argia.eus
INPRIMATU
ANALISIA
Zaintza deserosoa da, greba ere bai
  • Langile guztiok dakigu greba orokorra nola egiten den, eta zer ondorio dituen. Baina ez genekien greba feminista orokorra egin zitekeenik, ezta eraginik izan zezakeenik ere. Mugimendu Feministak konplexuak alde batera utzi eta erakutsi du zaintza jendarte osoaren auzia dela eta ez “emakumeen kontua” edo “feministen aldarria”, eta badela garaia zaintza sistema iraultzekoa eta, batik bat, gizonek eta instituzioek ardura hartzekoa. Mugimendu Feministak erakutsi du greba feminista orokorra posible baino gehiago, beharrezkoa zela. Nahiz eta batzuek ez duten ulertu –nahi izan–.

Leire Artola Arin 2023ko abenduaren 04a
EKINKLIK CC BY-NC-SA EKINKLIK CC BY-NC-SA

Eusko Jaurlaritzak azpimarratu du zein jarraipen apala izan duen grebak, batik bat Osakidetzan. Beste behin, entzungor egin die milaka eta milaka pertsonen oihuek egin dizkien interpelazioei, EAJk jarraitu du zaintzaren aldeko diskurtso hutsala eta zuritzailea egiten, eta greba gutxietsi nahi izan du. Bide beretik jo dute beste hainbatek ere, esanez greba orokorretan han-hemengo komertzioak itxita egoten direla eta mundua gelditzen dela. Ez, azaroaren 30ean ez da mundua geratu, baizik lurrikara sortu da Hego Euskal Herriko herri, hiri eta landa eremuetan. Zaintza publiko komunitarioaren eta berehalako aldaketen beharrek kaleak astindu dituzte, eta Mugimendu Feministako kideek denbora luzeko hausnarketen –eta eztabaiden– ostean proposatutako greba eredua arrakastaz jendarteratu dute goizean goizetik.

Zergatik kostatu zaie ulertaraztea zaintza eta bizitza erdigunean jartzeko greba egin behar zela? Zergatik izan dituzte oztopoak eta errezeloak, Martxoaren 8ko emakumeen grebetan izan ez dituztenak? Greba feminista orokorrak deserosotasunak piztu ditu alde guztietan, barru zein kanpo. Besteren artean, Mugimendu Feminista 2018 eta 2019ko grebetatik harago joan delako: M8etan emakumeen eskubideen aldeko askotariko eskaerak egin izan dituzte, baina A30ean ondo findutako Herri Akordioa betetzeko eskaera izan dute ardatz. “Desagerrarazi etxeko langile egoiliarren erregimena, utzi zaintza pribatizatzeari, utzi bertan behera Atzerritartasun Legea, bermatu etxebizitza eskubidea...”. Neurri jakinak bezain egingarriak dira, borondatea egonez gero. Eta deserosoa da sentitzea fokua norbere gainean jartzen dutela, patriarkatuari izen-abizenak jartzen dizkiotela, bai erakundeetan bai etxeetan.

Deserosoa da, baita ere, feministek onartzea grebak badituela hutsune batzuk, “ez gaude denak, etxeko langileak falta dira” oihukatuz betetzen ez direnak. Mugimendu Feministarentzat ere erronka izan baita greba antolatzea, eta argi geratu da eragile guztiak ez daudela konforme Herri Akordioarekin edota hura jendarteratzeko moduarekin, prozesuan parte hartu nahi izan ez dutelako edota kanpo sentitu direlako. Ez dago zalantzarik Mugimendu Feministak kritikak entzun dituela, eta aurrez egin bezala, hutsuneak lantzen jarraituko duela.

Baina azaroaren 30a mugarri izan da, eta hori Mugimendu Feministari esker izan da. Erronka gainditu dute antolatzaileek, eta greba egiteko modu berria erakutsi digute. Egun osoko antolaketa eredugarria izan da: piketeetan ederki neurtu dute nor geldiarazi eta non eman azalpenak; interpelazioak toki estrategikoetan egin dituzte, eta hitza hartu dute zaintza lanetan protagonista diren zaintzaile arrazializatuek zein zaharren egoitzetakoek; manifestazioetan indar erakustaldia egin dute, ez baitu edonork biltzen hainbeste jende euripean. Hilabete askotako aurre lanketa plazaratzeko eguna izan da, eta sindikatu eta eragileekin egindako lanaren fruituak ikusi dira. Halere, garrantzitsuena zera izan da: azaroaren 30a antolakuntzarako, politizaziorako eta saretzeko eguna izan zela.

Pandemiaz geroztik itzalita zegoen Mugimendu Feminista antolatuta eta jendetsu itzuli da Euskal Herriko plazetara. Eta greba egunetik harago, lorpen nagusia izan da herriz herri ehundutakoa: zaintzaren kontzeptuaren inguruko eztabaida zabaldu dute, militanteak aktibatu dituzte, eta talde mistoak osatzeko ausardia izan dute; modu berriak probatu dituzte, hanka sartzeko beldurrik gabe. Jada ezinezkoa da A30eko aldarriei entzungor egitea, beraz, senti dezagun deserosotasuna: “Hau hasi besterik ez da egin”.