argia.eus
INPRIMATU
Kronologia
Ukraina eta Errusiaren arteko harremana azken 100 urteetan
  • Ukraina eta Errusia historiak lotutako bi herrialde izan dira mende luzez. Azken ehun urteetan, iraultzak eta mundu gerrak bizi izan dituzte elkarrekin eta, orain, elkarren aurka. Data nagusienak laburbildu ditugu hemen.

Urko Apaolaza Avila @urkoapaolaza 2022ko otsailaren 28a
Ibilgailu militarra ilunabarrean Ukraina eta Errusia artean (argazkia: AFP)

1922

Lehen Mundu Gerran lurraldea zatiturik eta hainbaten agintepean egon ostean, Ukrainak Sobietar Sobietar Errepublika Sozialisten Batasunaren sorreran hartu zuen parte.

1932

Stalinek nekazal lurren kolektibizazioa hasi zuen 1920ko hamarkadan. 1932 eta 1933an Holodomor izeneko gosetea jasan zuten ukrainarrek eta milioika hil ziren.

1941

Alemania naziak Ukraina eta beste sobiet errepublikak inbaditu zituen Bigarren Mundu Gerran.

Kieveko borrokaldia, 1943

1991

Ukrainak independentzia erreferendumean SESBtik irtetea erabaki zuen, %80ko aldeko botoekin.

2004

Iraultza laranja deiturikoarekin Viktor Justxenko presidente jarri zen, hauteskundeak berriz egin ondoren. Herrialdea pribatizatu eta hurrengo urteetan NATOrekiko lehen hurbilketa egin zuen herrialdeak.

2010

Viktor Yanukovitxek hauteskundeak irabazi eta Ukrainak Errusiarekin zituen loturak berregin zituen.

2014ko otsaila

Kieveko Maidan plazan eta beste hainbat tokitan protestak Ukraina Europar Batasunaren ondoan egotea eskatzeko. Parlamentuak Yanukovitx kargutik kendu eta ihes egin zuen herrialdetik.

Protestak Kieveko Maidan plazan, 2014

2014ko martxoa

Erreferenduma Krimean Errusiarekin elkartzea eskatzeko. Apirilean, Donetsk eta Luhanskeko errusiar zaleek Kievekiko burujabetza aldarrikatu eta Ukrainarekin gerra hasiko da Donbass eskualdean.

2014ko iraila

Minskeko protokoloa sinatu zuten Ukrainak, Donetsk eta Luhanskeko oblastek, eta Errusiak, eskualde errusiar zaleei autonomia gehiago emateko erreferenduma hitz emanez. Hala ere, gerrak jarraituko du.

2019ko maiatza

Volodymyr Zelenski presidente hautatuko dute Ukrainan. Vladimir Putinekin adostuko du bake prozesuari berrekitea.

Militar errusiarra Krimean, 2014ko martxoan

2020

AEBek Nord Stream II gasbide proiektuan parte hartzen ari direnak zigortzeko mehatxu egingo dute. Ukraina eta Errusia artean elkarrizketak gasa dela-eta, elkarri isunak kentzeko. Europara ekialdetik iristen den gasaren %58 Ukrainatik igarotzen da.

2021eko urtarrila

Zelenskik Ukraina NATOn sartzeko eskaera egingo dio Joe Biden AEBetako presidente berriari. Udaberrian Errusia tropak pilatzen hasten da Ukrainako mugan.

2021eko abendua

Errusiak Ukraina inbaditzeko asmoa duela lehen abisua joko du Bidenek.

Vladimir Putinen hitzaldia telebistan Ukrainaren kontrako erasoa iragarriz, 2022

2022ko urtarrila

Putinek NATOri eskatuko dio 1997 urte aurreko mugetara erretiratzeko eta hainbat segurtasun eskari helaraziko dizkie AEBei.

2022ko otsaila

Putin eta Emmanuel Macron Frantziako presidentearen artean bilera Moskun; gatazka bide diplomatikotik konpontzeko azken saiakera. Otsailaren 21ean Donetsk eta Luhanskeko herri errepubliken independentzia onartu eta handik bi egunera Ukraina airez eta lurrez eraso egingo dio Errusiak.