Celtic Knot da biltzar hizkuntza zeltikoetako wikipediek antolatzen dutena, eta euskaldunak ez gara berez talde horretakoak, baina hizkuntza gutxituen enfoke global batekin egiten dute, beste herrialde batzuetako jendeak eta ideiak elkar daitezen biltzarrotan. Euskal wikilariak izan dira aurreko edizio batzuetan, eta aurten ni eta beste lagun bat ere (Galder Gonzalez wikimaisua) han izan gara. Waterford hirian izan da, Irlanda ekialdeko itsasadar sakon batean.

Esperientzia aberasgarri bat izan da niretzat, eta apunte batzuk ekarri ditut; laburpen bat baino gehiago, oharren piskolabis bat. Horra, zuontzat:

• Gu txikiak bagara... Europako hizkuntza gutxitu gehienak, kenduta katalana, geurearen aldea ze txikiak diren. Irlanderazko wikipedia ere ez da batere indartsua, itxura batean.
• Irlandera eta galesa, hizkuntza gisa daude Wikipedian noski, Vicipéid eta Wicipedia deritzoten proiektuekin, baina antolakuntzaren aldetik, azpiadarrak dira Wikimedia Community Ireland eta Wikimedia UK adar estatalenak. Hobea da Euskal Wikilarien Kultur Elkartearen eredua, non independentzia linguistikoz dihardugun, behar denean elkarlanean Espainia edo Frantziako kapituluekin, baina gure gobernantza eta izen propioarekin.
• Zeltiarrentzat interesa izan zezakeen zerbait aurkeztera joan nintzen, eta egin ere bai: nola erabili izan ditugun Wikidata eta Wikipedia egiteko Egunean Behin lehenbizi, eta gero Cwis Bob Dydd bertsio galesa. Hemen dago nire aurkezpena.
• Euskal Herritik beste bi ekarpen izan ziren, Galder Gonzalezen eskutik, WikiEmakumeak Erasmus+ proiektua nola doan (ez nahas Wikiemakumeak proiektu lokalarekin), eta Euskal Herriko Historia 100 Objektutan egitasmoaren azalpena.
• Historia 100 objektutan... Ilusioa egiten didan proiektua da, eta Irlandan egina dago halako bat, ingelesez eta ez Wikipediak bultzatua, eta hara, zerrendako bi objektu biltzarretik 300 metrora zeuden, baina bata ez zegoen Wikipedian (Hiru Erregeen Kapa liturgikoa), eta besteak (dokumentu bitxi hau) argazki bakar bat zuen. Irlandari lagundu behar niola pentsaturik, argazkiz hornitu nituen biak Commonsen (hemen eta hemen).
• Arnasgune digitalak. Maggie Glass irakaslearen hitzaldi batean jardun zuen breathing space edo arnasguneez... Behean itsatsi dudan diapoa bere hitzaldian zegoen eta uste dut puntu inportante batzuk dituela. Gero Glassen enfokea joan zen pixkat beste ingurumaria batzuetatik baina tira, batetik uste dut Mastodon.eus-eko erabilpen arauetan badagoela arnasgune digital horrentzako definizio-oinarri egok bat; eta bestetik hausnarketa datorkit burura Euskaraldia berriro datorrela-eta, espazio digitalerako gune eta jardueren analisi bat behar duela ariketa horrek.

• GaelGoer app interesgarria aurkeztu zuten biltzarrean. Irlandesezko hiztunak elkarrekin kontaktuan jartzeko tresna bat. Ekimen boluntarioa, sortzaileek pagatua... laguntzarik gabe? itxura batean hala da. Harrituta nola erakunde irlandarrek ez duten nonbait jendeak aurkeztutako ekimen teknologikoak diruz laguntzeko sistema bat.
• Irlandan... jakin irlanderaz uste baino gehiagok dakite, %60ak agian, eta ezaguera bereziki zabalduta dago pixkat ikasien artean. Hau da, alkatea dator edo beste pertsona asko, eta lasai egin dezakete irlandesez, ikusten denez; baina gero kalean, administrazioaren seinaletikan guztiz agertu arren ingelesaren ondoan, hortik kanpo ez dago mundu pribatuan inongo agerpenik, eta hiztunen arteko konexioa ere oso zaila dela dirudi (hortik GaelGoer aplikazioaren erabilgarritasuna).
• Hortaz, kontraesan moduko bat irlanderaren inguruan... Hala ere, ikustea gazte batzuk, WikiEmakumeak Erasmus-en dabiltzanak, Bigarren Hezkuntzan gaelikoz jarduten eta wikipediatzen, ba puntu polit bat iruditu zitzaidan (lau gazte hurbildu ziren biltzarrera ekimen horretakoak; beste eskualde batekoak ziren).
• Wikipedia Fundazioaren ekimenen artean, Abstract Wikipediak dakarren promesa interesgarria iruditu zitzaidan, eta asturiar-arabar batek dauka posizio inportante bat bertan: Genoveva Galarzak egin zuen aurkezpena, izango dugu Euskal Herritik gauzak azaltzen, espero dut.
• Fundazioaren beste ekimen bat, Incubator delakoa, non hizkuntza gutxitu horietako hiztunak trebatzen diren beren proiektuak aurrera ateratzeko. Aurkezpen interesgarri bat izan zen honako hau. Hortaz, Wikipedian badaude egitasmoak hizkuntza txikituen alde... Ez dakit zelako bultzada duten termino erlatiboetan, baina bada zerbait. Hemen beste biltzar-panel baten bideoa hizkuntza aniztasunaren inguruan.
• Incubator horretatik, enfokea irekia dago hizkuntza gutxitu dibertsoetara: Mendebalde aurreratuan oso gutxikoak badira tartean (Inariko Samiera, 400 hiztunekin), edo kontestu etniko desberdin batzuetan miloika hiztun izan arren apenas baliabiderik gabe daudenak: Dagbani hizkuntza Ghanan, 3 milioi hiztunekin; edo Kadazandusun hizkuntza, agian euskaldunok beste hiztunekin. Komunitate hauetako wikilari saiatuak ezagutzea Celtic Knoten plazera eta indargarria izan da niretzat.
• Kadazandusuntarrek Pitabangan bat antolatu zuten Waterforden zeudela: literalki, Auzolana. Irlandako inguru horretako gauzak hizkuntza desberdinetan editatzeko. Gustura hartu nuen parte.

• Nire lehen aldia izan da Irlandan. Ez da bereziki estetiko-emozionalki erakartzen nauen herrialde bat. Zuhaitz gutxiko zelaiak eta kale tristeak... Tira, Waterford hiri interesgarria da kontestu horretan, bikingoek fundatu zuten eta atsegina da. Besterik ere ez dut ezagutu, ez Dublin ez ezer, beraz ez dakit nire iritziek baliorik duten. Goi-goiko irudian ikusten dena bertako monumentu bat da, Reginalden dorrea: haren aurrean geneukan biltzarra. Kale berean, beste 200 metrora, erakutsi zuen berak asmatutako Irlandako hiru koloreko bandera Thomas Francis Meagher abertzaleak 1848an. Estatua bat dago bertan eta argazki hau atera nionean, gorbata jarria zioten ezpatan.
• Waterfordeko alkatea ezagutu nuen, aurretik eta atzetik.