Antena berri bal 25. urteurrenarako
Hogeita bost urte beteko ditu hilabete barru Loiolako Herri Irratiak. Hogeita bost urte eta antena berri bat izango ditu hemendik aurrera indar handixeagoz emititzeko. Juan Lekuona dugu 25 urte horietako lekuko zuzenena. Loiola eta Donostiako Herri Irratietako zuzendari batera izandakoaren hitzetan behin baino gehiagotan sartu dira bi irratiotako kontuak. Azken mende laurden honetako historia txiki bat pasa dugu uhinetatik paperera.
Egunero emititzen hasi zen programazio estable batekin jende ezberdinari zuzenduaz emisioak.
Lehendabizikoa 61. urtetik 65.erakoa dugu. «Loiola»k onda median funtzionatu zuenekoa. Jende gaztea, berria. Ikasten ari dena dago orduan. Programazica orduko irratigintza normalizatuari hurbildu nahi zaio, nahiz eta bitarteko handirik izan ez. Emisora probintzian zegoen. Ez da hori ahaztu behar. Publizitatea bilatu beharra zegoen. Jendea komentzitu probintzia barruko emisora batetan publizitatea egiteko...
Gauzak egiten hasi eta herriak ondo erantzun zion irratiari. Jendeak nabarmendu zuen bai hizkuntza aldetik, bai ideologia aldetik «Loiola» ez zela beste irratiak bezalakoa. «Euskalduna» zen. «Loiola»ren orduko arrakasta beste arrazoi batetan ere bila daiteke. Gipuzkoa ez da Euskal Herriko beste probintziak bezalakoa. Bizkaian, Araban eta Nafarroan asko zentralizatzen dira gauzak hiriburuan. Gipuzkoan hiriburuak ez du zentralizatzen probintzia. Eskualde bat badago han Donostiatik aparte gelditzen dena. Urola alde hori, Eibar aldea, Arrasate aldea... Honela lortu zen «Loiola»k, nahiz eta hiriburuko irratiek baino bitarteko arras gutxiago izan, audientzia handi xamar bat bereganatzea.
1965. urtean gobernu agindu batez itxi egin zuten emisora.
Urte batez isilik egon ondoren berriro irekitzea lortu zuen baina oraingoan frekuentzia modulatuan.
Bigarren etapa bati eman zitzaion orduan. Ignacio Arregi etorri zen orduan zuzendari-orde eta programazioaren arduradun bezala. Indar berri bat eman zion emisorari, artistikoago, serioago, landuago... Kategoria bat lortzen du orduan. Beste edozein emisorarekin konparatzeko moduan nahiz eta artean bitarteko urriagok izan.
Kolaborazio estu bat hasi zen orduan bi irratien artean eta «Loiola»ri orduan falta zitzaion zerbait «Donostia»tik ailegatuko zitzaion; hau da, kontestatario izakera. Sei hilabete iragan besterik ez bien elkartze horretatik eta Mariano Ferrer etorri zen «Donostia»ra zuzendari bezala. Indar kontestatario bat eman zion honek. Legea ez errespetatzea erabat. Pittin bat urratu nahi izate legea. Kontutan hartu behar da orduan ezin zela irratiz politika kutsuko inolako berririk eman. Kirol albisteak bakarrik uzten ziren. Egunkarietatik zerbait irakurtzen zen, baina politikoa ez bazen. Herritako informazioa eta horrela. bestela debekua zetorren.
Beste etapa "ausartago" hau ere oso ondo onartu zuen entzulegoak. Izan ere komunikabide kontestatario bakarra bilakatu zen ia ia.
Zigor batzuk ere izan ziren. Zuzendari bezala sei hilabetez destituitu ninduten. Gero ez zidaten utzi bi irratien zuzendari izaten... Baina halaz eta guztiz ere jarraitu egin zuen bi irratien arteko loturak.
Agian laugarren etapa honetan ez dugu lortu besteen mailan egotea. Euskal Herritik kanpoko gauzetaz informazioa emateko ez daukagu beste Irratikateek izan dezaketen indarrik. Eta jendeari interesatzen zaio Euskal Herriko gauzetaz gain kanpokoetaz ere informaturik egotea.
«Loiola»n errazagoa da akordioa lortzea, ze frekuentzia modulatuan izanik eta hiriburuan ez egoteagatik badirudi ez zaiela gehiegi interesatzen programa nacional-ei begira. Horrela "Loiola"tik ez da Madrilgo programarik ematen.
«Donostia»k sartu beharra dauka joku horretan eta konponbide bat bilatu. Orain esaterako Luis del Olmoren programa ematen ari gara onda median. Esan daiteke halabeharrez izan dela. Iraun ahal izateko. Diru asko suposatuko luke guretzat programa hori ez emateak. Irrati programa bezala ona bada ere, ideologikoki ez gatoz bat berarekin, baina hori mantendu beharra daukagu ekonomikoki irratia sostengatu ahal izateko.
Kontutan hartu behar da «Loiola» probintzian dagoela eta herri diferentetako jendea harrapatu beharra daukala. Donostian errazagoa da entzulegoa harrapatzea. Jende multzo handiagoa dago. Probintzian asko mugitu beharra dauka inguruko herriak harrapatu ahal izateko.
Badago beste gauza bat. Euskarazko programa asko jartzeak gutxitu egiten du entzulegoa. Ez hainbeste «Loiola»ri begira, baina bai Donostiako Herri Irratiari.
Orain zaharkitua geneukan antena eta berri bat jartzerakoan berria izateaz gain indartsuago izatea begiratu dugu.
Eremu horretan ondo entzun t adin nahi dugu. Bestalde orain arte "mono"n ihardun gara eta orain "stereo"n hasiko gara. Horretarako ere indar handiagoa behar genuen
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]
Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]
Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]
Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]
Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]
Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]