Pasa den hilean, Edward Snowden CIAko langile ohiak AEBetako Segurtasun Agentzia Nazionalak (NSA) eta Britainia Handiak Interneteko enpresa nagusien erabiltzaileen datu pribatuak kontrolatzen dituztela frogatzen duten dokumentuak zabaldu zituen.

Lehenago, maiatzean ziurrenik, Jacob Appelbaumek eta Laura Poitrasek elkarrizketa egin zioten, mezu elektroniko zifratuak erabilita. Der Spiegel egunkariak uztailaren 9an plazaratu zuen elkarrizketa (The New York Times Syndicate-k banaturik), eta pasarte batzuk euskaraturik jaso ditugu guk.

Zein da NSAren misioa?

AEBetatik kanpo gertatzen den oro ezagutzea. Erronka handia da.

Agintari alemaniarrek NSAren zaintza-sisteman parte hartzen al dute?

Bai, noski. NSA eta alemaniarrak elkar harturik daude, mendebaldeko gainerako herrialdeak bezala. Esaterako, bila ari garen norbait haien aireporturen batetik igaro behar denean abisua ematen diegu, eta haiek entregatu egiten digute. Agintari atzerritarrek ez digute eskatzen pertsona hori haien aireportura helduko dela nola jakin dugun justifikatzeko, eta alderantziz. Euren liderrak babestu nahi dituzte, nazioarteko pribatutasunaren urraketa oso larrien erakusgarri diren gertaerak ezagutzeak sor ditzakeen erreakzioen aurrean.

NSAk kolaboratzen al du Israel bezalako herrialdeekin?

Bai, uneoro. NSAk horretaz arduratzen den erakunde erraldoi bat dauka: FAD.

NSAk Stuxnet birusa [Iranen programa nuklearraren aurka erabili zen] sortzen lagundu al zuen?

NSAk eta Irsaelek sortu zuten.

NSAk eta haren mundu osoko kideek telefono deien, testu bidezko mezuen eta datuen informazioa pilatzen al dute?

Bai, baina biltzen duten informazioa biltze-gune indibidualen gaitasunaren araberakoa da. Zirkuitu batzuek banda zabalera handia dute, baina bilketa sistema nanoak. Atzerriko bilketa-guneentzat da arazoa batez ere, ez hainbeste AEBkoentzako. NSAk ez du potentzia, espazio eta PSC errefrigeratze mugarik.

Zenbat denboraz gordetzen dira pilatutako datuak?

Bilketa osoa egun gutxi batzuetan desagertzen da, bere tamainagatik, sakonago aztertu beharreko helburuen artean sartzen ez bada bederen.

Metadatuak ere [telefono deiak, IP helbideak eta konexio orduak, beste batzuen artean] desagertu egiten dira, baina ez hain azkar. NSAk metadatu guztiak betiko gorde ahal izatea nahi du.

Enpresa pribatuek laguntzen al diote NSAri?

Bai. Zaila da frogatzea.

Oro har, ez ginateke fidatu behar AEBetan egoitza duten multinazionalez. Tristea da, nahi izango balute, munduko zerbitzurik on eta fidagarrienak eskainiko lituzketelako. Hori errazteko, azaleratutako informazioa haien kontratuak berritzera behartzeko erabili beharko lituzkete askatasun zibilen aldeko erakundeek, zu ez espiatzera behartuko dituzte klausulak sar ditzaten. Enpresa bakarrak kooperatzea lortuko balute, nazioarteko komunikazioen segurtasuna betiko aldatuko luke horrek. Lortzen ez badute, enpresa bat sortzea plantea dezatela.

Ba al dago NSArekin kooperatzeari uko egiten dion enpresarik?

Bai, baina ez dut zerrendarik ezagutzen. Askoz gehiago izango lirateke kuntsumitzaileek kolabolatzaileak merkatuan zigortuko balituzte. Pentsamendu askatasunean sinesten duen ororentzat lehentasunezkoa izan beharko luke horrek.

Zein webgunetan nabigatzeari utzi beharko lioke pertsona batek NSAren helburua ez izateko?

Normalean, pertsona bat helburu izateko hautatzen dute bere Facebook kontuko edota e-postako edukiaren arabera, esaterako. Nik dakidala, zuzenean helburu izatera pasatzen diren bakarrak foro yihadistetan parte hartzen dutenak dira.

Zer gertatzen zaio helburutzat jotzen duten erabiltzaileari?

Kontrolatu egiten dute, besterik gabe.