Gogoan dut orain urte bete etxeratu gintuztenean, gure zentroan sortu zen iskanbila kolosala izan zela. Nonahi barrunda zitekeen zalaparta hura: institutuko atarian, pasabideetan, komunetan, irakasle-gelan, zuzendaritzan, autobus-geltokian, frontoian, gimnasioan, jantokian, ikasgeletan zein kafe-makinaren aldamenean. Gasteizeko eskolak eta bigarren hezkuntzako zentroak euren ateak ixten aurrenekoak izan ziren, lautadako hiriburuko umeak eta gazteak birusaren kutsatzaile ikusezinak zirelakoan. Usteak erdia ustel. Arin heldu zitzaien itxiera Euskal Herriko, Espainiako eta mundu osoko ikastetxe askori. Beldurrak edota ezjakintasunak sortutako hasierako euforiari, ordea, adio esan genion berehala, eta ordenagailuetako teklatu hotsak gailendu ziren askoren etxean.

Halabeharrez, egunek, asteek eta hilabeteek aurrera egin dute, tantaka, COVID-19a itogin erraldoia bailitzan. Tantakada bakoitzarekin, batzuetan itxaropentsu, beste batzuetan ezkor, mamuari so egiten diote nerabeek erabateko normaltasuna –askatasuna– eskuratzearen zain.

Joandako ikasturte beltzean tentsioa, estresa, nekea, motibazio eza eta tankera horretako izen ondoak nagusitu ziren ikasleen jarraipena egiten genuen heinean, inor ez baitzen bestelako adjektiboak erabiltzera ausartzen gazteek bizi zuten ataka deskribatzeko. Sarritan Felix Iñurrategik anaia gazteari aspaldi esandako esaldi eder hura gogora ekartzen nuen, eta ikasleei Bihar ere eguna argituko dik errepikatzen nien, lagungarria gerta zekiekeelakoan. Lagungarria ote?

Ilusio hutsa izandako uda agurtu bezain laster, ikasturte berriarekin batera irakasle asko euritako partida banatzen saiatu ginen, sikiera, gorago aipatutako itogin erraldoiak isurtzen zituen tantakadek gehiago higatu ez zezaten gure gazteen adorea. Zoritxarrez, ez da guztientzako adina egon; ez adorerik, ez euritakorik, alegia.

Dagoeneko ikasturtearen azken txanpan gaude, loraila hur dugu, 17 eta 18 urteko gazteentzat maiatza baita udaren ataria, baina, tamalez, gure etorkizuneko kimuen aldartea zabuka dabil.

Ikasgeletan ez dute gehiegi esaten. Beharrik ez, ordea, jakin baitakit dagokien askatasuna eskuratzearen zain daudela. Egia da, bai, azken boladan itxaropenerako tenorean bizi gara datu epidemiologiko baxuei edo berriki hezkuntza sisteman burutuko den txertaketari esker. Hala ere, askok, niri horrela aitortuta, garrasi egin nahi dute, baina ez dira gai, ez bada kostata eta negar-anpuluka euren miseriak entzuten dituen terapeutaren aurrean. Txertoak txerto, soilik espero dut garrasi mutu eta isilak laster amai daitezen.