Zuk proposatzen dituzun zenbait neurrik ez al dute nekazari eremua gainditzen?
AN.–Bai, dudarik ez, eta hala behar gainera. Aldaketa ezin daiteke nekazal arlora mugatu. Nekazaritza hiritar eta industrial gizarte batetan murgilduta dago eta testuinguru horretan integratu beharra ezinbestekoa da. Gizarte baten bizi baldintzak, besteren artean, lurrak, urak, giroak, zuhaitzak, jakiak, e.a.ek mugatuak daude. Guzti hauek gizakion zerbitzutan egon behar dute, baina zerbitzu honen ordaina guztion artean jasan beharko genuke, eta ez bakar batzueri dena eskatu ezer gutxiren truk.
Gai mamitsu eta zabala benetan gaingiroki ikuitu duguna. Badakigu aipatu diren zenbait gaik elkarrizketa oso batetarako adina eman diezaigukeela; baina gaurkoan aurkeztea besterik izan ez bada ere, urrengoan punturen bat sakonkiago tratatuko dugu.
J.M.
20-21

GaiezEkonomiaLehen sektoNekazaritza
PertsonaiazIBARGUREN1

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Osasunbideak erizain lanpostu bat kendu du Erronkariko bailaran

Amparo Viñualesek, Erronkariko alkateak, salatu du Erronkariko, Burgiko, Gardeko eta Bidankozeko kontsultategiek arreta txikitu beharko dutenez prebentzioan eragingo duela.


Ernaik Berriozarren egingo du Gazte Topagunea, apirilaren 17tik 20ra

Berriozarren (Nafarroa) egingo da Gazteon eskutik lelopean, antolakundearen ustez gero eta gazte gehiagok egiten dutelako bat independentziaren aldeko borrokarekin. Topagunea "ekimen soil bat" baino gehiago dela aldarrikatu dute: "Euskal Herriko txoko... [+]


Eguneraketa berriak daude