Matxoaren 20an Singapurreko Gobernuak aplikazio bat aurkeztu zuen, herritarren mugimenduak erregistratuz Covid-19a zeukaten herritarrak isolatzeko helburua zeukana, jarduera ekonomikoak bere horretan jarraitzen zuen bitartean. Esperientzia erabateko porrota izan da eta gobernuak konfinamendua agindu du ostiral honetan.
Harremanetan, kulturan, lanean eta, oro har, bizitza osoan teknologia digitalen bitartekaritza geroz eta handiagoa bihurtzen ari den garai hauetan, arriskua dago pentsatzeko gizakiok dauzkagun problema handien irtenbideak ere teknologia horien eskutik etorriko direla. Baina Covid-19aren hedapenari aurre egiteko hartutako neurriek zerbait erakutsi baldin badute, zera da: munduak ukigarria izaten jarraitzen duela eta jatorri biologikoa duten arazoen aurrean, momentuz behintzat, probatu diren erreminta digitalek ez dutela huts-hutsean emaitza onik ematen.
Singapurreko kasua nahiko egokia da hori ilustratzeko. Martxoak 20: Hego Euskal Herriko biztanleek bost egun daramatzate derrigorrez konfinatuta, Ipar Euskal Herrikoek hiru. Egun horretan, Singapurreko gobernuko teknologia-agentziak aplikazio bat aurkeztu du, herritarrak monitorizatuz koronabirusaren zabalpena kontrolatzeko. Elkarrengandik gertu dauden telefonoen Bluetooth seinaleak erregistratuz, app horrek gaixotasuna zabaltzen den moduaren patroi bat aurkitu nahi du.
Zenbat eta kontrol handiagoa jendeak izandako kontaktuen jarraipenean, orduan eta errazagoa kutsatutako pertsonak isolatzea: hori zen mezu ofiziala Singapurren duela bi aste
Logikoa dirudi. Edo zirudien: Covid-19a daukan pertsona bakoitzari non ibili den eta zer egin duen galdetu ordez, horrek inplikatzen dituen memoria-hutsune eta zehazgabetasun guztiekin, pazientea zein lekutan egon den eta berarekin kontaktua zehazki nork izan duen jakin nahi zuten, pertsona horiek bakarrik isolatuz gainontzeko guztiak normal funtzionatzen jarraitu ahal izango zuelakoan. Zenbat eta kontrol handiagoa kontaktuen-jarraipenean, orduan eta errazagoa birusaren hedapena etetea: hori zen gobernuaren mezua duela bi aste.
Arazoa ulertzeko modu hori hankaz gora joan da ordea. Ostiral honetan Singapurreko jarduera ekonomiko ia guztiak etengo direla iragarri du Lee Hsien Loong lehen ministro kontserbadoreak, krisi honi aurre egiteko hautatutako irtenbide digitalaren porrota neurri batean behintzat onartuz: “Hasieran kasu berrietako asko atzerritik inportatu genituen, Singapurrera itzuli zen jendearen bitartez. Gero, joan den astean, kasu gehiago edukitzen hasi ginen hemen bertan. Gainera, kontaktuak ongi jarraitu ditugun arren, kasuen ia erdietan ez dakigu non kutsatu ziren edo noren bidez hartu duten birusa”.
Konfinamendua eta ezinbestekoak ez diren jarduera ekonomikoak eteteko erabakia iragartzeko Singapurreko lehen ministroak egindako agerraldian, honakoa ere gaineratu du: “Kutsatutako jende gehiago dabil kalean, oraindik identifikatua izan ez dena. Eta, jakin gabe, beste batzuei birusa pasa diezaiokete”. Herrialdeko datuen eboluzioa ikusirik, beraz, “mugimendu erabakigarri” bat egitea beste erremediorik ez zaie geratu.
Aplikazio telefonikoen bidezko kontrolak ez, etxean geratzeak eta kontaktu fisikoak gutxitzeak eragotziko du han ere, hein batean behintzat, kasuen ugaritzea. Singapurreko Gobernuak emandako datuen arabera, 1.309 lagun daude herrialdean koronabirusak kutsatuta, baina azken egunetan hazkundea oso handia izan da, larunbatean 120 kasu berriko errekorrera iritsiz.
Birusaren zabalpenak ahalguztidun berria dirudien teknologia digitalaren mugak ikusteko ere balio izan du. Horrelako aplikazioen eraginkortasuna gutxienez dudazkoa dela ikusirik, jarraituko ote dute administrazioek osasunaren izenean herritarrak kontrolatu ditzaketen aplikazioak garatzen?