Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
astelehena 2024ko azaroaren 25ean
Paulo Freire, ARGIArako mintzo
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
ARGIArako gogoz eta hunkimenez egindako elkarrizketa honetan. Paulo Freire-k egindako galdera batzuri erantzuten digu. Bere etxean gaude eta kafe bat hartzen dugun denboraldi luzetxoan. Euskadiri buruz hitzegiteko aukera izan dugu brasildar seme jator eta hospetsu honekin.
Hizkuntza, gizarte barruan dauden giza talde guztien adierazpidea da, herriaren nortasuna agertzen digu, horregatik, menperatzaileak herriaren adierazle hori debekatzen edo mugatzen duenean, badaki herri horren nortasunaren muina ikuitzen ari dela. Nik ez dut zuen egoera ongi ezagutzen, baina hezitzaile bezala zera esango nuke: zuen lehenengo xedeak hauxe izan beharko lukeela: "herriari dagokion hizkuntzan hitz egiteko eskubidea lortzea".
Heziketa ez da ikastetxeetan egiten den gauza bat bakarrik. Ikastetxeetan irakaskintza sistematikoa egiten da, eta... gehienetan zapaltzaileen erizpideen ezartze bat izaten da. Ikuspegi zabal batetik, esan dezakegu, heziketak ikastetxeak gainditzen dituela, herriak bizi dituen iraultza eta eskabide guztien bidez egiten den zerbait dela (gutxiengoen, beltzen, emakumeen eta abarren eskabideen bidez). Askapen ekintza bakoitzean dago gordeta heziketa mota bat, nahiz eta hezitzaileak askotan ez ikusi edo ez ikusiarena egin.
Talde iraultzaile guztietako buru direnek, eskabide bakoitzak duen pedagogiaz ohartu beharko lukete, ekintza politikoak duen eduki pedagogikoa onartuz, era honetara talde bakoitzaren ekintzak bideratu eta indartuz.
Une honetan Aristides Pereira-k (Cabo Verdeko zuzendariak) hitzaldi batetan esan zuena datorkit burura: "Kolonizatzaileal (portugesak) bidali ditugu gure lurretatik, orain geure buruetan ditugun kolonizatzaileak bidali beharko ditugu.
Hau da zuk galdetzen didazuna. Nork bere barruan duen zapaltzailea kanporatzea ez da pedagogiaren lana bereziki bakarrik, buruaren deskolonizazioa ez da heziketaren bidez bakarrik egiten. Pedagogi askatzaile baten indarra ekintza politikoekin batera egiten den heziketaren indarra da.
Zuk egiten didazun galdera hau, garrantzi handienetakoa da niretzat, zeren askotan gertatzen da, zapaltzalleak fisikoki kanporatzen ditugula, baina gure barruan eta gure herrietako erakundeetan kolonizazioak bizirik jarraitzen duela. Erdizka egindako askatasuna da. Hau ongi egiteak lan izugarria eskatzen du.
Askatasuna lortuz gero, pedagogiaren eginkizuna ez da nolanahikoa izaten, zapaltzaileak utzitako arrasto guztiak ezabatzearren, hor dago pedagogiaren lanik handiena. Lan zoragarria da beraz, zaila horregatik, irakaskintza eta irakaslegoa ongi prestatu behar dira.
Esate baterako... nik esango nuke Espainian gertatzen denari begira adibidez, hor ikusten dugu 40 urtez zapalduta egon den herri bat. Orain demokrazia bidean egin beharko lukeena zera da, nik ez dut esaten egiten duenik edo ez duenik egiten, ez dut ongi ezagutzen eta ez dut gezurrik esan nahi, baina egin beharko lukeena: hezkuntzari dagokion bidea berreraiki, hezkuntza zaharraren erizpideak hil bide berriak eraikitzen diren une berean, oraindik bizirik dauden taxismoa eta jauntxokeria kanporatuz eta zeharo ezabatuz.
Bai, denok badugu jauntxokeria horien aztamarik. Ikusi Brasilen zer gertatzen den orain, herria beti ixilik egon da, agindupean, mehatxatuta, beldurrez, orain dela hamar bat urtetik honuntza badirudi hori aldatzen ari dela, beharbada militarren iraultzaren ondorioz: jendetza kalean azaltzen da, bere eskabideak agertzen ditu, abestu eta negar egiten du. "o povo na rua a luta continua" adierazten du. Hori da, bada, egin beharrekoa, nork bere barrendik jauntxokeria uxatzekotan: era berean, zuek ere hori egin beharrean egongo zinatekete, jakina, ezin dut besterik esan, zehaztu nolako bideak, nolako urratsak eman behar ote dituzuen, urruti nago ni eta ez dut zuen giro eta egoerarik ezagutzen.
Ni zurekin nago, gure gizartean dagoen onarpen falta hau kaltegarria da, baina gauza bat esango dizut, onarpen hau ekintzetan eratzen da, ez mintegietan eta ez lege baten bidez ere, baizik eta talde eta alderdi bakoitzak jasaten dituen muturrekoetan, azken batean elkarren ondoan onartuz eta ez elkarri kontra eginez.
Hau lortu behar da, zati desberdinak orokorra osatuz, mosaiku gisa, ez elkarren aurkako zatiez egina noski baizik eta zati osagarriez, bestela ezinezkoa da. Irakaskintza zaila da benetan, baina ez dago beste biderik, beraz, bi aukera ditugu: edo ikasten dugu edo ez dugu irabazten.
Askatasunean oso maila desberdinak daude. Nik, nahiz eta kanpotik mugatuta, burujabetasun pertsonala lortu dezaket, hau gertatu daitekeen gauza bat da, eta onartzen dut, gizaki bat idazten edo loreak zaintzen edo beste norbait maitatzen libre sentitu daiteke... Baina hau z da nahikoa. eta ez da nahikoa inguruan gosea dagoenean batez ere, askatasun politikoa ere lortu beharra dago, berak bakarrik dakar gizartearen aldaketa. Senar-emazte batzuek lortu dezakete beren askatasun giroa, bizimodu sorkarri, askatu batekin, eta hau ikusgarria da maila esistentzial batetan, baina ez da nahikoa. Fraile batek ere lortu lezake hau, eta maila hau onartu liteke besteen askatasuna mugatzen ez duen bitartean, beraz egon daiteke monastegi barruan askatasun mistiko bat bizi izanik. Ezin dezakeena da esatea: pobreak ere, egitca dauka. Hori inolaz ere ez, erantzuna borobilduz esango nuke nire helburua hauxe dela: ekintza politikoen bidez herriaren askatasuna lortzen den aldi berean lortu neure askatasana ere. Nik ez dut etxe barruan askatu, nire herria askatzen doan arabera askatzea nahi nuke. Berriz esango dizut, askatasun maila desberdinak daude, eta denak ez dira garrantzi berekoak.
Gehiago esango nuke, lagunkidetasun hau gaztarotik datorkit, zeren gurasoei anztunda, euskaldunen arazoa aspaldidanik ezaguna zait.. Ginebran egon nintzen urteetan ere euskaldun batzuk ere ezagutu ditut, eta azkenik nire alaba espainiar seme batekin ezkonduta dago, eta nahiz suizatarra den euskaldunen aldeko zaletasuna garbi azaltzen du.
Hemendik ba, besarkatzen zaituztet eta egunen batean dagokizuen burujabetasuna lortuko duzuelakoan, agur.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#3
Gorka Bereziartua
#4
Zigor Olabarria Oleaga
Azkenak
2024-11-25
Leire Ibar
Euskal Herriko I. Hikadromoa antolatu dute Durangoko Azokan
Durangoko Azokako berrikuntzetako bat izango da ZirHika taldeak sortu duen hikalarien bilgunea. Hika hitz egitea eta ongi pasatzea izango da helburua, abenduaren 7an Landako ikastetxean.
2024-11-25
Euskal Irratiak
Alokairuak mugatzeko legea indarrean jada, Lapurdiko 24 herritan
Alokairuen bidezko espekulazioa oztopatzeko neurria azaroaren 25etik goiti izanen da indarrean Ipar Euskal Herrian. Momentuko, tentsiopean diren Lapurdiko 24 herriei eraginen die: Ahetze, Angelu, Arbona, Arrangoitze, Azkaine, Basusarri, Baiona, Biarritz, Bidarte, Biriatu,... [+]
2024-11-25
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
'Superbotereak' liburua
Eskola-proiektuak izango dira mintzagai asteazkenean, Larraulen
Larraulgo eskolan da hitzordua, azaroaren 27an, 17:30ean. 'Superbotereak' liburuaren egile Koldo Rabadan ez ezik, hitzaurrea idatzi duen Nora Salbotx eta hainbat kide izango dira mahaiaren bueltan: Ainhoa Azpirotz (Hik Hasi-ko koordinatzailea), Irati Manzisidor... [+]
Lan istripu hilgarrien gaineko datuak estaltzea leporatu dio LABek Nafarroako Gobernuari
Azken astean sindikatuak 5 heriotzaren berri izan du eta dagoeneko 26 dira Nafarroan lanean hil egin diren edo beste erkidegotan beharrean zendu diren nafarrak. Alarma gorria pizteko moduko datuak LAB sindikatuaren iritziz.
2024-11-25
ARGIA
Nazio auzia “erdigunean” ipintzeko eskatu du EH Bilduk, “jauzi” bat egin eta estatusaren eztabaida abiatzeko
Jendetza elkartu da Bilboko Casillatik abiatu den manifestazioan, Nazioa gara aldarrikatzeko. Buruan, EH Bilduko Mahai Politikoko kideak joan dira, eta atzeraxeagotik jarraitu diote ERC, BNG, CUP, Compromis eta Mes Per Mallorca alderdietako kideek. Ikurrinak, Nafarroako ikurrak... [+]
2024-11-25
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Gobernuarekin kritiko den ‘Haaretz’ egunkaria itotzeko neurriak hartu ditu Israelek, hura desagerraraztea helburu
Egunkariaren editoreak egindako adierazpen batzuen harira hartu du neurria Israelgo Gobernuak. "Netanyahuren erregimena krudela da eta apartheid-a ari da egiten", esan zuen Amos Shocken editoreak Londresen emandako hitzaldi batean, duela hilabete.
2024-11-25
Jon Torner Zabala
EHUko errektoretzarako bozketaren atarian
Bengoetxeak eskatu du Ferreiraren hautagaitzaren “jardunbide irregularrak” ikertzeko
Asteartean, hilak 26, egingo dira EHUko errektoretzarako hauteskundeak. Kanpaina nahasia izaten ari da, eta, horren erakusgarri, Joxerramon Bengoetxearen taldeak eskatu izana "ustez Eva Ferreiraren hautagaitzako pertsonek edo ingurukoek egindako ekintzak eta kanpainako... [+]
2024-11-25
Leire Ibar
Fronte Zabala itzuliko da boterera Uruguain, bost urteren ostean
95.000 botogatik gailendu da Fronte Zabala azaroaren 24an eginiko hauteskundeetan. Yamandu Orsi izango da Uruguaiko hurrengo presidentea, Álvaro Delgado eskuineko Alderdi Nazionaleko presidentegaiari aurre hartuta.
2024-11-25
Ahotsa.info
Mikel Zabalza auzia argitzeko eskariarekin jarraituko du familiak
MULTIMEDIA - Albistea
2024-11-25
Bertsozale.eus
Alaia Martin Etxebestek irabazi du Zarauzko finalaurrekoa
Finalerako pase zuzena eskuratu du Martinek, finalaurrekoa irabaztearekin bat. Azken finalaurrekoa datorren igandean jokatuko da, Arrasaten, eta orduan osatuko da finala.
Gure gorputza gudu zelai bat da
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
2024-11-25
Zigor Olabarria Oleaga
“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”
Azken asteetan albiste izan da Gasteizko Errota auzoa, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak egiten baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]
2024-11-25
ARGIA
Mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera
Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]
Eguneraketa berriak daude