Tafalla inguruko sutea gauean kontrolik gabe haizearen ondorioz
Baliteke ostegun eguerdian piztutako suak jadanik 2.000 hektarea baino gehiago erre izana Tafalla eta Puiu artean. Suhiltzaileek gau osoa lanean jarraituko zutela jakinarazi zuten ilunabarrean, haize gogorraren treguaren zain.
AP-15ean gidari batek botatako zigarro baten hondakinak izan ei dira Nafarroan azkenaldian izandako sute handiena piztearen kausa. Ostegunean 14:30ak inguruan hasi zen zabaltzen eta haize gogorrak bizkor barreiatu ditu sugarrak, errepide eta kanalak aisa igaroz. Hiru ordutan hamar kilometro egin zituen momentu arriskutsuenetako batean, Artaxoara branka jarrita.
Nafarroako Gobernuak baliabide guztiak jarri ditu sua kontrolatu ahal izateko –18 dotaziotako 60 suhiltzaile– eta Madrilek ere hegazkinak, ibilgailuak eta militarrak bidali ditu ingurura, Zaragozatik esaterako –Gipuzkoa eta Arabako suhiltzaileen laguntzarik ez da behar izan momentuz–. Bestalde, herritar eta nekazari ugari ere lanean jardun dira sutea itzaltzeko zereginetan.
Arratsaldean suteak utzitako ke lorratza Iruñerritik ere ikus zitekeen eta sateliteko argazkiek hondamendiaren tamaina erakusten zuten sare sozialetan:
Sutea Mañerutik pic.twitter.com/UVtEC8Mlbd
— Garesko Auzalan (@garesko_auzalan) 2016(e)ko abuztuak 25
El incendio de Tafalla ya es visible en las imágenes del satélite Aqua #IFTafalla. Por favor, precaución en el monte pic.twitter.com/VzvdKzpT4P
— Nahúm M. Chazarra (@nchazarra) 2016(e)ko abuztuak 25
Imágenes IR039 del #IFTafalla de las 17:35 y 21:00 HL Nuestro ánimo a @BomberosNavarra @UMEgob @policiaforal_na pic.twitter.com/Jsptwy1iQs
— AEMET_Aragón (@AEMET_Aragon) 2016(e)ko abuztuak 25
Nafarroak Babes Zibilaren esanetan baina, baliteke erretako eremuak uste baino kalte gutxiago edukitzea, sutea azkar igaro baita sasi eta arboletatik eta magal asko salbu geratu baitira orografia korapilatsuaren ondorioz.
Nolanahi ere, gauean suteak 6 kilometroko bi fronte marrazten zituen eta kontrolik gabe jarraitzen zuen. Suhiltzaileen itxaropena da ostiralean haizeak baretzea, hezetasunak apenas igoko duen arren.
Azken urteetan Euskal Herrian izandako suterik handiena litzateke honakoa. Nafarroan urtean 400 sutetik gora izaten dira eta orotara batez beste 635 hektarea erretzen dituzte. Bada sute bakar honek kopuru hori hirukoiztu egin du.
Antzinako greziar eta erromatarrek izaki mitologikotzat zituzten animalia hauek, itsas hondoan jaio eta hazi ostean, lehorreko zaldien tamainara heltzean, Neptunoren gurditik tiratuko omen zuten. Urrutian ikusten omen zituzten, olatu tontorretan jauzika.
UNESCOk Munduko Biosfera Erreserben Sarea zabaldu du hamaika izendapen berrirekin, horien artean da Iratiko Oihana. Astearte honetan jaso dute diploma Zaraitzu eta Aezkoa ibarretako presidenteek Ariben.
Badoaz basoak kolorez aldatzen, haizea hozten eta egunak mozten. Badator negua, eta lur lehorrean ageri da; baita itsasoan ere. Animalia migratzaileak hasi dira hegoalderanzko bidean, eta zerutik kurriloak hegan pasatzen diren bitartean, itsasotik zerea doa, ur epelagotara... [+]
Copernicus ingurumen behategiaren arabera 2024ak errekorra hautsiko du Lurreko tenperaturari dagokionez, eta hori bakarrik ez, industria aurreko garaiko batez bestekoa baino 1,5ºC altuagoa izango da lehen aldiz.
Mendietxe museoak zabaldu ditu ateak, irakurri dugu Berria-n. Eta boteprontoan pentsatu, "hau izango al da EMMOA Euskal Mendizaletasunaren Museoa fundazioak ireki nahi zuen museoa?". Ramon Olasagasti kazetariak argitu dizkigu zalantzak: "Alex Txikon alpinistaren... [+]
Hego Euskal Herrian energia berriztagarrien makroproiektuen zaparradari zenbakiak jarri dizkiogu erreportaje honetan. Datuek marrazten duten mapan, Nafarroak gori-gori jarraituko du eta Araban daude kontzentratuta EAEn enpresek egin nahi dituzten energia zentralen %75,4. Hori... [+]
Wikimedia Commons-en biltzen dira Wikipedian erabiltzen diren lizentzia libreko fitxategiak: irudiak, argazkiak, audioak, bideoak… Une honetan 110 milioi fitxategiko bilduma erraldoia osatzen dute. 2006an hasi ziren urteko argazki onenak aukeratzen. 2023koak hautatu berri... [+]
Sardina bat... bi sardina... topatu ziren...
Atlantikoan, Mediterraneoan, Indikoan, Pazifikoan… Gauez bada, 25-55 metroko sakoneran; egunez sakonago, 100 metrorainokoan, harrapariengandik babesteko.
Denborale batek hondamendia eragin du Mediterraneo mendebaldean, eta gutxienez 92 dira hildakoak eta dozenaka desagertu daude. Halako ekaitz bortitzen arrazoiak kostaldearen txikizioan bilatu behar direla ohartarazi zuen Millán Millán meteorologoak. Eta soluzioa... [+]
Arano eta Hernani inguruetan Repsol eta Endesa enpresek eraiki nahi dituzten makro-zentral eolikoen aurkako txosten kritiko mardula egin du Mikel Alvarez ekintzaile ekologista donostiarrak. Bere esanetan, "Euskal Herrian planteatzen den era horretako azpiegitura... [+]
Erramun Galparsoro eta Joxe Manuel Muñoz aranoarrak dira. 22 eta 30 urte daramatzate, hurrenez hurren, 440 metroko garaieratik itsasoari begira dagoen eta 114 biztanle dituen Nafarroako herri txiki hartan bizitzen. Inguruetan Repsolek eraiki nahi duen zentral eoliko... [+]
Ürx’aphal bat badügü
herrian trixterik,
Nigarrez ari düzü
kaloian barnetik,
Bere lagün maitiaz
beit’izan ützirik:
Kuntsola ezazie,
ziek adixkidik.
Txorien migrazioen mapak argi uzten digu hegazti migratzaileentzat pasabide interesgarri eta aberatsa dela Euskal Herria. 350 bat hegazti espezie zenbatzen ditugu negurako kanpora doazenen zein bertara datozenen eta migrazio-bidean atseden hartzeko pausagune dutenen artean. Bizi... [+]