Kazetari kurduek Chatr Multimedia Productions ekoiztetxearentzat lan egiten zuten, Sulaimaniya hirian, Irakeko iparraldean. Irail amaieran ospitaletik irten ostean Bekirrek hau esan zuen: “Turkiako gerrak zibilengan duen eraginari eta balizko gerra krimenei buruzko informazioa ematen dugu. Hori Turkiaren zapatako harri koxkorra da”.

Turkiako Anadolu albiste agentziaren arabera, “segurtasun iturriak” aipatuta, erasoa Turkiako zerbitzu sekretuek “PKK Kurdistango Langileen Alderdiko terroristak neutralizatzeko” egindako operazio zabalago baten parte izan da. Hala ere, badirudi Turkia nahita ari dela kazetariak erailtzen, informazio kritikoa eragozteko eta, horrela, sistematikoki galarazteko gerrako krimenen dokumentazioa.

Gaur egun, Turkiak ezkutuko okupazio-gerra abian du Hego Kurdistanen, Irak iparraldeko lurraldean. 40 urtez PKKrekin gatazkan egon ondoren, Turkiako presidente Erdoganek, beste behin, gerra "erabakigarria" deklaratu du erakundearen aurka. “Azkenean uda honetan konponduko dugu Irakeko mugaren auzia”, iragarri zuen martxoaren hasieran.

Terrorismoaren aurka borrokatzeko aitzakiarekin, gerrillarien guneak bonbardatzeaz gain Turkiak fokua jarri du biztanleria zibilaren aurkako erasoetan. Hau da: base militarrak ezarri, nekazaritza suntsitu eta bertako biztanleak kanporatzen ditu, baita ustezko militante kurduen exekuzio estrajudizialak egin ere. Uda amaieran, hamar eguneko epean bederatzi zibil kurdu hil zituzten Turkiako operazio militarretan, Kurdistango eskualdean, horietako zortzi drone bidezko erasoetan.

Kazetariak isilarazteko estrategia

Hêro Bahadîn Sulaimaniyakoa zen eta editore gisa egiten zuen lan Chatrentzat. Emakume gazte askok eredutzat hartzen zuten eta berak bezala kazetaritzan lan egin nahi zuten, jendeak gogoratzen duenez. Bi hilabetetan masterra hasiko zukeen Alemaniako Dortmundeko Unibertsitatean, hil izan ez balute. Bere aita Abdullah Bahadîn-entzat argi dago Turkiako erregimenak “kazetari ausart eta adoretsuak isilarazi” nahi dituela “egia ezkutatzeko eta injustiziaren aurkako ahotsak isilarazteko”.

Gulistan Tara Batman hirian jaio zen, Turkia iparraldeko hiri kurdu batean. Kazetaria zen 2000tik, eta azken hiru urteak Chatr ekoiztetxean eman ditu, Sulaimaniyan. Komunikabide kurduentzat egin zuen lan, tartean Rojavako Jin TVn. “Egiaren arrastoari jarraitzen ari zen bere lagunekin, bera eta Hêro lankidea bizirik erre zituztenean autoan, beraien kamerarekin”, esan zuen Ülkem ahizpak.

Mugarik Gabeko Kazetarien arabera, “Irakeko Kurdistan eskualde autonomoa munduko leku arriskutsuenetako bat bihurtzen ari da kazetarientzat”. Berriki gora egin du kazetarien aurkako aire-eraso hilgarrien eta kurduen gobernu autonomoko segurtasun-indarren eraso bortitzen kopuruak. Barzani familia, KDP Kurdistango Alderdi Demokrataren kontrola duena, eta Turkiako Estatuarekin lotura estua, beldur da petrolioarekin dituzten negozioak ez ote dituzten azaleraziko kazetariek.

Erdoganen politika antikurduak

Gai kurduaren aurrean Turkiak duen jarrera bortitzak ez du etenik izan, gobernuak bake prozesua alde batera utzi zuenetik. Kartzelatuta daukaten PKK-ko buru Abdullah Öcalan-ek abiatu zuen prozesua hauteskundetako indar kurduen gorakadaren ondoren. Suntsipen politikoaren kanpainan, milaka ekintzaile eta politikari kurdu atxilotu dituzte, antolakunde kurduak itxi dituzte eta gerra Turkiako mugetatik harago hedatu da. Erdoganek jakinarazi zuen Siriako eta Irakeko mugan 30-40 kilometroko “segurtasun uhala” okupatzeko asmoa zuela, eskualdeko “mehatxu terroristei” aurre egiteko.

Duela gutxi, 69 Nobel saridunek gutun bat sinatu dute, nazioarteko erakundeei eskatzeko presioa egin diezaiotela Turkiari Öcalan aska dezan, elkarrizketa berrien irekierari bidea errazteko eta gatazkari irtenbide politiko bat emateko. Baina espero izatekoa da Erdoganek politika antikurduarekin jarraitzea, boterea mantentzeko. Turkiaren ankerkerien aurrean, Mendebaldeko herrialdeek isilik jarraitzen dute, Espainiak barne; azken aldian Turkiarekin harreman ekonomikoak indartu ditu. Hala ere, aurreikusten da kurduen askatasun mugimenduak jarraituko duela erresistentzian eta beren lorpen politikoak defendatzen.

*Justus Johannsen, kazetaria, Ekialde Hurbilean aditua