Zuberoako maskaradak Gipuzkoako Aiztondo bailaran biziko dira igande honetan
Larunbat arratsaldean harrera egingo diete herrietako udal ordezkariek. Igande goizean herrietan barrikadak egingo dira eta 16:00etan hasiko dira maskarada jokoak Larraulgo plazan. Maskaradak bailaran ezagutzera emateko urtebeteko lanketa egin du Aiztondoko talde antolatzaileak.
"Duela urtebete, inauterietan, gaia atera zen festak nola bizi ditugun gaur egun, atzerriko jai batzuek bertakoak baino gehiago zabaltzen ari direla azken aldion... eta horren aurrean atera zen maskaradak ekartzeko ideia, jendeak parte hartu zezan eta jai eredu gisa ezagutu zezan. Maskarada gazteen kontua da, eta hemengo gazteek ezagutzea nahi genuen, nola antolatzen dituzten, eta transmisio lana ere egiten duelako kantuan, dantzan, bertsotan..." Aitor Atxegak horrela kontatu digu Maskarada Aiztondo bailarara ekartzeko ekimenaren sorrera.
Lehenengo urratsa, aurtengo maskaraden erregentarekin harremanetan jartzea egin zuten: Allande Davanten etxera jo zuten, eta asmoa azaldu, alegia, maskarada ekartzea nahi zutela, baina ez "feriako tximino" gisa, bailaran gaia lantzea eta maskaradak erakustea zela helburua. Hauek proposamena onartu, eta urtebeteko proiektua lantzeari ekin zioten.
Bailarako herrietan lanketa bateratua
Aiztondo bailarako herri guztietako kideekin taldea osatu zuten eta Aiztondo Mankomunitatean urte osoko egitasmoa aurkeztu. "Mankomunitatearen laguntzari esker, proiektuak baldintza onetan gauzatzeko aukera" eskertu du Atxegak. Hauek dira burututako ekintzak:
Herrietako kultur asteetan maskaradari buruzko hitzaldia eta argazki erakusketa egin zuten.
Bailarako ikastetxeei materiala pasa zieten, beren webguneetan eskegitzeko. Joaine Etxebeste-k maskaradako dantzak irakatsi zizkien irakasleei, hauek ikasleekin landu eta inauterietako jaietan emateko.
Herrietan lau dantza ikastaro eman ditu Etxebestek, herritar orori irekiak.
Udaletxeei informazioa pasa zaie beren webguneetan eskegitzeko.
Bailarako herriko komunikabideetara ere informazioa zabaldu dute. (Hemen Tolosaldeko Atariak argitaratutako "Maskaradei buruzko jakingarriak"). (Hemen entzungai, Xiberoko Botzak Aiztondoko Maskaradetarako prestatutako emanaldi berezia). (Hemen, Aiztondoko talde antolatzailearen iritzi artikulua).
Maiatzaren 7an Aiztondoko Maskaradak
Maiatzaren 6an, larunbatez, 18:00etan Asteasuko plazan egingo diete harrera instituzionala bailarako udal ordezkariek eta Udalbiltzakoek. Maiatzaren 7an, berriz, hauxe izango da egitaraua:
10:00. Asteasuko plazan barrikadak.
11:00. Alkizako Leten barrikadak.
12:00. Adunako plazan barrikadak.
13:00. Zizurkilgo udaletxe aurrean barrikadak.
14:00. Bazkaria Larraulgo frontoian.
16:30. Maskarada jokoak Larraulgo plazan.
Kauteren sermoia egiteko Aiztondoko herriei buruzko pistak pasa dizkietela esan du Atxegak, eta emanaldiko hainbat pasarte euskara batuan idatzita banatuko dituztela aulkietan, entzuleek emanaldia jarraitzeko makulu modura. Baina "maskarada jokoak bere horretan" mantentzea izan dela helburua.
Lehentze franko ditu Pagolako maskaradak: lehentze da Pagola herriak maskaradak ematen dituela; lehentze ere da Kabana pertsonaia neska batek jokatzen duela; lehentze ere da maskaradako txirulariak oro neskak izan direla, Urdiñarbeko barrikaden denboran; lehentze da... [+]
Xiberoa eta Baxe Nafarroa artetik jalgiko da aurten maskarada. Ehun urteko etenaldiaren ondotik, xiberotar usaia berreskuratuko dute aurten Pagolako gazteek.
Hasi dira maskaradak Zuberoan, urteroko tradizioari jarraiki. Alabaina, tradizioak aldatu daitezkeela erakutsi dute aurten Maulen: lehen aldiz, ez da buhamerik izango. Pertsonaia horiek ijitoak ziren, eta estereotipoetatik eta arrazakeriaz antzezten zirela salatu izan dute... [+]
Urtarrilaren 15ean hasi eta apirilaren 22an bukatuko dira 2023ko maskaradak, Maule-Lextarreko gazteek emanak. Guztira hamabost emanaldi lotu dituzte. Lau hilabetean zehar, asteburuz asteburu, Zuberoako hamahiru herri bisitatuko dituzte hiriburuko gazteek. Ohi den legez, lehen... [+]
Erabakita dute zuberotarrek datozen hamar urtetako pastoralak eta hiru urtetako maskaradak zein herrik emango dituzten, eta zerrenda luzatzen doa urtetik urtera. Hilabete honetan gehitu dira, adibidez, Lakarri-Altzaiko herritarrak. Martxoaren hasieran Xiberoko Boza Irratian... [+]
Herri batzuetan urtero moduko inauteriak izango direla adierazi da, beste zenbaitetan moldatu egin dituzte eta beste batzuetan bertan behera gelditu dira inauteriak. Sarrera honetan beste urteetan ospatu izan diren errituak zerrendatu ditugu, baina horrek ez du esan nahi aurten... [+]
Zamaltzain, entseinari zein laborari aritua da Joimo Arantzet (Atharrazte, 1974) hainbat maskaradetan. Etxetik jaso du dantza, Zuberoan ohikoa izan den moduan, eta seme-alabei ere transmititu die dantzarekiko maitasuna eta gaitasuna. Etxekoei ez ezik baita inguruko hainbat... [+]
2021eko Maskaradak bukatu orduko hasiko dira 2022koak. Izan ere, pandemia dela-eta Barkoxeko gazteek inauteriak neguan ospatu beharrean udan hasi zituzten iaz, eta urtarrilaren 8an Barkoxen emango diote amaiera. Astebete beranduago, urtarrilaren 16an, abiatuko dira... [+]
2020an eman behar zuen Barkoxek maskarada Atarratzerekin batera.
Neguko festak, inauteriak dira maskaradak, baina pandemiak ez du hauek ospatzeko aukerarik eman azken neguan, beraz, udan emango dituzte aurten Barkoxeko gazteek, uztailaren 31n hasita.
COVID pandemia dela eta beste kultur ekitaldi guziak bezala, kanbiamenak izango dira Xiberoan ere. Aurten Altzürüküko maskaradak zale ekuarazi baditu ere, ondoko urtean ondorioak ekarriko ditu.
Barkoxeko eta Atharratze-Alozeko gazteak ari dira saioa prestatzen, COVID-19ak baldintzaturik.
Aurtengo maskaradako gazte taldean “zaharrena” zen Marie Annick Jauri (Altzürükü, 1992). Zuberotar inauteriko tradizioan pertsonaia nagusien rola betetzeko emazteen aldia heldu dela konbentzitua bada ere, ez da hala gertatu bere herriko maskaradetan,... [+]