Urtean 467.000 heriotza Europan aire kutsaduraren eraginez
Aire kutsadurak Europan 467.000 heriotza goiztiar eragiten ditu urtean, Europako Ingurumen Agentziaren arabera eta BBCk jaso duenez. Hiriguneetan bizi diren pertsonak dute arrisku gehien, hauen %85 PM2,5 partikula finekin kontaktuan baitaude, Osasunaren Mundu Erakundeak kaltegarritzat jotzen duen tamainan.
PM2.5 partikulak txikiegiak dira ikusi edo usaintzeko, baina bihotz arazoak, asma edo biriketako minbizia eragin edo larriagotzeko gai da. 2013an 430.000 pertsona hil ziren Europar Batasunean PM2.5 partikulen ondorioz (zenbakiak eskuragarri dauden azken urtea).
PM2.5 partikulen maila kaltegarrienak dituzten estatuak Bulgaria, Polonia eta Txekiar Errepublika dira. Ikatza elektrizitatea lortzeko iturri nagusietakoa den herrialdeetan aire kalitatea hobetzeko neurriak bigarren maila batean geratu ohi dira, Ingurumen Agentziaren arabera.
Europako Ingurumen Agentziak airearen kalitatearen inguruan eginiko 2016ko txostenean, auto eta berogailu galdarek sortutako nitrogeno dioxidoak (NO2) 71.000 heriotza goiztiar inguru eragiten ditu. Lur mailan dagoen ozonoak (O3), berriz, urtean 17.000 EBn. Ozonoa estratosferan babes geruza izan arren, lur mailan NO2 eta beste hainbat partikula kutsatzaileren erreakzioen ondorioz sortzen da eta eragin kaltegarriak ditu osasunean.
Egoerak hobera egin du azken urteetan, PM10 partikulen –beste partikula kutsakor bat– mailak %75 gutxituz 2000. eta 2014. urteen artean. PM2.5arenak ere behera egin dute. Halere, Europako Ingurumen Agentziako zuzendari Hanss Bruyninckxen ustez, “ingurumenari eta pertsonen osasunari eginiko kalteak” handiak dira oraindik.
Partikula hauek hautsa, metalak, nitratoak, sulfatoak, ura, kea edo gurpilen kautxua izan ditzakete eta biriketaraino iristen dira, handitzeak edo narritadurak sortuz. Bihotz eta biriketan ez ezik, besteak beste, nerbio sisteman, ugalketa sisteman edo burmuinean ere kalteak eragin ditzakete. Arazoak umeei eragiten die era larrienean. Eremu kutsatuenetan bizi diren umeek gainontzekoek baina %10 birika ahalmen txikiagoa dute, kaltea behin betiko bihurtuz.
Mundu mailako arazoa
Osasunaren Munduko Erakundearen arabera munduan hamar pertsonatik bederatzik aire kutsatua arnasten dute. Egoera kaltegarrienean Afrikako hainbat eremu eta Asia hegoaldea egonik. Hiru mila milioi pertsonak erregai solidoekin berotzen dituzte etxeak oraindik eta urtean 4.3 milioi heriotza egotzi daitezke “etxeetako airearen kutsadurara”.
Turkmenistan da kutsadurarekin erlazionatutako gaixotasunek eragindako heriotza tasa handiena duena, eta Tayikistan, Uzbekistan, Afganistan eta Egipto dira haren atzetik.
OMEko Carlos Dora doktorearen esanetan estatu aberatsak airearen kalitatea hobetzen ari dira, pobreenak, berriz, okertzen. Halere, Europa Ipar Amerika baino atzeratuago doa, erregai dieselengan duen dependentziagatik eta, amoniakoa eta metanoa sortzen dituzten nekazal lanengatik.
Astelehenean egindako inspekzioaren ostean hartu da erabakia, azken asteetan izan diren istripuen harira.
Euro 7 araua, isuriak murriztea helburu duena, aurreikusitakoa baino beranduago sartuko da indarrean: ibilgailu arinen kasuan 2027an eta 2029an astunen kasuan.
Ortuellako udalerria herritarren mobilizazio baten lekuko izan ziren atzo, Barguilla auzoan, Sader enpresaren instalazioa berria jartzeko proiektuaren aurka. Ortuellan Sader Ez auzo-plataformak deitutako manifestazio honetan, Ekologistak Martxanek ere laguntzen duena, fabrika... [+]
Aspaldi ez bezala gure etxean marrubiak (Fragaria x ananassa) jan eta jan ari gara udazkenaren sarrera ospakizun hauetan. Ez da gertaera makala, izan ere udazkena da marrubidian lanerako sasoi nagusia. Marrubidia osatu eta gaztetu edo erabat berritzeko landaketak orain egin ohi... [+]
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) airearen kalitateari buruzko gomendio berriak argitaratu ditu asteazken honetan, 2005az geroztik zituenak baino zorrotzagoak, kutsadurak mundu osoan eragiten dituen urteko zazpi milioi heriotzak geldiarazteko asmoz.
Aire Zaintzaileak ekimenak ezagutzera eman dituen datuen arabera, Espainiako Estatuan neurtu dituzten 28 udalerrietatik Erandio da aire kutsatuena duena, Madril edo Bartzelonaren aurretik. Ikerketa antolatu duten elkarteetako bozeramaileek azaldu dutenez, harrituta daude emaitza... [+]
Anerreka Ingurumen Elkarteak Jaurlaritzako Ingurumena sailari eskatu dio Donostiako erraustegiak orain arte airera isuri dituen gai kutsakorren kopuruari buruzko datuak eman diezazkiola eta orain arte ez du inolako erantzunik jaso. Erraustegiak Ingurumen Baimen Bateratua... [+]
Gasoilezko motorren kutsaketak faltsutzen zituztela-eta, duela bost urte Dieselgate delakoak astindu baldin bazuen autogintzako industria, eskandalu berri bat egon daiteke lehertzeko zorian egunotan, Hybridgate deitu beharko genukeena: Transport & Environnement GKEak... [+]
Nafarroako lurralde osoan Osasunaren Mundu Erakundearen gomendioak gainditzen dituen kutsadura-maila erregistratu dela bildu du taldeak 2019ko aire kalitateari buruzko txostenean.
COVID-19aren pandemiaren ondorioz hartutako neurri zorrotzenen artean, herritarrak etxeetan konfinatzea erabaki dute munduko gobernu askok, eta horrek nabarmen eragin du ingurumenean: %17 jaitsi dira mundu osoko CO2 isurketak, eta urte amaierarako %4 eta %7 artean mantentzea... [+]
Koronabirusari aurre egiteko itxialdiek NO2 mailak izugarri jaitsi dituzte munduko hainbat tokitan; baina pandemiak badu txanponaren beste alde bat, eta AEBak dira horren erakusgarri: Trumpek bertan behera utzi ditu ingurumena babesteko neurri ugari, krisi ekonomikoaren lehen... [+]
Eguraldi lehor eta beroa medio airearen kutsadurak gora egin zuen otsailaren 3, besteak beste, Donostian eta Tolosan; «gure egunerokoak kutsakorrak direla» hausnartu beharraz hitz egin du Eguzkik Talde Ekologistak.
Ekologistak Martxan taldeak argitaratu duen txosten batek azaldu du EAEn eta Nafarroan lau herritarretik hiruk arnasten dutela aire kutsatua.
ToxicoWatch fundazioak eta Eusko Jaurlaritzak akreditatutako Euskal Herriko enpresa bat arduratuko dira Gipuzkoako erraustegiaren inguruetan kutsadura neurketak egiteaz. Astearte goizean prentsaren aurrean hartu dituzte Zubietako oilategi batean azpiegitura erretzailea piztu... [+]
Ekologistak Martxanek jakinarazi duenez, EAEko milioi eta erdi pertsonak aire kutsatua arnastu dute 2018an: biztanleriaren %70ak, lurraldearen %47an. Nafarroari dagokionez, lurraldearen bi heren ari dira kutsadura maila altua jasaten.