Zangozako Oinez Basoaren inaugurazioa argazkitan
Zangozako zabortegi zaharreko lurrean (La Celada parajean) 1.000 landare sartuz inauguratu zuten Oinez Basoa larunbatean. Protagonisten eskutik jaso dugu jada bosgarren basoa martxan duen proiektu honen berri. Argiak ere bere alea jarri zuen, Argia Egunean haziz eta buztinez eginiko nendo-dango bolaxkak han jaurti baitziren.
Zangozako ikastolako Iker Aramendiak aurkeztu digu zabortegia berreskuratzeko landatutako basoaren ezaugarriak:
Jarraian, bertako Oinez Basoa proiektuaren aurrera begirako asmoak azaldu dizkigu, besteak beste baso jangarri bat osatzea:
Hamaiketako ederraren ostean, zabortegi ohieko lurrak berreskuratzeari ekin diote. Irudikatzen zail egiten da oinpean, lur buztintsua zulatuz gero zortzi metrotara zaborra dugunik. Han-hemenka dauden hodi beltz batzuek baino ez dira ikusten, gasa kanporatzen dutenak dira.
.jpg)
.jpg)
Goiko irudian, hara nola jaurti ziren Argia Egunean egindako hazi eta buztinezko nendo-dango bolak.
Hurrengoa, Baztango Oinez Basoa
Aurten Nafarroa Oinez antolatuko duen Baztango bailarak ere heldu dio Oinez Basoa proiektuari. Baztanen baso lurren %80tik gora komunala da eta basoak hartuko duen eremuaren ezaugarriak azaldu dizkigu Baztango Oinez Basoko kide den Manolo Lizardik.
Bi landare gutxituz osatuko dute Baztango basoa: karpea edo pagolizarra eta erramu portugaldarra edo loroa. Zergatia azaldu digu Lizardik.
Lau baso berezi, 20.000 landare
Zangozakoarekin lau baso eta 20.000 landare dira Oinez Basoa proiektuaren emaitza, oraingoz. Baso bakoitza besterengandik bereizten ahalegintzen dira, eta horrek aniztasuna sustatzen du.
Arbizun landatu zen lehen basoa, 2010ean. 5.000 zuhaitz landatzeaz gain, babespeko espeziea den igel zaluarentzat (Dalmantina Igela), bi baltsa prestatu dira.
Tafallako basoan 2011tik 6.700 zuhaitz landatu dira eta Nafarroako Unibertsitateko agronomoen eskolarekin elkarlanean, lurrean metatutako karbonoa neurtzeko ikerketa martxan da.
2013an Tuterako Argia ikastolak erriberako basoa landatu zuen. Nafarroako 3. hezegune garrantzitsuena da. Guneak 120 hegazti-espezie hartzen ditu, haietako 30 uretakoak.
Oinez Basoen hazia: 2009, Etxarri Aranaz
"Oinez Basoen aita!" esan dio batek baino gehiagok Zangozako landaketan, bizkar kolpea emateaz bat. Patxi Lakunza izan omen zen Jaso ikastolako gurasoen ideia bati heldu eta Arbizun proiektua gauzatu zuenetako bat. Sorreratik ingurumenean inbertitzeko ideiari heldu zioten, alegia, herritar eta enpresak landare bat senidetzan hartzekoa (webgune honetan duzu zuhaitz bat babesteko aukera). Urte hauetan izan duen garapena ere azaldu digu:
Hurrengo urratsa, Oinez Basoa proiektuan ari diren ikastoletan, guraso eta irakasleek elkarrekin Amalur taldeak sortzea izango da, basoaz gain proiektu ekologista gehiago aurrera eramateko. Honela kontatu digu Lakunzak:
Bi eguneko egitarau oparoa osatu du Zangozako ikastolak urriaren 19rako eta 20rako: 3,5 kilometroko ibilbidea, hiru gune eta hamaika ekitaldi Nafarroako ikastolen festa handirako.
Etxarri Aranatzen, Andra Mari ikastolak antolatu du 2023ko Nafarroa Oinez, Hotsein lelopean. Festaz gain, bi aldarrikapenek hartu dute tokia: euskara ofiziala izatea Nafarroa osoan eta Euskal Herri osoan euskaraz bizi ahal izatea. Hurrengo Nafarroa Oinez Zangozako Ikastolak... [+]
Etxarri Aranatzeko Andra Mari Ikastolak aurkeztu du asteartean “Nafarroa osoan bai!” kantua, San Ferminetarako prestatu duten Oinez Txokoarekin batera. Joseba Tapiak konposatu du musika, eta Maddalen Arzallusek egin du letra.
Euskararen Foru Legeak nafarrak diskriminatzen ditu, eta hizkuntza eskubideak esleitzen zaizkie bizi diren eremuaren arabera. Bada, duela urte batzuk ereiten hasi ziren hamaika ekimen zonifikazioari aurre egiteko, eta udazken honetan inoiz baino indartsuago hasi dira euskarari... [+]
Urriaren 16an jendetza bildu da Tafallan Nafarroa Oinez ospatzeko. Egunaren arrakasta nabarmendu du antolakuntzak, "bai bertaratu den jendearengatik, bai eta normaltasun osoz igaro den jaiegunarengatik ere". Eskerrak eman dizkie, batetik, Tafallan "euskara... [+]
Lizarra Ikastolaren laugarren Nafarroa Oinez izanen da aurtengoa. Erabat berezia, egoerak hala aginduta, baina bereziki alaia pandemia osteko lehena delako larunbat eta igandean eginen den festa. Lizarra Ikastolara joan gara irratsaio berezia egitera eta handik pasatzeko... [+]
Ikastolen Elkarteak datak zehaztu ditu: Herri Urrats irailaren 20an Senperen, Kilometroak urriaren 4an Amasa-Villabonan, Araba Euskaraz Amurrion eta Ibilaldia Elorrion urriaren 18an. Aldiz, Lizarrako ikastolak eta Nafarroa Oinez fundazioak adierazi dute ez direla baldintzak... [+]
Tuterako Argia Ikastolak antolatu du 2019ko Nafarroa Oinez. Jendetza bildu zen urriaren 20an eta egitaraua betetzea lortu zuten, baina arratsaldean euritara jo zuen eta uste baino askoz jende gutxiago hurbildu zen.
Nafarroa Oinez antolatzeaz arduratu da aurten Tuterako Argia Ikastola, baina ez da prestatzen duen ekitaldi bakarra: urtero, Euskal Herri osoko ikasleak batzen ditu Bardeetako Bizikleta eta Orientazio Martxan. Bizikleta aitzakiatzat hartuta, elkar ezagutzea, euskara bultzatzea... [+]
Atzo bete ziren 25 urte Guardia Zibilaren 30 patruila Berako Labiaga ikastolak antolatutako Nafarroa Oinezen ibilbidean sartu eta jendearen kontra oldartu zirela. Espainiako Gobernuarentzat «neurriko» jokabidea izan zuten; herriko bizilagun eta eragile gehienentzat,... [+]
Iñigo Aritza ikastolak hartu du aurten Lesakako Tantirumairu ikastolak emandako lekukoa. Antolatzaileek eguna “zoragarria” izan dela esan dute “Nafarroa Oinez BIZItzeko”.
Igandean Altsasun izanen da Nafarroa Oinez festa handia. Lau kilometro eta erdiko ibilbidea eta lau gune izanen dira igandeko jai handi horretan: Bizi, Kanta, Txio eta Dantza.
3,5 kilometro luze eta lau gune dituen ibilbidea prestatu dute eta hainbat ekialdi izanen dituzte igandean.
Nafarroa Oinezeko prestaketen azken txanpan buru-belarri harrapatu ditugu Lesakako Tantirumairu ikastola eta bertako zuzendari Maria Luisa Etxeberria. Ikastetxean jasangarritasunari lotuta abian dituzten proiektuez galdetu diogu.