Donostia‘ko Musika Konserbatorio’ko direktoreak esaten digu


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Eskudero Musikalari Jaunaren Iritziak
Donostia'ko Musika Konserbatorio'ko direktoreak esaten digu

Bere lantoklan arkitu det. Klase batzuek bukatu eta baste batzuek artuko dituen bitarte ortan galdera batzuek egitera nator.
Gizon atsegiñ onek, gure naia jakin duenean, errextasun eta naturalidade andi bat ezarririz, exertoklak eskeintzen dizkigu.
"Zigor" operaren egillea ortxe degu. Gaztea oraindik eta euskal-eresia aupatuko dulakoan nago. Danok itxoegiten gaude "Zigor" eres-antzerkia. Diotenez, –ondondoan daudenen iritzia da, malla bat ipiñiko duela gure musikaren edestian.
Opera euskeldunatzaz, nork eragin zuen?
–Koliñ ek "Maitena"rekin Bidasoruntz'koa izanik, iriki zigun euskal-musikalariai, operarako bidea. Geroago, Vidal'ek, beste obra batzuekin, entzulezaleak berpixteko galak jarri zituen. Azkue "Urlo" izendatuarekin azi zitzaigun. Azkeneko denborakoak Zapirainiek "Txanton Piperri" eta "La Dama de Anboto" rekin, oñarria jarri zigun. Pixkanaka, pixkanaka euskal-musikalaria gero eta obeago altxarazten zuten euskal eresertia.
Bañan azkenekoetan Guridi izan degu maixuenetakoa. Nik esango nuke Guridiren lanak italiano'en influenzia dutela, azkeneko operetan beintzat Bañan "Amaya"... Ortxe dezu klasetik fuera egindako lana, Wagner'en tankerara eratua. Sakontasun berabiziko bat erantsirik daramana...
–Konserbatorio'ko Diretore bezela, zer esan dezakezu, musika anbiente buruz?
–Goruntz dijoala, Abesbatzak, masikalari taldeak, koruak, irikitzen ari dira beren eginkizunetan, orain arte ez bezelakoetan. Erestasun eta gai onak osatzen dituzte, garbitasun bat erabiliaz, gaurkotasunera jarrita. Euskalerri guzian esango nizuke azi eta azten dijoala. Beñere ez da gelditu edo eten euskal musikaren joera. Euskotarrak jaiotzetik, musikalariak baigera.
–Ainbeste esana dana, naiz eta geiegietan Esan zaidazu. Guretar, euskotar musika bat izan al da, edo ba'alda?
–Ez da beñere musika euskotarrik izan, alegia, jaioterriz. Bañan, lenengoz artu genduena, gizaldiak galtzen ziran garai artatik gaurkooraño, aberasten juan zaigu Zaindua izan zalako, errikor egin zitzaigun. Gure izkuntzak Jainko ari graziz, atzeratuaz komeni etzi tzaion melodi aldrebesa. Lenen-lenengo gure musikak,. gregoriano oroipenak askotxo ditu. Personalidade batekin doñu auxe igarotzen baita.
–Orduan, gure eresertiak, gregoriano al du oñarria?
–Gregorianoa'k eta europakoa'k, bitartekotasun aundi bat izan dute gure edestian. Ara, Iberian bi korriente edo bi estilo izan dira, erritar edo folklorearen abestian. Bata deritzaiona, "silabikoa", euskotar abestiaren prototipoa izanik. Bestea berriz "melismatikoa", arabiatarren influentzi osoa mantentzen duena...
–Eskerrikasko, Eskudero jauna. Orain itzegin zaiguzu zure "Zigor" operatzaz.
–Bilbao'tar ABAO'koak, mandatu bat biali zidaten. Lenengoz, gioi konkursu bat eratu zuten Aietatik but artu genduen, aren bizkortasun eta antzez posibilidadeak egokienak kontu artuaz. Ala, gure aundizki eta ezin aztu detan Zinkunegi'tar Joxe sendalariak gertatua. Kanptonten argibide batetik j asoa. Naparruako lenengo Erregeari buruz, idatzi zuena. Gero gai auxe, Lekuona'tar Manuel apaizak euskeratu zuen, idatziak bukatuaz. Lan oni gero, antzez-nabari berriak ezarriaz, tematik kanpora, errextasunera jartzeagaz, berez ain lantsua izan zaigun "Zigor" auxe, borobildu genduen, zorroztasunak biguinduaz antzezlar bati dagokion erara itzuliaz.
–Kategoriko abeslariak, inguratu al dituzute?
–ABAO'tarrak ari dira abeslariak bilatzen. Abots-beko bi arki tu dituzte. Eta esango nuke batek beintzat, bsiezkoa eman duela. Bulgariatarra da. Jaszmin famatua.
–Presupuestoa, noraño igoko zaizute?
–Ez det uste bi miloitik bera jetxiko danik, lenengo jartzeerana. Euskal-erriko urietan jarri ondoren –datorren teatrotegi barrnan–, Información y Turismo'ko Ministerioak elduko du, Madrillen eta beste urietan geroxiago emateko. Beko-Ameriketaruntzeraño juateko asmoak ditugu. Euskeraz beti, noski. Artitzekorik ez duala deritzait, jakiñen gañean ba degu, nere ustez beintzat, espaiñarren lenengo izkuntza, euskera izantzala.
-Noiz izango da "Zigor"-en estrenoa eta nun?
–ABAO k eratu du datorren Urrilla'rako Musika Jai aldi izugarri bat...
–Bartzelonako Lizeo añakoa izan al leike... baietz?
–Viena'ko Operakoak dakazkigu Zaindaritasuna izango dute, Austria'ko Gobernuak, Bilbao'ko agintariak eta ABAO'k. Austriatarrak Bilbao erabaki baitute alako Jai aldia erakusarazteko. Mozart'en opera bi jarriko dizkigute. kontziertu eta abar. Eta noiz Jaialdi auen barrenean baño-obeto, euskaldun opera ezagutzera eraman? Ala, gure "zigor" jartzera guaz, ilusioz beterik. Esango dizut ere, irurogei ereslari Viena'ko Orkestakotak datoztela. Dudik gabe orkesta auxe munduan dan aurreneetakoa da.
Baitere, Viena'n nai ba dute, onera etorri baño len, nere "Concierto"a nai dute aditu antxe pia-: Au dala ta, gure Atxukarro tar Jokin izango dalakoan gaude. Naiz oraindik ziurrezko berria ez izan.
–Zeintzuk zerate Jai-aldi onen eragilleak?
–Alakoetan gaudela ta, "Patronato de los Festivales de Viena en Bilbao" izendatu degu antolatzen dabillen Batzar auxe. Eta konponketa onetan gabiltzanak, Javier de nista onenen batekin auxe bere izanik Bilbao'n agertuko zuena. Ybarra, Plácido Kareaga embajadorea, Zarzalejos jauna eta ni.
–Eta azkenik, Euskal-erriko urietan jarraiki emango al dira "Zigor" 'en iduripenak?
–"Sociedad de los Amigos .del País"'en bigarren eunkada bukatzeko, asmatu dute "Zigor"'ekin amaitze auxe egokiena izango zala. Eta nere ustez, dizut. egokiagorik ezin zitekela bilatu.
Oraintxe uzten degu Eskudero jauna. Berarekin, atseginkor izketaldia izan det. Garbi, laixter eta errex itzegin digu. Munduko gizona egiña baitago eta bere jakinduriatzaz zer esanik ez.
–Agur bada, eta beste bat arte. Zure lanari buruz, berriz ere itzegingo degulakoan nago.
TOLARETXIPI X.

Franzisko Eskudero
10

GaiezKulturaMusikaIrakaskuntz
PertsonaiazESCUDERO2
EgileezTOLARETXIP1Kultura

Azkenak
2024-11-28 | Julene Flamarique
Bi presa kendu dituztenetik, izokina Bidasoatik Baztanera heltzen hasi da

Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.


Emakume bat hil dute Gasteizko IMQ Igurko zahar-etxean, eta egoiliar bat atxilotu

Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Plastiko kutsadura mugatzeko negoziaketen azken fasea abiatu du NBEk

Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.


“Hezkuntzak izan behar du patxadatsua eta geldoa”

Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]


Eguneraketa berriak daude